دلخوری، ناراحتی، رنجش، کینه و... یک احساس رایج است و اکثر مردم در مقطعی از زندگی، این احساسات را تجربه خواهند کرد؛ برخی از این احساسات منفی ممکن است نسبتاً کوتاه‌مدت باشند، درنهایت برطرف شوند یا به‌سادگی فراموش شوند، اما برخی دیگر می‌توانند تا آخر عمر باقی بمانند.
زمانی که احساس کینه و خشم رشد کرده و تا بلندمدت ادامه پیدا کند، تبدیل به نفرت شده و اثرات منفی بر سلامت جسم و روان می‌گذارد. چنانچه مطالعات نشان داده است که افراد کینه‌توز، بیشتر احتمال دارد افسردگی شدید و اختلال استرس پس از سانحه و همچنین سایر مشکلات سلامتی را تجربه کنند.
بنابراین، مقابله با احساسات منفی ازجمله کینه‌ورزی برای بهزیستی سالم ضروری است، زیرا کینه‌ورزی معمولاً نتیجه معکوسی بر روابط و سلامت افراد می‌گذارد.
کینه‌توزی سلامت جسمی را به خطر می‌اندازد
مطالعات نشان داده‌اند که کینه‌توزی نهتنها بر روی سلامت روان تأثیر منفی می‌گذارد، بلکه برای سلامت جسمانی نیز مضر است. کینه شما را در دام عصبانیت می‌اندازد و باعث می‌شود تا دچار نشخوار فکری مداوم شوید.
اغلب افراد گمان می‌کنند که با کینه و بدخواهی، به‌طرف مقابل آسیب می‌رسانند، اما در این میان کسی که بیشترین آسیب روحی و جسمی را متحمل می‌شود، خودِ فرد است. اساساً، کینه مانع فراموش کردن یا حل مسئله می‌شود و همین مسئله شما را درگذشته گیر می‌اندازد و باعث ناراحتی و تقویت خشم و عصبانیت شما می‌شود. این جنگ‌وگریزی‌ها با افزایش سطح استرس ناشی از کینه‌توزی منجر به تغییرات متعدد در ضربان قلب، فشارخون، سیستم ایمنی بدن و خواب می‌شود. بنابراین، این تغییرات خطر ابتلا به افسردگی، بیماری قلبی، دیابت، زخم معده و اختلالات درد را افزایش می‌دهد. بااین‌حال، مطالعات نشان داده‌اند که بخشش با کاهش استرس می‌تواند تأثیر مثبتی بر روی سلامتی داشته باشد و خطر ابتلا به مشکلات جسمی و روحی را کاهش دهد.
چرا برخی افراد تمایل به کینه‌ورزی بیشتری دارند؟
برخی تحقیقات و شواهد به این واقعیت اشاره می‌کنند که برخی افراد بیشتر از دیگران تمایل به کینه‌توزی دارند. افرادی که مستعد حسادت، حساسیت، ناپختگی، منفی گرایی و کنترل تکانه هستند، ممکن است بیشتر در جهت کینه‌توزی باشند. همچنین عوامل فرهنگی، محیطی، سبک زندگی، فرزندپروری، ژنتیکی و عوامل دیگر ممکن است در گرایش فرد به کینه‌ورزی نیز نقش داشته باشند.
از سوی دیگر، کسانی که تیپ‌ها و ویژگی‌های شخصیتی خاصی دارند ممکن است بیشتر درگیر احساس کینه شوند. علاوه بر این، افرادی که تمایل به تحریک‌پذیری و بی‌ثباتی عاطفی بیشتری دارند، به‌جای اینکه مسئولیت خود را در یک موقعیت در نظر بگیرند، به‌احتمال‌زیاد احساسات خشمگینانه را در خود بروز می‌دهند و دیگران را سرزنش می‌کنند. جالب‌توجه آنکه تحقیقات نشان می‌دهد برخی از عادات سبک زندگی، ازجمله ورزش منظم، می‌تواند افراد را در معرض بخشش و انعطاف‌پذیری قرار دهد.
