احتمالا شما هم عبارت مشهور «صبحانه مهمترین وعده غذایی روز است» را میلیون‌ها بار شنیده‌اید. از جمله نکات مهم که والدین باید بدانند اهمیت خوردن صبحانه برای دانش‌آموز است. خوردن یک صبحانه سالم قبل از رفتن به مدرسه با بهبود تمرکز، نمرات بهتر در آزمون، افزایش انرژی، مصرف بیشتر ویتامین‌ها و مواد معدنی و حتی وزن متعادل‌تر مرتبط است. کودکان و نوجوانان به دلیل نیاز به خواب بیشتر در معرض یک دوره ناشتایی طولانی‌تر در طول شب هستند که می‌تواند باعث کاهش ذخایر گلیکوژن در طول شب شود. بنابراین، مصرف صبحانه برای تامین انرژی کافی برای مغز قبل از رفتن به مدرسه حیاتی است.
دانش‌آموزانی که صبحانه سالم می‌خورند، نسبت به دانش‌آموزانی که به طور کامل صبحانه را حذف می‌کنند، تمرکز بیشتری دارند. وقتی روز با صبحانه شروع می‌شود، دانش‌آموزان می‌توانند بهتر روی کار در حال انجام تمرکز کنند و کمتر تحت تأثیر عوامل بیرونی قرار بگیرند. آن‌ها همچنین می‌توانند راحت‌تر آنچه را که آموزش داده می‌شود، درک کنند و اطلاعات جدید را بهتر از دانش‌آموزانی که به دلیل حذف صبحانه، گرسنه هستند، حفظ می‌کنند.
دانش‌آموزانی که قبل از شروع مدرسه صبحانه می‌خورند، نه تنها تمرکز بیشتری دارند، بلکه در آزمون‌های تحصیلی از جمله در درس‌های ریاضیات، ادبیات و علوم نمره بهتری کسب می‌کنند.
کودکانی که صبحانه نخورده به مدرسه می‌روند، معمولا در همان ساعات اولیه صبح به میزان قابل توجهی دچار افت قند خون می‌شوند. با توجه به اینکه بیشترین زمان فعالیت ذهنی دانش‌آموزان و یادگیری مطالب درسی صبح است، نخوردن صبحانه سبب کاهش توان ذهنی شده، میزان یادگیری آن‌ها را به ویژه در درس‌هایی که به تفکر نیاز دارند، کاهش می‌دهد.
فرشته فزونی، رئیس گروه تغذیه معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی گفت: دانش‌آموزان در یکی از مهمترین دوره‌های زندگی خود از نظر وضعیت تغذیه‌ای قرار دارند که در این دوره نیاز به انرژی و پروتئین به طور قابل توجهی افزایش می‌یابد.
به گفته وی رفتار‌ها و باور‌های تغذیه‌ای که در این دوران زندگی شکل می‌گیرد نقش مهمی در انتخاب مواد غذایی توسط دانش‌آموز و سلامت او در آینده دارد. فزونی یادآور شد: انرژی و مواد مغذی مورد نیاز دانش‌آموزان در سنین مدرسه بستگی به میزان توده بدنی (BMI)، سرعت رشد و میزان فعالیت آنان دارد.
به گفته وی با داشتن یک برنامه غذایی متعادل و متنوع شامل شش گروه غذایی (نان و غلات، شیر و لبنیات، سبزی، میوه، گوشت و تخم مرغ، حبوبات و مغزها) می‌توان امیدوار بود انرژی، پروتیین، ویتامین و املاح مورد نیاز روزانه تامین شود.
فزونی با اشاره به اینکه دانش‌آموزان مبتلا به سوءتغذیه، سیستم ایمنی ضعیف‌تری دارند، افزود: این افراد بیشتر از همسالان به عفونت‌های تنفسی، گوارشی و سایر بیماری‌ها مبتلا می‌شوند و دفعات بیشتری از مدرسه غیبت می‌کنند.
رئیس گروه تغذیه معاونت بهداشت یکی از عوامل تاثیرگذار بر اشتهای دانش‌آموزان را استرس ناشی از رفتار اولیا و مربیان یا استرس‌های مربوط به امتحانات عنوان کرد و گفت: استرس می‌تواند موجب بی‌اشت‌هایی و یا پرخوری در بعضی از افراد شود.
به گفته وی عدم توجه به این موضوع و بی‌اشت‌هایی مشکلاتی را در رشد کودک یا نوجوان ایجاد خواهد کرد؛ چنان که اشتهای کاذب سبب پرخوری و اضافه وزن در دانش آموز می‌شود.
رئیس گروه تغذیه معاونت بهداشت با اشاره به شکل‌گیری رفتار‌ها و باور‌های تغذیه‌ای در دوران مدرسه، گفت: معمولا کودکان و نوجوانان از والدین خویش الگو می‌گیرند. وی افزود: امتناع والدین از خوردن بعضی مواد غذایی باعث امتناع کودک و نوجوان از خوردن آن مواد می‌شود؛ به طوری که کم‌کم بسیاری از مواد غذایی با ارزش از برنامه روزانه کودک یا نوجوان حذف می‌شود.
فزونی یکی از عادات نادرست در سنین مدرسه را نخوردن صبحانه عنوان کرد که می‌تواند اثرات منفی بر یادگیری کودک داشته باشد.
وی خاطرنشان کرد: هنگام ناشتایی طولانی‌مدت، نگهداری قندخون در سطحی که مغز قادر به فعالیت طبیعی خود باشد دشوارتر شده و یادگیری و تمرکز حواس مختل می‌شود.
به گفته فزونی درصورتی که نخوردن صبحانه تداوم یافته و تبدیل به عادت شود علاوه بر عوارض مذکور باعث کمبود دریافت مواد مغذیی نیز می‌شود که معمولا در وعده‌های غذایی دیگر جبران نخواهد شد.
رئیس گروه تغذیه معاونت بهداشت برای اشتهای کافی دانش‌آموزان نسبت به خوردن صبحانه توصیه کرد: خانواده‌ها سعی کنند شام زودتر صرف شود و در صورت امکان دانش‌آموز شب‌ها در ساعت معینی بخوابد تا بتواند صبح زودتر از خواب بیدار شود و وقت و اشتهای کافی برای خوردن صبحانه داشته باشد.
این کارشناس تغذیه با تاکید بر اینکه کودکان باید سحرخیزی، نرمش صبحگاهی و خوردن صبحانه در محیط گرم خانواده را یاد بگیرند از والدین خواست صبحانه را به عنوان یک وعده غذایی مهم تلقی کرده و سعی کنند هر روز با فرزندان خود صبحانه بخورند تا مشوق خوبی برای کودک و نوجوان باشند.
فزونی یکی از دلایل نخوردن صبحانه توسط دانش‌آموزان را تکراری و یکنواخت بودن آن برشمرد و تاکید کرد: تنوع در صبحانه، دانش‌آموز را به خوردن صبحانه تشویق می‌کند.
وی با توصیه به تهیه صبحانه سالم و مقوی برای دانش‌آموزان پیشنهاد کرد: برای تنوع بخشیدن به صبحانه دانش‌آموزان می‌توان از غذا‌هایی مثل فرنی، شیربرنج، حلیم، عدسی، نان و پنیر و گردو، کنجد، ارده و شیره، نان و تخم مرغ و گوجه فرنگی، نان و کره و عسل، مربای خانگی، پودینگ شیر، عسل و میوه، شیر به همراه خرما و عسل استفاده کرد.
منبع: فارس