موضوع پرسه سگ های ولگرد در شهر زنجان به ویژه در شهرک های اقماری به داستانی تکراری تبدیل شده است و این وضعیت نامطلوب در آغاز فصل سرما بیش از گذشته نمود دارد.
این در حالی است که اغلب شهروندان زنجانی به ویژه در مناطق حاشیه‌ای و اطراف شهر کم کم به معضل سگ های ولگرد عادت کرده اند، چرا که دیگر پرسه آزادانه سگ ها در سطح شهر به موضوعی دائمی برای آنها تبدیل شده است.
با توجه به روزهای نه چندان سرد پاییزی این سگ های ولگرد امسال زودتر از سالهای قبل برای تامین غذای خود به سمت شهر رهسپار شده اند و مدام در حال جستجوی زباله های رها شده هستند.
البته معضلات ناشی از این مساله تنها به این مهم ختم نمی شود چرا که به باور کارشناسان امر پرسه زدن این سگ‌ها در محیط‌های انسانی پیامدهای مختلفی دارد.
جفت‌گیری گرگ با سگ‌های ولگرد می‌تواند به تولید "گرگاس یا گرگی" منجر شود، حیوانی که خوی وحشی گرگ و هوش سگ را دارد به همین علت می‌تواند خطرناک باشد و با نزدیک شدن به محیط زیست انسان به افراد حمله کند.
مینا نظری از شهروندان زنجان ساکن یکی از شهرک های اقماری است و می گوید: صبح های پاییزی به توجه به اینکه کاهش دما وجود دارد وقتی برای کار از منزل خارج می شوم در برخی مواقع صحنه هایی از پرسه زدن سگ ها نظرم را جلب می کند.
وی با بیان اینکه هر چند اقداماتی برای جمع آوری آنها از سوی دستگاه متولی انجام می گیرد اما این معضل همچنان به ویژه در روزهای سرد سال بر قوت خود باقی است، اضافه کرد: تردد این نوع حیوانات خود مشکلات زیادی به خصوص برای دانش آموزان مقطع ابتدایی دارد و نباید از آن غافل شد.
حسن شرفی نیز دیگر شهروند زنجانی معتقد است که پرسه آزادانه سگ های ولگرد علاوه بر افزایش جمعیت آنها خطر حمله به افراد را افزایش می دهد که بروز چنین حوادثی تلخ ابعاد ناخوشایندی را به دنبال دارد.
وی اظهار داشت: به طور یقین وجود این حیوانات تهدید جدی برای کودکان نیز محسوب می شود و می تواند بسیار مشکل آفرین باشد و گونه ای که سالهای قبل چندین مورد از این رخدادها را شاهد بودیم.
جمع آوری بیش از یک هزار قلاده سگ ولگرد
مدیر عامل سازمان پسماند شهرداری زنجان گفت: زنده گیری سگ های ولگرد به طور مستمر و روزانه در زنجان به واسطه واحدهای بخش خصوصی انجام می گیرد.
سحر حدیدیان افزود: در این راستا نقاط مهمی در سطح شهر شناسایی شده است که در واقع کانون های وفور سگ های ولگرد هستند و بیشتر شهرک های اقماری را در برمی گیرد.
این مسوول با بیان اینکه طبق برنامه ریزی ها نقاط استراتژیک و مکان های پرتردد از قبیل دانشگاه ها و اطراف مدارس شهرک های اقماری نیز لحاظ شده اند، ادامه داد: همچنین بیمارستان ها از دیگر نقاط اولویت دار برای جمع آوری این حیوانات هستند.
وی با بیان اینکه پارک های ملت، ارم و گاوازنک زنجان نیز که عموم مردم ترد بیشتری در آنها دارند از دیگر نقاط اضطرار استقرار واحدهای زنده گیری سگ های ولگرد هستد، اضافه کرد: امسال با توجه عدم سرمای فصل به مرحله بحرانی ترد سگ های ولگرد نرسیده ایم.
این مسوول شهری با بیان اینکه ۲ اکیپ زنده گیری سگ ها به صورت شبانه روزی در سطح شهر فعالیت می کنند، ادامه داد: این ۲ اکیپ خود به چند گروه تقسیم بندی می شوند.
حدیدیان با بیان اینکه طی ۶ ماهه سال بیش از یک هزار و ۷۰۰ قلاده سگ ولگرد در زنجان جمع آوری شده است افزود: به طور میانگین روزانه حدود ۲۰ تا ۳۰ سگ ولگرد در شهر جمع آوری می‌شود.
وی با بیان اینکه با تشکیل کارگروه شهرستانی به دهیاری ها و روستاها اعلام شده است که با اقدامات لازم مانع حرکت سگ های ولگرد به سمت شهرها باشند اظهار داشت: زنده گیری سگ های ولگرد به واسطه گزارش های مردمی، مشاهدات و گشت زنی ها همچنین نقاط تعیین شده انجام می گیرد.
مدیرعامل سازمان پسماند شهرداری زنجان با بیان اینکه این سازمان تمایلی به دامنه دار شدن موضوع سگ ها ندارد و به محض مشاهده آنها، اکیپ در محل حضور می یابد، ادامه داد: سالانه زنده گیری سگ ها، تامین غذای مورد نیاز، نگهداری همچنین عقیم سازی آنها هزینه زیادی را بر شهرداری ها تحمیل می کند.
