محمد مخبر، معاون اول رئیس جمهور پیش از ظهر امروز (پنجشنبه) به وقت محلی در بیست و دومین نشست شورای نخست وزیران کشورهای عضو سازمان همکاری شانگهای که در پایتخت کشور قرقیزستان برگزار شد، در ابتدای سخنانش به جنایات رژیم صهیونیستی در غزه پرداخت و اظهار داشت: این اجلاس در شرایطی برگزار می‌شود که مردم بی‌دفاع و به معنای واقعی مظلوم غزه، بدون آب و غذا، زیر شدیدترین حملات وحشیانه رژیمی غاصب به سر می‌برند.
وی افزود: رژیم صهیونیستی با اقدامات غیرانسانی اخیر خود بر علیه مردم بی‌گناه غزه، ماهیت پلید و اهداف شوم خود را به‌صورت آشکار و علنی به نمایش جهانی گذاشته است. این رژیم، انتقام شکست خود در میدان نبرد را از غیرنظامیان غزه می‌گیرد و در اقدامی بی‌شرمانه راه ورود آب، غذا، سوخت، برق و دارو به غزه را بسته است.
معاون اول رئیس جمهور اقدامات رژیم صهیونیستی را بیانگر جنایت جنگی و جنایت علیه بشریت دانست و تصریح کرد: باید یکی از مهم‌ترین دستورکار‌های مجامع بین‌المللی، پایان دادن فوری به کشتار مردم مظلوم، ارسال کمک‌های بشردوستانه و رفع محاصره غزه باشد.
مخبر که به عنوان دومین سخنران در نشست سخنرانی می‌کرد، فرصت‌های لجستیکی و ترانزیتی ایران را کم‌نظیر توصیف کرد و گفت: بر همین اساس، ایران آمادگی ایجاد یک کریدور ترانزیتی فراگیر جهت اتصال کشورهای عضو سازمان همکاری شانگهای را دارد و در این زمینه، گام‌های مهمی را در قالب کریدور شمال-جنوب برداشته که با تحقق کامل آن دسترسی‌های تجاری و اقتصادی از حوزه جنوب و شرق آسیا به کشورهای حوزه آسیای میانه، قفقاز، روسیه، دریای سیاه و اروپا تسهیل خواهد شد.
وی افزود: مشارکت در ایجاد زیرساخت کریدور شمال-جنوب و نیز کریدور «شرق-غرب-آسیا-دریای مدیترانه» را می‌توان به عنوان یک راهکار پیشنهادی در قالب سازمان شانگهای دنبال نمود.
مخبر در ادامه ظرفیت‌های کم‌نظیر ایران را در منابع طبیعی، نیروی انسانی متخصص، ظرفیت‌های صنعتی، معدنی، ترانزیتی، انرژی و فناوری برشمرد و افزود: هرگونه سرمایه‌گذاری در ظرفیت‌ها و فرصت‌های اقتصادی ایران، کنشی هوشمندانه خواهد بود.
وی با بیان اینکه نظام بین‌الملل در حال عبور از یک نظم سنتی و یکجانبه گرا به یک نظم جدید مبتنی بر چندجانبه گرایی با نقش‌آفرینی همه کشور‌ها و بازیگران جدید است، بیان کرد: جمهوری اسلامی ایران، با عنایت به اهداف سیاست خارجی خود در جهت کمک به پی‌ریزی یک نظام بین‌المللی عادلانه و مبتنی بر مشارکت جمعی، حضور فعال در ترتیبات چندجانبه از جمله سازمان همکاری شانگهای، بریکس، سازمان همکاری اقتصادی اکو و کشورهای حاشیه دریای خزر را با جدیت در دستور کار قرار داده است.
معاون اول رئیس جمهور اهم محور‌های مورد نظر برای نقش‌آفرینی در نظم نوین جهانی جهت همکاری با کشورهای عضو سازمان شانگهای را تشریح کرد و اظهار کرد: برای شکل‌دهی به یک نظام اقتصادی عادلانه بین‌المللی، باید تجارت با ارز‌های ملی و یا ارز مشترک به‌طور جدی در دستور کار قرار گیرد و جهت ایجاد یک الگوی توسعه اقتصادی متعادل، هماهنگ و فراگیر با همکاری برد-برد باید به دنبال گسترش استفاده از ارز‌های ملی به ویژه ارز‌های مبتنی بر فناوری‌های نوین در بین کشورهای عضو باشیم.
