سید سلمان سیدافقهی قائم مقام بنیاد ملی نخبگان و داود پیرانی از نخبه‌های کشوری با حضور در برنامه "تهران ۲۰" موضوع مطالبات نخبگان را بررسی کردند.
داود پیرانی از نخبه‌های کشور با اشاره به جمله‌ای از مقام معظم رهبری که می‌فرمایند مفید بودن و موثر بودن از نگاه نخبگان چگونه می‌شود و آنان چه انتظاراتی دارند، اظهار داشت: در ابتدا باید بگویم که ما به عنوان یک شهروند معمولی چه وظایفی داشته و به عنوان یک نخبه چه وظایفی را بر عهده داریم؟ نخبگان دوست دارند در حوزه‌ای که در آن تخصص داشته اقدامی را بر اساس هوش، تلاش و پشتکار خود انجام داده و به اصطلاح کاری که فراتر از آنچه که معمول است را انجام دهند. اشتغال در کشور ما فرایندی دارد و نخبگان می‌خواهند که با انجام کار‌های اساسی مشکلی را حل کنند و باید بستر را برای آنان فراهم کنند و مانع راه آنان نشوند. به عنوان مثال در حال حاضر در نظام سلامت فرایند‌هایی وجود دارد و نخبگانی می‌گویند که به جای اتلاف وقت و انرژی، بر اساس یک مدل دیگری می‌خواهند این خدمت را انجام دهند.
باید قوانین منعطف باشد
وی ادامه داد: آنان بیشتر از آنکه بخواهند مفید باشند نیازمند این هستند که فضا را به آن‌ها داده تا کاری را انجام دهند. البته باید قوانین ما منعطف باشد و دستورالعملی که مربوط به ۲۰ سال گذشته است، نباید مانع نخبگان شود. نخبگان می‌خواهند به آن فضای اصلی‌ای که قرار است در آن نقش آفرینی کنند، ورود پیدا کنند. من تا زمانی محصل و دانشجو هستم پس از آن می‌خواهم وارد فضای استادی شوم که ورود به این فضا بسیار سخت است. دلیل آن هم این است که ما آن بستری که در آنجا ساختیم همچنان کشش آن را ندارد که یک نخبه‌ای بیاید و ایده و تغییرات خود را طی ۱۰ روز ابتدایی ایجاد کند و این موضوع در حال حاضر به صورت صد درصدی در کشور فراهم نیست.
ایجاد حس مفید بودن در نخبگان از وظایف بنیاد ملی نخبگان است
سید سلمان سیدافقهی قائم مقام بنیاد ملی نخبگان مطرح کرد: نقش اصلی بنیاد ملی نخبگان تنظیم‌گری، تسهیل‌گری، هدایت‌گری و سیاست‌گذاری در حوزه‌های مرتبط با نخبگان در کلیه دستگاه‌های کشور است. این چیزی است که مطابق با اصول و سند راهبردی نخبگان آمده و مطرح شده و طبق فرمایشات مقام معظم رهبری یکی از وظایف این بنیاد ایجاد حس مفید بودن در نخبگان کشور است. یک بخشی از مفید بودن، بحث اشتغال است یعنی اینکه ما بتوانیم یک کار پایدار و قابل اتکا را به فرد ارائه دهیم. قدم بعدی فراهم کردن یک کار علمی و پژوهش‌هایی که یک نخبه به آن نیاز دارد. دایره نخبگان وسیعی از جمله نخبگان ادبی، هنری، صنعتی، مهارتی و... را در این بنیاد شاهد هستیم. اما به دلیل سوابق این بنیاد، نخبگان علمی بیشتر مد نظر است چرا که عمده جامعه نخبگان را نخبگان علمی تشکیل می‌دهند.
