قائم مقام وزیر میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی گفت: وضعیت میراث جهانیِ ایران مثلِ مسجد جامع عباسی برای تمام دنیا مهم است و همه مدیرانِ میراثی در این رابطه وظیفه پاسخگویی دارند.
علی دارابی افزود: وضعیت مسجد جامع عباسی در شرایط فرونشست نه تنها برای خبرنگارانِ میراث‌فرهنگی مهم است بلکه برای همه اهمیت دارد.
او گفت: در اجلاس چهل و پنجم کمیته میراث جهانی یونسکو که در ریاض برگزار شد و ما برای ثبت کاروانسرا‌های ایران شرکت کرده بودیم، گزارشی در رابطه با وضعیت مسجد امام (جامع عباسی) ارائه شد، زیرا در این رابطه باید به یونسکو توضیح می‌دادیم.
قائم مقام وزیر میراث‌فرهنگی، گردشگری و میراث فرهنگی در رابطه با کج شدگی ستون‌های شبستان مسجد جامع عباسی در اثر فرونشست و تامین نشدن بودجه لازم از سوی نهادِ میراث‌فرهنگی برای نصب دستگاه‌های جی پی اس و دستیابی به داده‌های دقیق گفت: میراث‌فرهنگی ایران و اصفهان بسیار بزرگ است و نباید برای هزینه‌های اینچنینی کارش متوقف بماند.
او افزود: مدیران میراثی استان هم باید عزمشان را جمع کنند تا اشکالات را از پیشِ روی میراث‌فرهنگی بردارند و رسانه‌ها و خبرنگاران باید چشمان ناظری بر این ماجرا‌ها باشند و کمک کنند این مشکلات برطرف شود.
دارابی با اشاره به نصب دستگاه‌های جی پی اس برای بررسی دقیق داده‌های مرتبط با فرونشست در آثار تاریخی اصفهان گفت: در رابطه با بحران‌هایی، چون فرونشست راه حل از بیگانه تمنا می‌کنیم، اما خودمان راه حل برای این موضوع داریم.
او یادآور شد: نشست مرکز میراث ناملموس و تاب آوری در برابر تغییرات اقلیمی که با حضور بیش از ۱۰ کشور آسیایی در اصفهان برگزار شد، یک بحث اصلی آن فرونشستِ این شهر بود
دارابی ادامه داد: پدیده‌های اقلیمی از جمله فرونشست نگرانی‌های جدیدی به خصوص برای ما که مسوولیت نگهداری، حفظ و صیانت از بنا‌های تاریخی را داریم، هستند.
قائم مقام وزیر میراث‌فرهنگی، گردشگری و میراث فرهنگی گفت: اصفهان نگین این مجموعه‌های تاریخی است که باید مراقبت بیشتری بشود. به همین دلیل هم در خلال شرکت در نشست"میراث ناملموس و تاب‌آوری در برابر تغییرات اقلیمی"، برای مساله داربست‌های مسجد جامع عباسی بازدیدی از این مجموعه داشتیم.
او افزود: پیش بینی این است که ظرف چند ماه آینده بخش عمده‌ای از داربست‌ها باز شود، اما برای اینکه پایش‌ها را ادامه بدهیم و اگر به احتمال اعوجاجاتی صورت گرفته باشد و ما را درگیر نکند، یک بخش حداقلی از داربست‌ها می‌ماند تا کارِ گنبد را تکمیل کنیم.
دارابی گفت: برای نگرانی‌هایی که در خصوص مسجد جامع عباسی وجود داشت، یک شورای عالی نظارت بر مرمت آثار تاریخی در اصفهان تعیین کردیم که چهار نفر از سرآمدان در این شورا عضو هستند.
او ادامه داد: بر طبق آخرین گزارشی که سال گذشته این شورا ارائه کرد، برآوردی برای طرح مطالعاتی کل این مجموعه به میزان ۱۴ میلیارد تومان انجام شده بود که این بودجه تامین شده است.
دارابی تاکید کرد: میراث فرهنگی خیلی بزرگ است و برای هزینه‌هایی مثل هزینه نصب جی پی اس در مسجد جامع عباسی و سایر نقاط میراثی اصفهان نباید کارش متوقف بماند.
او گفت: اعتباری که در نظر گرفته شده، برای این است که شرایط گنبد و سازه مسجد جامع عباسی بیشتر بررسی شود، چون ممکن است میراث‌فرهنگی مرمت مجددی انجام دهد، اما به دلیل اشکالات جدی در سازه دوباره در کاشی‌های گنبد اعوجاج دیده شود.
دارابی افزود: این موضوع نیاز به مطالعه عمیق و مشاهده کامل دارد که همکاران ما در اصفهان در حالِ انجام همین کار هستند، امیدواریم زودتر این مساله سامان پیدا کند.
بنا به گفته کارشناسان، حداکثر نرخ فرونشست در اصفهان سالانه ۱۸ سانتی متر است و در مقایسه با سایر شهر‌های ایران، این پدیده به دلِ شهر اصفهان آمده و همین موضوع نگرانی بابت تهدید زیر ساخت‌های شهری و همچنین سازه‌های تاریخی و میراث‌فرهنگی آن را بیشتر کرده است.
نرخ فرونشست در محلِ مسجد جامع عباسی و میدان نقش جهان در حدودِ سه تا پنج سانتی متر در سال است و به گفته کارشناسان اگرچه این میزان فرونشست، در این مکان نسبت به مکان‌های دیگرِ شهر اصفهان چندان زیاد نیست، اما به دلیل اینکه مصالح بنایی آثار تاریخی تحمل این میزان نشست را ندارند، موضوع نگران کننده است.
در رابطه با تاثیرات فرونشست بر بنا‌های تاریخی اصفهان، سازمان زمین شناسی حدود ۲ سال پیش میزان هزینه برای نصب جی پی اس بر روی ۱۴ نقطه میراثی، چون مسجد جامع عباسی، مسجد جامع عتیق و پل‌های تاریخی را حدود ۲۰۰ میلیون تومان برآورد کرد و قرار بود با تأمین بودجه از سوی اداره کل میراث‌فرهنگی استان این دستگاه‌های ابزار دقیق نصب شوند که تا این لحظه در این خصوص اقدامی انجام نشده است.
در آخرین بررسی ها، کارشناسان ژئوتکنیک گفته اند، آثار فرونشست در مسجد جامع عباسی بیشتر شده و ستون‌های شبستان این مسجد پنج سانتی متر به شرق و هشت سانتی متر به جانب جنوب کج شده اند، شرایطی که به گفته کارشناسان، می‌تواند شرایط گنبد این مسجد را هم متزلزل‌تر کند.
مسجد جامع عباسی یا مسجد جامع امام اصفهان به‌واسطه تزیینات بسیار شگفت‌انگیز بکار رفته در آن شهرت جهانی دارد. گنبد این بنا، یکی از شاهکار‌های معماری اصفهان است که بصورت دوپوش (دو پوسته) ایجاد شده است. این مسجد به‌عنوان یکی از آثار میدان نقش جهان در فهرست میراث جهانی قرار دارد.
منبع: ایرنا