وی همچنین گسترش همکاری اعضای سازمان در حوزه‌های انرژی، فناوری، صنعت، کشاورزی و تجارت از طریق ساز و کار مبادلات بین بانکی و تأمین مالی سازمان همکاری شانگهای را مهم ارزیابی کرد و افزود: لازم می‌دانم آمادگی ایران برای میزبانی کارگروه سرمایه گذاری و نشست وزرای صنعت را برای سال آینده میلادی اعلام نمایم.
مخبر با تاکید بر اینکه کشورهای عضو سازمان با توجه به روند‌های جهانی ناگزیر به توسعه فناوری‌های نوظهور به‌خصوص هوش مصنوعی برای پایدارسازی زیرساخت‌های اقتصادی و صنعتی خود هستند، گفت: جمهوری اسلامی ایران پیشنهاد می‌کند که سازمان، نسبت به «تأسیس صندوق توسعه فناوری و نوآوری برای تأمین مالی پروژه‌های فناورانه مشترک بین اعضاء»، «تشکیل کنسرسیوم مشترک تولید محصولات فناورانه»، «ایجاد استاندارد‌های مشترک فناوری و نوآوری» و «تشکیل کارگروه هوش مصنوعی» اقدام کند.
وی از امنیت غذایی، محیط‌زیست و تغییر اقلیم به عنوان بزرگ‌ترین تهدید برخاسته از تغییرات اقلیمی، «تهدید امنیت غذایی» و «بحران آب» نام برد و اظهار کرد: به منظور کاهش تأثیر شوک‌های آب و هوایی باید با همکاری متقابل و «توسعه کشت فراسرزمینی» در مناطق حاصلخیز کشورهای عضو، این پدیده جهانی را مدیریت نماییم و در این راستا، کاربست دیپلماسی آب را با طرح ایجاد سازوکار‌های چندجانبه از جمله تشکیل کارگروه‌های مشترک برای مدیریت و توزیع عادلانه منابع آبی پیشنهاد می‌شود.
مخبر از آمادگی ایران برای توسعه استفاده از ظرفیت‌های ترانزیتی گاز خبر داد و افزود: ما آماده هستیم در چارچوب ابتکار پیشنهادی رئیس جمهوری اسلامی ایران موسوم به «ابتکار گاز در خدمت بازیابی اقتصاد جهانی در دوره پس از کرونا»، پیشنهاد می‌کنیم «صندوق تأمین مالی مشترک پروژه‌های بالادستی و پایین‌دستی پتروشیمی» بین کشورهای علاقمند به سرمایه‌گذاری ایجاد گردد.
وی همچنین ضمن اعلام آمادگی برای صدور خدمات فنی و مهندسی و ساخت تجهیزات نفتی، گازی و پتروشیمی اظهار داشت: در همین راستا پیشنهاد می‌کنیم یک هاب منطقه‌ای «انرژی شانگهای»، با هدف تجارت، تبادل و امنیت انرژی شامل سوخت‌های فسیلی، برق و انرژی‌های تجدیدپذیر در دستور کار سازمان شانگهای قرار گیرد.
معاون اول رئیس جمهور با تاکید بر لزوم استفاده از ظرفیت‌های عظیم «همسایگی و همگرایی» برای نیل به امنیت منطقه‌ای درون‌زا و کاهش انگیزه‌های حضور و نفوذ قدرت‌های بیگانه و سلطه‌گر گفت: باید به همسایگان خود متکی شویم و هدف «منطقه عاری از تروریسم، افراط‌گرایی و جدایی‌طلبی» که سه اصل بنیادین تشکیل این سازمان هستند را محقق سازیم.
وی در بخش پایانی سخنان خود ضمن تشکر مجدد از مسئولان عالی رتبه و دست اندرکاران برگزاری این اجلاس، به‌ویژه دولت و ملت عزیز قرقیزستان، و همچنین تبریک به دولت پاکستان برای ریاست دور بعدی نشست نخست وزیران، اظهار امیدواری کرد نتایج این نشست افزایش روزافزون همبستگی، رفاه و آرامش ملت‌های ما و موجبات نقش آفرینی و ارتقای جایگاه سازمان شانگهای را در نظام بین‌الملل فراهم آورد.