ماجرای نامه «بن لادن» که پس از ۲۰ سال در شبکه‌های اجتماعی همه‌گیر شد، چه بود؟

در روز‌های گذشته و در بستر بحث کاربران شبکه‌های اجتماعی در خصوص جنگ غزه، نامه بیست سال پیش اسامه بن لادن، سرکرده القاعده به مقامات آمریکا در شبکه اجتماعی تیک‌تاک مورد توجه قرار گرفت و به موضوع روز تبدیل شد. 

طی روز‌های گذشته، تعداد زیادی از کاربران تیک‌تاک شروع به صحبت درباره این نامه کردند که سال ۲۰۰۲ توسط بن لادن نوشته شده و متن آن تا روز چهارشنبه در وبسایت روزنامه گاردین موجود بود. این نامه که یک سال پس از حملات تروریستی یازده سپتامبر نوشته شده، از حمایت‌های آمریکا از رژیم صهیونیستی انتقاد کرده و می‌گوید واشنگتن سیستم سرکوب علیه فلسطینیان را تامین مالی می‌کند. 

بخش اول نامه مرتبط‌ترین قسمت آن به بحران کنونی غزه است. در این بخش، سرکرده القاعده آمریکا را به دلیل کمک به ایجاد و حفظ یک کشور یهودی در خاک فلسطین محکوم می‌کند. در این نامه نوشته شده: «ایجاد و تداوم اسرائیل یکی از بزرگ‌ترین جنایات شما است. هر فردی که دستش در این جنایت آلوده شده، باید بهای سنگینی برای آن بپردازد». 

گفتنی است، حملات یازده سپتامبر به دستور اسامه بن لادن در سال ۲۰۰۱ رخ داد و طی آن اعضای القاعده چهار هواپیمای مسافربری-تجاری را ربوده و دوتای آن را به برج‌های دو قلوی مرکز تجارت تجانی در نیویورک کوبیدند. این حادثه نزدیک به سه هزار قربانی گرفت که از ۹۰ کشور گوناگون بودند.

کاربران در خصوص این نامه چه گفتند؟ 

در پی وایرال شدن نامه بن لادن، کاربران تیک‌تاک که عموما از نسل Z (نسل جوان که همراه با تکنولوژی بزرگ شده است) بودند، شروع به صحبت در خصوص آن کردند. بسیاری از کابران می‌گفتند ذهنیت آنان نسبت به سیاست خارجی آمریکا تغییر پیدا کرده و متوجه شده‌اند که پروپاگاندا چگونه بر آنان تاثیر گذاشته است. یک کاربر نوشته بود بعد از خواندن نامه دچار «بحران وجودی» شده و از بقیه کاربران خواسته بود احساسات خود را پس از خواندن نامه به اشتراک بگذارند. یک کاربر دیگر گفت «چشمانم باز شد» و دیگری نوشته بود: «در تمام زندگی‌مان به ما دروغ گفته شده است». 

 در پی افزایش محتوای ویدیویی از این دست که هزاران لایک و بازدید پیدا کرد، شبکه اجتماعی تیک‌تاک اعلام کرد هر محتوایی با این موضوع ممنوع خواهد شد. سخنگوی این پلتفرم گفت: «محتوای تبلیغ‌کننده این نامه آشکارا قوانین ما در مورد حمایت از تروریسم را نقض می‌کند. ما به طور فعال هرگونه محتوا با این موضوع را حذف کرده و بررسی می‌کنیم چگونه به پلتفرم ما رسیده است». 

 اکنون اگر عبارت «نامه به آمریکا» را در تیک‌تاک جستجو کنید، هیچ محتوایی برای شما نمایش داده نمی‌شود و به جای آن با اطلاعیه‌ای مواجه خواهید شد که نشان می‌دهد ویدیو‌هایی با این موضوع «ناقض قوانین» تیک‌تاک بوده و حذف شده‌اند. 

گاردین نیز متن کامل نامه بن‌لادن که در سال ۲۰۰۲ روی وبسایت خود قرار داده بود را حذف کرد. این روزنامه در وب سایت خود اعلام کرد که نامه مذکور در رسانه‌های اجتماعی بدون زمینه کامل آن به اشتراک گذاشته شده و در عوض خوانندگان را به خواندن یک مقاله خبری در خصوص آن هدایت کرد.

انتقاد شدید مقامات آمریکا از تیک‌تاک

وایرال شده نامه بن لادن مورد انتقاد بسیاری از مقامات آمریکایی واقع شده است. جاش گاتهایمر، نماینده دموکرات در صفحه خود در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «تیک‌تاک تبلیغات حمایت از تروریست‌ها را گسترش می‌دهد تا بر شهروندان آمریکا نفوذ کند». 

اندرو بیتس، سخنگوی کاخ سفید نیز روز گذشته در بیانیه‌ای گفت: «هیچ توجیهی برای انتشار دروغ‌های نفرت انگیز، شیطانی و یهودستیزانه که رهبر القاعده درست پس از ارتکاب بدترین حمله تروریستی در تاریخ آمریکا منتشر کرد، وجود ندارد». 

آیا وایرال شدن نامه بن‌لادن معنای خاصی دارد؟

انتشار این نامه موجی از تفسیر‌ها را برانگیخت. منتقدان تیک‌تاک که عموما از مقامات آمریکایی هستند مدعی هستند که این برنامه چینی به طور مخفیانه تبلیغات برای نفوذ بر جوانان آمریکایی را در دستور کار قرار داده است. 

از سوی دیگر، نشریه واشنگتن پست در یادداشتی می‌نویسد: «انتشار این نامه منعکس کننده واقعیت‌های شوم رسانه‌های اجتماعی مدرن است که در آن جوانان - که بسیاری از آن‌ها پس از ۱۱ سپتامبر به دنیا آمده اند - اطلاعات دریافت شده از گوشی‌های هوشمند را بدون در نظر گرفتن محتوای آن‌ها به اشتراک می‌گذارند».