با بخشش احساسات منفی را از خود دور کنید
بخشش فقط گفتن کلمات نیست بلکه شما با بخشش تصمیم می‌گیرید که احساسات منفی را رها کنید، چه آن شخص سزاوار آن باشد یا نه. هنگامی‌که خشم، رنجش و خصومت را رها می‌کنید، نسبت به فردی که به شما ظلم یا بدی کرده، احساس همدلی، شفقت و گاهی اوقات حتی محبت می‌کنید.
مطالعات نشان داده است که برخی افراد به‌طور طبیعی بخشنده‌تر هستند. این افراد رضایت بیشتری از زندگی خوددارند و افسردگی، اضطراب، استرس و عصبانیت کمتری را تجربه می‌کنند. بااین‌حال، افرادی که کینه‌توز هستند، بیشتر دچار افسردگی شدید و سایر مشکلات سلامتی می‌شوند.
چطور کینه‌ورزی را کنار بگذاریم و دیگران را ببخشیم؟
چنانچه احساس کردید در مواقع ناراحتی و رنجش، بیش از بخشش به کینه‌وزی و انتقام‌گیری تمایل دارید، بهتر است از یک مشاور و روان‌درمانگر کمک بگیرید. صحبت کردن با یک درمانگر در مورد تعارضات خود به شما کمک می‌کند تا مهارت‌های پاسخگویی مؤثرتر به موقعیت‌های سخت یا آسیب‌زا را توسعه دهید. علاوه بر این، قبل از نتیجه‌گیری سریع یا محکوم کردن رفتار کسی، به شما کمک کند که خود را به‌جای دیگری قرار دهید. توجه داشته باشید که گاهی ممکن است سوءظن شما نسبت به رفتار یا گفتار دیگران کاملاً دقیق نباشد؛ شاید دیگران به خاطر داشتن یک روز بد یا ناراحتی از جای دیگر در برخورد با شما مرتکب رفتار اشتباه شده باشند.
برای یادگیری و تمرین مهارت‌های مقابله‌ای مثبت مانند بخشش و تمرین تکنیک‌های سالم مدیریت استرس می‌توانید اقدامات زیر را انجام دهید:
- پرت کردن حواس با فیلم، کتاب، نقاشی یا هر چیزی که از آن لذت می‌برید
-انجام یوگا
-ورزش کردن
-تمرکز بر نکات مثبت
-خواب کافی
-یادگیری مهارت‌های کنترل خشم
-رها کردن گذشته
-گوش دادن به دیدگاه طرف مقابل
-زندگی در لحظه حال (یا ذهن آگاهی)
-گذراندن وقت با عزیزان
-نوشتن احساسات خود
دقت داشته باشید که بخشیدن و کنار گذاشتن رنجش و عصبانیت به این معنا نیست که بگویید حق با طرف مقابل است یا اینکه ناراحتی شما موجه نیست؛ بلکه بخشش به معنای دور کردن احساسات منفی از خود و رسیدن به آرامش است. این فرآیندی است که ممکن است به زمان زیادی نیاز داشته باشد.
مهم است به یاد داشته باشید که بخشش در درجه اول به نفع خودتان است. درواقع، بخشش نیازی به آشتی ندارد. ممکن است مواقعی وجود داشته باشد که آشتی غیرممکن باشد مثل زمانی که طرف مقابل فوت کرده باشد - یا اگر طرف مقابل خیانت کرده باشد، ممکن است آشتی غیرممکن یا سخت باشد، اما بخشش می‌تواند شما را آرام کند.
بخشش می‌تواند به شما کمک کند تا خشم، رنجش و افکار منفی را رها کنید و احساس خوبی داشته باشید. با بخشش حتی بهتر می‌توانید کیفیت روابط و سلامت جسمی و عاطفی خود را بهبود ببخشید.
بخشش شفا است. این به معنای رهایی از گذشته‌ای دردناک است که به شما قدرت می‌دهد تا حال و آینده‌ای روشن‌تر خلق کنید و آن را در آغوش بگیرید.
منبع: ایرنا