دغدغه‌های بنیاد علمی نخبگان
وی افزود: کاری که ما انجام می‌دهیم در دو حوزه اصلی است. یک حوزه خدمت‌رسانی به نخبگان و ارائه تسهیلات و امکاناتی است که یک نخبه به حداقل‌های خود برای نقش آفرینی در جامعه برسد. اینکه بتوانیم برای آنان مسکن، شغل و یا ابزار معیشتی حداقلی را فراهم نماییم. مواردی است که در بنیاد دنبال می‌کنیم. البته طرح‌هایی هم به تصویب رسیده و در حال پیگیری است. بحث بعدی اثربخشی نخبگان و نقش‌آفرینی آنان در حل مسائل مختلف کشور است. این مورد را هم بنیاد با در دست داشتن طرح‌های مختلف و ارائه آن، در حال پیگیری است. از دیگر وظایف بنیاد پای کار آوردن دستگاه‌های اجرایی و نهاد‌های متولی اشتغال است. حوزه عمل در کشور ما بسیار گسترده است. وزارتخانه‌های مختلف، دستگاه‌های اجرایی دولتی و غیردولتی، دستگاه‌هایی هستند که نقش آفرین بوده و ما باید به واسطه تعاملی که داریم، فرصت‌هایی را برای نخبگان ایجاد کنیم.
وزارتخانه‌ها آیین نامه جذب نخبگان را بایگانی می‌کنند
داود پیرانی گفت: بنیاد من را به یک دستگاهی معرفی کرده و مشکل اصلی در آن دستگاه است. بنیاد اولین چتر حمایتی ماست. در هیات وزیران آیین نامه‌ای تحت عنوان جذب نخبگان در دستگاه اجرایی تصویب شده است. وزارتخانه‌ها در بسیاری از مواقع این آیین نامه‌ها را بایگانی کرده و کنار می‌گذارند. من تاکنون از سه دستگاه پرسیدم و پاسخ آنان این است که ما از چیزی اطلاع نداشته و آیین‌نامه‌ای هم ابلاغ نشده است.
معرفی ۱۰۰۳ نفر از نخبگان برای جذب در دستگاه‌های اجرایی
سیدافقهی گفت: از سال گذشته طرحی با عنوان معرفی نخبگان برای دستگاه‌های اجرایی در این بنیاد آغاز و این طرح با معرفی ۱۰۰۳ نفر از آن یک هدفی است که برای خود آنان ارزشمند است. وقتی یک نخبه وارد دستگاه اجرایی می‌شود، طبیعتاً همه افراد به گونه‌ای به آنان نگاه می‌کنند که این افراد عزیز کرده بوده و قرار است امتیازاتی را دریافت کنند. البته این موضوع در همه جای دنیا به همین شکل است. نیاز به این است که نخبگان صبوری کرده و تعاملات خود را با افراد بیشتر کنند.
نخبگان خواستار رفتار کریمانه در دستگاه‌های اجرایی هستند
پیرانی مطرح کرد: ما از دوران ابتدایی تا توانستیم نخبه را از دیگران جدا کردیم. آنان را به مدارس نمونه دولتی، سمپاد و تیزهوشان و در دانشگاه‌ها به اتاق استعداد‌های درخشان فرستادیم. بنیاد نخبگان و مدارس سمپاد باید به صورت ریشه‌ای حل شود. نخبگان را در راستای توانمندی‌شان قوی کرده، اما آیا به این نخبه صبر و مهارت‌های زندگی را یاد دادیم؟ زندگی نیازمند یک دانش فنی است. نخبگان نه پول و نه ردیف شغلی می‌خواهند، بلکه فقط خواستار آن رفتار کریمانه در دستگاه‌های اجرایی هستند.
استخدام نخبگان به عنوان تایپیست!
شکوفه احمدی نیز در پایان تصریح کرد: فکر می‌کنم تصور همه این است که توقع نخبگان بسیار بالاست، اما اگر آن حمایت وجود داشته باشد بسیاری از افراد پای کار هستند. اگر نیرویی به عنوان تایپیست استخدام شود، از نظر من یک کم لطفی بوده و قابل دفاع و قابل قبول نیست.