وی با بیان اینکه نکته مهم اینکه زنده گیری و کنترل جمعیت سگ ها بر اساس نامه ابلاغی از سوی وزارت کشور انجام می گیرد، گفت: این شیوه نامه به شهرداری ها ابلاغ شده و حتی دهیاری ها و روستاها را در برمی گیرد.
احداث پناهگاه سگ های ولگرد در زنجان
این مسوول ادامه داد: طبق این ابلاغ شهرداری ها موظف هستند نسبت به جمع آوری سگ های ولگرد اقدام کنند و بر اساس فرایند تعریف شده اقدامات با همکاری دستگاه های متولی انجام می‌شود.
وی با بیان اینکه طبق برنامه ریزی ها پناهگاه سگ های ولگرد در حال احداث است، اضافه کرد: این کار کمک می کند تا فرآیندهای اقدامات مربوطه در این حوزه به صورت علمی و منطقی تر انجام و به عبارتی کنترل بهتری صورت گیرد.
حدیدیان به مشکلات و چالش های این موضوع نیز اشاره کرد و افزود: به طور کلی سگ ها وحشی و خطر آفرین هستند متاسفانه شهروندان به عنوان دوستدار و حامی حیوانات غذا رسانی نامناسبی به این حیوانات انجام می دهند و همین امر موجب می شود اکوسیستم آنها به هم بریزد و دیگر تلاشی برای پیدا کردن غذا، عبور از محدوده های شهری، تحرک در مناطق به دور از محیط های سکونت انسانها را نداشته باشند.
وی اظهار داشت: این موضوع به یک معضل تبدیل شده است به طوری که جمعیت بیشتری از سگ های ولگرد به سمت شهرها می آیند، مکان های مد نظر را شناسایی می کنند و همین امر زنده گیری را با چالش بسیار جدی مواجه می کند.
این مسوول ادامه داد: پروسه شکار و زنده گیری سگ ها کاری سخت است و از طرفی اطلاع رسانی از سوی رسانه های عمومی می تواند به کاهش مشکلات منتهی شود.
وی خاطرنشان کرد: اداره کل دامپزشکی در بحث بیماری هاری و لزوم واکسیناسیون و سایر دستگاه های اجرایی همانند مرکز بهداشت نیز باید نسبت به اطلاع رسانی های خود اهتمام جدی داشته باشند.
گرگاس خطر جدی بر حیات انسانی
رییس نظارت بر امور حیات وحش اداره کل حفاظت محیط زیست استان زنجان با بیان اینکه وجود گرگاس یا همان سگ و گرگ نیز بسیار اهمیت دارد و این موضوع هم در روزهای سرد سال مورد توجه است، اضافه کرد: این حیوان به لحاظ ژن، سگ محسوب می شود و به همین علت نیز سگ ها حساسیت زیادی به این گونه جانوری ندارند.
این مسوول افزود: فقدان مدیریت پسماندهای غذایی و رها کردن لاشه حیوانات در حریم روستاها و شهرها باعث تجمع و نزدیکی سگ های ولگرد و گرگ ها شده که در صورت جفت گیری سگ ماده با گرگ، گرگاس متولد می شود.
این مسوول با تاکید بر اینکه با فرهنگ سازی هرچه بیشتر در میان مردم و مدیریت اصولی دفع پسماند غذایی همچنین همکاری سازمان‌های مردم نهاد زیست محیطی و مردم، بخشداری ها و دهیاری ها به حتم در آینده می توان شاهد کاهش جمعیت سگ های ولگرد در سطح شهر زنجان بود.
وی اظهار داشت: متولی امر جمع آوری سگ های ولگرد شهرداری است، بنابراین شهرداری باید نسبت به جمع آوری به موقع زباله های شهری اقدام کند تا در دسترس این حیوانات قرار نگیرد.
به گفته این مسوول، به طور معمول سگ های زنده گیری شده پس از انتقال به محل تعیین شده، انگل زدایی و عقیم سازی می شوند.
رستمی با بیان اینکه هر سگ ماده طی سال می تواند تا ۲ بار زاد و ولد کند، خاطرنشان کرد: سگ ها در هر زاد و ولد به طور میانگین هفت تا هشت توله به دنیا می آورند و توله ها نیز از سن ۶ ماهگی به سن بلوغ رسیده و توان جفت گیری و زاد و ولد پیدا می کنند.
وی خاطرنشان کرد: در صورت وجود غذا و دسترسی راحت آن و از طرفی عدم مدیریت لازم رشد تصاعدی جمعیت آنها به وقوع می پیوندد که می تواند به یک بحران تبدیل شود.
این مسوول یکی از مشکلات وجود سگ ها ولگرد را طعمه شدن بره آهوها ذکر کرد و گفت: به دلیل شم بالایی که این حیوانات دارند بره آهو ها را پیدا و شکار می کنند.
پرسه سگ های ولگرد در محدوده سکونتگاههای انسانی به معضلی در گستره شهری به ویژه در روزهای سرد سال تبدیل شده است که مدیریت بهینه و از طرقی عقیم سازی آنها و همچنین اطلاع رسانی مستمر می تواند علاوه بر کاهش مشکلات به آگاهی بخشی گروه های هدف نیز منتهی شود.
منبع: ایرنا