توسعه انرژی تجدیدپذیر یکی از مهم‌ترین برنامه‌های وزارت نیرو از زمان آغاز به کار دولت سیزدهم است. روند احداث و بهره برداری از نیروگاه‌های تجدیدپذیر و استفاده از برق پاک به‌جای برق تولیدی از نیروگاه‌های فسیلی از ابتدای دولت سیزدهم موردتوجه جدی قرار گرفت؛ به طوری که علی‌اکبر محرابیان وزیر نیرو یکی از برنامه‌های وزارت نیرو را توسعه ۱۰ هزار مگاواتی نیروگاه‌های تجدیدپذیر اعلام کرد.
وزیر نیرو با بیان اینکه دولت برنامه‌ای چهارساله برای افزایش ۱۰ هزار مگاواتی انرژی‌های تجدیدپذیر دارد گفت: توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر ایران، با اتکا به قابلیت بالای منابع انرژی‌های تجدیدپذیر اعم از خورشیدی، بادی، زیست‌توده و زمین گرمایی، از طریق امکان عقد قرارداد‌های بلندمدت با نرخ‌های تشویقی، بازار بسیار جذابی برای سرمایه‌گذاران است.
به طور کلی توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر در بخش خورشیدی با سرعت بیشتری در کشور در حال اجرا است و در این زمینه مجوز ساخت چهار هزار مگاوات نیروگاه خورشیدی پیش از این صادر شده و در حال حاضر به مرحله عملیاتی رسیده است.
محمود کمانی، مدیرعامل سازمان انژی‌های تجدیدپذیر و بهره وری انرژی در این خصوص گفت: در ابتدای دولت برنامه توسعه۱۰ هزار مگاوات توسعه انرژی تجدیدپذیر اعلام شد و پس از جلسات و همچنین با توجه به مصوبات برنامه هفتم، توسعه ۳۰ هزار مگاوات طی ۵ سال برنامه‌ریزی شد. تلاش ما این است که از این برنامه ۳۰ هزار مگاواتی حداقل ۱۰ هزار مگاوات آن تا پایان دولت به بهره‌برداری برسد. در حال حاضر در مجموع طرح‌های مختلف، مراحل ساخت حدود ۱۱ هزار مگاوات انرژی تجدیدپذیر در حال انجام و پیشرفت آن‌ها در حال رصد است.
کمانی افزود: مصوبه برای احداث چهارهزار و ۵۰۰ مگاوات نیروگاه تجدیدپذیر و همچنین مصوبه ۳ هزار مگاوات نیروگاه بادی از شورای اقتصاد دریافت شد. همچنین مقرر است ۱۰ هزار مگاوات نیروگاه تجدیدپذیر از محل فاینانس خارجی احداث شود.
عزم بخش دولتی در رفع موانع توسعه تجدیدپذیرها
در ادامه رئیس سازمان ساتبا با اشاره به گلوگاه‌های توسعه انرژی تجدیدپذیر گفت: مجوز‌های زمین، محیط زیست و اتصال به شبکه در نیروگاه‌های تجدیدپذیر در حال پیگیری است که اخذ مجوز‌ها تسریع شود. مسئله بعدی بحث تامین مالی است و ما باید منابع مالی مختلفی را در نظر بگیریم و در این راستا تفاهم نامه‌ای با صندوق توسعه ملی داشتیم که برای احداث نیروگاه‌های بزرگ ۵ میلیارد دلار تسهیلات داده شود.
وزارت نیرو همچنین در برنامه‌های خود قصد دارد در قالب برنامه‌ای تحت عنوان توسعه نیروگاهی جهت تأمین برق صنایع به دو روش متفاوت و در تعامل با صنایع اقدام به توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر کند که امید می‌رود در پی به نتیجه رسیدن این اقدام‌ها، علاوه بر افزایش ظرفیت تولید برق کشور، میزان تأمین برق صنایع به‌ویژه در فصل تابستان افزایش یابد.
بر اساس این اقدام صنایع می‌توانند در زمین‌هایی که مالکیت آن در اختیار آنهاست، در هر نقطه از کشور که زیرساخت‌های فنی و مهندسی احداث نیروگاه در آن فراهم باشد اقدام به احداث نیروگاه تجدیدپذیر کنند و پس از تحویل برق تولیدی آن به شبکه سراسری، معادل همین برق را در محل صنعت خود از شبکه تحویل بگیرند.
برنامه‌ای که علاوه بر کاهش قابل‌توجه هزینه‌های انتقال برق برای صنایع، به آن‌ها اجازه می‌دهد تا از دیگر تسهیلاتی که وزارت نیرو در نظر گرفته است، بهره‌مند شوند. از جمله این تسهیلات در اولویت قرارگرفتن این صنایع برای تأمین برق پایدار در فصل گرم سال است.
علاوه بر این موارد و باهدف افزایش جذابیت احداث نیروگاه تجدیدپذیر توسط صنایع، عدم اعمال محدودیت در دوران مدیریت بار معادل ۳۰ درصد بالاتر از ظرفیت تولیدی نیروگاه احداث شده مشمول صنایع خواهد شد.
مجموعه اقدام‌ها و برنامه‌هایی که سبب شده است تا هم اکنون بالغ بر سه هزار و ۵۰۰ مگاوات پروانه احداث نیروگاه تجدیدپذیر برای صنایع صادر شود و پیش‌بینی می‌شود در ادامه مسیر بواسطه استقبال صنایع از این برنامه شاهد افزایش پروانه‌های صادر شده احداث نیروگاه باشیم.
معاون وزیر نیرو در این زمینه و عزم صنایع در احداث نیروگاه تجدیدپذیر توسط صنایع گفت: تاکنون ۳ هزار و ۵۰۰ مگاوات آن برنامه‌ریزی‌شده و برای توسعه نیروگاه‌های مقیاس کوچک اقدام‌های خوبی در حال انجام است که از طریق شهرک‌های خورشیدی، شهرک‌های صنعتی و نیروگاه‌های حمایتی در حال اقدام است.
مدیرعامل سازمان سازمان ساتبا ادامه داد: پیگیری برای احداث نیروگاه‌های مقیاس متوسط از طریق صنایع بالای یک مگاوات در حال انجام است و براین اساس صنایعی که اقدام به احداث این نوع نیروگاه کنند از محدودیت‌های برقی معاف می‌شوند. صنایعی هم که نمی‌توانند خود اقدام به احداث کنند می‌توانند از تابلوی برق سبز بورس انرژی خریداری کرده و نیاز خود را برطرف کنند.
در قالب ماده ۱۶ قانون جهش دانش‌بنیان نیز صنایعی که بالای یک مگاوات مصرف انرژی برق دارند، قرار است سالانه یک درصد انرژی خود را از محل انرژی‌های تجدیدپذیر تأمین کنند و هر سال نیز یک درصد به این ظرفیت اضافه کنند.
بر این اساس صنایعی که در مسیر تحقق این برنامه با وزارت نیرو تعامل دارند نیز در فصل گرم سال مشمول تسهیلاتی که در جریان توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر از محل قانون مانع‌زدایی از صنعت برق به آن اشاره شد، قرار خواهند گرفت و در صورت عدم مشارکت در این طرح نیز باید معادل این یک درصد برق موردنیاز را از طریق تابلوی سبز بورس خریداری کنند.