فاکتور آب و هوا و دمای متعادل یکی از مهمترین فاکتور‌هایی است که باعث شده کره زمین تبدیل به زیستگاه مناسبی برای انسان‌ها و دیگر موجودات زنده شود.
اما آنچه تا به اینجا برای دانشمندان روشن شده، این است که چنین شرایط مطلوب و مساعد آب و هوایی را به ندرت می‌توان در سیاره دیگری یافت و از همین رو احتمال وجود حیات در دیگر سیارات تا حدودی کمرنگ به نظر می‌رسد. هرچند که به طور قطع نمی‌توان عدم حیات در سیارات دیگر را تائید کرد.
خورشید، فاکتور تعیین کننده دما
ارتباط معکوسی بین موقعیت سیارات منظومه شمسی و فاصله‌شان با خورشید و دمای حاکم بر سیارات وجود دارد. یعنی به طور کلی هر چه سیاره از خورشید دورتر باشد، دمای آن پائین‌تر و سردتر خواهد بود. در این میان تنها یک استثنا وجود دارد و آن هم سیاره زهره است که به دلیل نزدیکی به خورشید و جو متراکمش، با وجودی که دومین سیاره نزدیک به خورشید است، اما عنوان گرم‌ترین سیاره منظومه شمسی را در اختیار دارد.
در این مقاله قصد داریم تا به بررسی میانگین دمای سیارات منظومه شمسی بپردازیم. در لیست زیر، نام سیارات به ترتیب نزدیک بودنشان به خورشید و میانگین دما در آن سیاره ذکر شده است:
عطارد: ۱۶۷ درجه سانتیگراد
زهره: ۴۶۴ درجه سانتیگراد
زمین: ۱۵ درجه سانتیگراد
مریخ: ۶۵- سانتیگراد
مشتری: ۱۱۰- سانتیگراد
زحل: ۱۴۰- سانتیگراد
اورانوس: ۱۹۵- سانتیگراد
نپتون: ۲۰۰- سانتیگراد
سیاره کوتوله پلوتو: ۲۲۵- سانتیگراد
در این نمودار میانگین دمای سیاره‌های مختلف منظومه شمسی را مشاهده می‌کنید. لازم به ذکر است که در این نمودار، ابعاد سیارات با مقیاس مشخص نشده‌اند.
در مجموع دمای سطحی سیارات، با افزایش فاصله‌شان نسبت به خورشید کاهش می‌یابد و سیاره زهره تنها استثنا در این رابطه است که جو متراکم آن، حکم یک گلخانه را دارد و دمای سطح آن را تا بالاتر از دمای ذوب سرب، بالا می‌برد.
اولین سیاره نزدیک به خورشید، عطارد است که به آرامی به دور خورشید می‌چرخد و جو بسیار نازکی دارد و در نتیجه دمای این سیاره در شب ممکن است تا ۵۳۷ درجه سانتیگراد کمتر از دمای روز آن برسد و دمای عطارد در شب حتی تا ۱۷۹- سانتیگراد نیز پائین می‌آید.
بعد از عطارد و زهره، سیاره زمین را داریم که تنها سیاره‌ای است که دمای متعادلی دارد و پس از زمین، سیاره مریخ قرار دارد.
در منظومه شمسی، سیارات یخی و گازی (مشتری، زحل، اورانوس و نپتون) از سطحی در اتمسفر برابر با فشار سطح دریا در زمین گرفته می‌شوند.
دمای مذکور، میانگین دمای کل سطح سیارات سنگی یعنی عطارد، زهره، زمین، مریخ و پلوتو است و در سیارات گازی، این میانگین دما در سطح فشار۱- بار در جو است که برابر با فشار اتمسفر در سطح دریا در کره زمین است.
منبع: خبرآنلاین