کتابداران پنجره معرفتی کتاب را به سوی مخاطب می‌گشایند

احمد شاکری، نویسنده و منتقد ادبی مقوله کتاب و کتابداری را ذیل عنوان ترویج کتاب دانست و گفت: مثلاً در حوزه ادبیات تولید، نقد و پژوهش‌های ادبی، آموزش ادبیات، نشر، توزیع، تبلیغ، ترجمه، اقتباس و مدیریت کلیت فضای کتاب را می‌سازند. تمام این اضلاع با هم مرتبطند. یعنی اگر می‌خواهیم در حوزه ادبیات، سواد مطالعاتی در مخاطب افزایش یابد و کتاب‌ها مسیر درست ترویجی را طی کنند، یکی از ابزار‌ها و عوامل موثر کتابداران هستند.

شاکری ادامه داد: اگر می‌خواهیم مسائل کتابخوانی مثلاً در حوزه ادبیات حل شود، نیازمند به کتابدارِ متخصص هستیم؛ از طرفی به کتاب خوبی نیاز داریم، که خوب باشد و نیاز مخاطب را تامین کند. همچنین، نیازمند جریانات نقد فعال، مستمر و عمیق هستیم. یعنی انتظار نمی‌رود کتابدار منتقد ادبی باشد. کتابدار مجاری معرفتی و شناختی را بیشتر از مخاطب دنبال می‌کند. او می‌تواند کتاب را بشناسد، سطح دانش‌اش را ارتقا دهد و معرفی‌کننده مناسب برای مخاطب باشد.

این نویسنده با بیان اینکه در جریان نقد جوایز ادبی و تبلیغ خیلی مهم است، افزود: این مجاری منجر به افزایش دانش کتابدار نسبت به کتاب و منجر به معرفی کتاب به مخاطب می‌شود. ما زمانی می‌توانیم مشکلات کتابداران را حل کنیم، که به طور جامع مشکلات دیگر عرصه‌های کتاب را برطرف کنیم.

وی در پاسخ به این سوال که ما ابتدا باید منابع بروز و متناسب با نیاز مخاطب داشته باشیم، بعد اگر با برگزاری فرایند‌ها و پویش‌های متناسب با عرصه کتاب انگیزه خواندن در مخاطب ایجاد شد و او را به سمت کتابخانه کشاند، کتابدار باید نیاز مخاطب را به نحوه احسن هدایت کند؟ توضیح داد: بله، ما نیازمند چرخه زیست‌مند و حیاتمند هستیم. 

شاکری نارس دیدن، سطحی دیدن و عمیق ندیدن مسائل کتابخوانی در کشور را عامل مشکلات این حوزه دانست و افزود: مثلاً اگر تبلیغ به درستی انجام نشود، نمی‌توانیم انتظار داشته باشیم کتابدار کار خود را درست انجام دهد. از طرفی، کتابدار نمی‌داند با فرد کتابخوان مواجه است یا نه. به طور کلی، کسی که به کتابخانه مراجعه می‌کند، نیاز ابتدایی دارد که می‌خواهد با خواندن کتاب برطرف کند. اما برای اینکه مخاطب به خواسته خود برسد و نیازش نیاز درست و واقعی باشد، باید پاسخ دهد چه چیزی را باید بخواند.

این نویسنده دومین پاسخ مخاطب را چرایی خواندن کتاب عنوان کرد و گفت: سومین سوال این است که چقدر باید کتاب بخوانم. چهارمین پرسش چگونگی خواندن کتاب است.