تا هنرمند خوشنویس خود را از تیرگی‌های اخلاقی و عرفی رها نکند و قلبی صاف و ضمیری روشن نداشته باشد آنچه ترسیم می‌کند نیز صفا و شان نخواهد داشت و این از عجایب این هنر است.
اگرچه زیبا نویسی تقریبا در همه جوامع بشری به چشم می‌خورد، اما در میان هنرهای بصری به ویژه در مشرق زمین، خوشنویسی اسلامی اهمیت و جایگاه ویژه‌ای داشته و دارد.
هنر تجسم کلام وحی، شاید مهم‌ترین دلیل پیدایش خوشنویسی بوده و همواره به عنوان یکی از والاترین هنر‌ها از او یاد می‌شود. خوشنویسان همواره به این افتخار کرده‌اند که نخستین خوشنویس، حضرت علی بن ابیطالب علیه السلام است چرا که قدیمی‌ترین نسخه قرآن نسخه‌ای است به خط کوفی و منسوب به ایشان.
در اوایل قرن چهارم هجری قمری ابن مقله بیضاوی شیرازی خطوطی را به وجود آورد که به خطوط ششگانه یا اقلام سته معروف است که عبارتند از: محقق، ریحان، ثلث، نسخ، تعلیق، رقاع و توقیع.
پس از ایشان و در قرن هشتم هجری میرعلی تبریزی از ترکیب و ادغام دو خط نسخ و تعلیق خط نسختعلیق را ایجاد کرد که بعد‌ها بر اثر کثرت استعمال به نستعلیق تغییر یافت.
این خط در دوران شاه عباس صفوی و به دست استاد میرعماد حسنی، به اوج و زیبایی و کمال رسید.
فارغ از تاریخچه‌ای که عنوان شد خوشنویسی، آرامش درونی خاصی را برای هنرمند قلم به دست به ارمغان می‌آورد.
این هنر که فراگیری آن دشوار است و معمولاً خواهندگانش را خودش انتخاب می‌کند به سبب آنکه جز سخن خوش نگاشتن وارد حاشیه دیگری نمی‌شود، از آن به عنوان هنر قدسی نیز یاد می‌شود.
هنرمند خوشنویس آن هنگام که درب دوات را باز می‌کند درب تمام ناملایمات زندگی بشری را می‌بندد و با شور و لذتی غیر قابل توصیف، مشغول به خلق زیبایی می‌شود.
در اصول ۱۲ گانه خوشنویسی دو مرحله ویژه وجود دارد یعنی صفا و شأن، به این تعبیر که اگر هنرمند خوشنویس خود را از تیرگی‌ها اخلاقی و عرفی رها نکند و قلبی صاف و ضمیری روشن نداشته باشد، آنچه ترسیم می‌کند نیز صفا و شأن نخواهد داشت و این از عجایب این هنر است.
۲۱ مهر سالروز بنیانگذاری انجمن خوشنویسان ایران در تقویم رسمی کشورمان به پیشنهاد انجمن خوشنویسان ایران و با تصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی در جلسه ۴ بهمن ۱۳۹۹ کارگروه بررسی پیشنهاد‌های نامگذاری روز‌ها و مناسبت‌های خاص و جلسه ۷۵۳ مورخ ۱۱ بهمن ۱۳۹۹ شورای فرهنگ عمومی کشور به عنوان روز خوش نویسی نامگذاری شده است.