بهره‌وری مهمترین مسئله استراتژیک بخش انرژی است و راه حل تأمین تقاضای فزاینده، افزایش عرضه نبوده و یکی از راه حل پایدار کاهش شدّت مصرف انرژی، افزایش راندمان است. با توجه به رشد تقاضا و ناترازی برق باید در این زمینه اقداماتی شامل بازنشستگی نیروگاه‌های کم‌بازده و فرسوده، احداث نیروگاه با راندمان بالا بازتوانی نیروگاه‌های بخار و ارتقاء و افزایش توان بار انجام شود.
میزان راندمان در نیروگاه‌های حرارتی حاصل نسبت میان سوخت مصرفی و میزان تولید برقی است که توسط نیروگاه‌ها تولید می‌شود. با توجه به اینکه راندمان یک نیروگاه در روز‌های مختلف سال و به دلیل تغییرات شرایط آب و هوایی می‌تواند ارقام مختلفی باشد، متوسط میزان بهره وری یک نیروگاه طی یک سال، به عنوان راندمان یک نیروگاه در نظر گرفته می‌شود.
به طور کلی در تابستان به دلیل بالا بودن تقاضای برق از نیروگاه‌ها با بهره وری پایین هم بهره برداری می‌شود تا برق به صورت پایدار تامین شود. در فصل سرد سال هم با توجه به اینکه تقاضای برق نسبت به تابستان کاهش پیدا می‌کند، نیروگاه‌های فرسوده و با راندمان پایین از مدار خارج می‌شوند و همین موضوع باعث می‌شود در زمستان متوسط راندمان نیروگاهی افزایش پیدا کند.
توسعه نیروگاهی در مسیر احداث واحد های راندمان بالا
در برنامه ششم توسعه وزارت نیرو موظف شد به منظور افزایش بازدهی و ضریب بهره‌وری نیروگاه‌ها موافقت اصولی برای ایجاد نیروگاه‌ها با بازدهی پنجاه و پنج تا شصت درصد را صادر کند. ناصر اسکندری معاون راهبری شرکت برق حرارتی گفت: در حال حاضر میانگین راندمان نیروگاه‌های حرارتی کشور به ۳۹.۲۶ درصد رسیده، این در حالی است که سال گذشته این میزان ۳۹.۱ بود. با به مدار آمدن بخش بخار نیروگاه‌های سیکل ترکیبی راندمان نیروگاه‌ها به بالای ۴۰ درصد افزایش می‌یابد. مسیر توسعه صنعت نیروگاهی کشور، حرکت به سمت احداث واحد‌های راندمان بالای جدید است؛ از این رو به شکل جدی در پی ساخت واحد‌های بخار نیروگاه‌های سیکل‌ترکیبی و ارتقای توان و رفع محدودیت نیروگاه‌های موجود هستیم.
وی اضافه کرد: در حال حاضر کمتر از ۲۰ درصد نیروگاه‌های کشور راندمان پایینی دارند که در اولویت جایگزینی با واحد‌های نیروگاهی جدید قرار گرفته‌اند. هدف ما احداث نیروگاه‌ها با کمترین مصرف سوخت و کمترین مصرف آب با بیشترین بهره وری است. در همین راستا نخستین اولویت اول شرکت برق حرارتی برای اجرای این برنامه جایگزینی نیروگاه قدیمی بعثت تهران با واحد‌های جدید راندمان بالا است.
برنامه های افزایش بهره وری در نیروگاه های فرسوده
او در خصوص نیروگاه‌های فرسوده گفت: نیروگاهی داریم که ۶۴سال عمر دارد و هنوز بهره‌برداری می‌شود، اما به این معنا نیست که تمام قطعات آن فرسوده هستند، بلکه در طول سال اصلاحاتی در آن‌ها انجام است و برنامه‌های افزایش راندمان برای آن‌ها در نظر گرفته می‌شود. نیروگاه بعثت یکی از این نیروگاه هاست که نیروگاه جایگزین آن مشخص شده و مشکل مجوز محیط زیستی آن حل شده است.
با افزایش توان نیروگاه‌ها و از رده خارج کردن نیروگاه‌های فرسوده نه تنها می‌توان میزان تولید و میزان راندمان نیروگاه‌ها را نیز افزایش داد بلکه از طرفی در میزان سوخت مصرفی صرفه جویی کرد. دولت فعلی نیز برنامه جایگزینی نیروگاه‌های فرسوده را با راندمان بالا در دستور کار دارد که می‌توان نسبت به آن امیدوار بود. با وجود به صرفه نبودن افزایش راندمان نیروگاه‌ها از نظر اقتصادی قرار است مطابق ماده ۱۰ قانون مانع‌زدایی از صنعت برق، یارانه در کل زنجیره تولید تا مصرف برق، تدریجا حذف و به انتهای زنجیره منتقل شود تا انگیزه لازم برای این امر ایجاد شود.