پرورش تجاری ماهیان خاویاری در داخل کشور حدود ۲ دهه قدمت دارد و این تولید پُرسود در داخل حوضچه‌های بتنی، قفس، حصار توری، استخر خاکی و آب بندان‌های طبیعی حاصل میشود.
خراسان شمالی با ۲ میلیون و ۸۰۰ هزار هکتار مساحت و ۶ هزار و ۲۵۰ منبع آبی شامل رودخانه، چشمه، قنات و سد، ظرفیت مناسبی را برای این تولید پرسود فراهم کرده است.
تنها در حدود یک هشتم منابع آبی استان صنعت آبزی پروری ایجاد شده است در حالیکه ظرفیت بسیار بالایی برای فعالیت در این بخش اقتصادی وجود دارد و این مهم در دولت سیزدهم اهمیت پیدا کرده و برنامه ریزی برای تولید ماهیان خاویاری در این خطه در دستور کار قرار گرفته است.
ایده پرورش ماهیان خاویاری در این خطه در تیرماه سال ۱۴۰۰ رقم خورد و در ابتدا به صورت آزمایشی در بجنورد کلید خورد که موفق نبود و سپس در شهرستان سملقان که در غربی‌ترین نقطه استان واقع و از لحاظ دمایی نزدیکتر به مناطق شمالی است؛ توانست به موفقیت برسد و امید می‌رود که این تولید پرسود در این خطه از شمالشرق کشور رونق یابد.
اجرای آزمایشی طرح پرورش ماهیان خاویاری
استفاده مجدد از آب در یک سیستم نیمه مداربسته یا مداربسته و مجاورت زیاد آب با هوا سبب تاثیر دمای محیط بر آب سیستم پرورش شده ماهی خاویاری میشود ضمن اینکه در اقلیمی که دمای محیط کمتر یا بیشتر از دمای ۱۵ تا ۲۶ درجه باشد مکانی مناسب برای پرورش اینگونه از ماهی ارزشمند است که شهرستان سملقان این شرایط اقلیمی دارد.
طبق گفته‌های رییس سازمان جهادکشاورزی خراسان شمالی؛ پرورش اینگونه از ماهی با توجه به ظرفیت‌های آبزی پروری در این استان به خصوص وجود آب شیرین با سرمایه گذاری بخش خصوصی در تیرماه ۱۴۰۰ آغاز شد و در مرحله نخست اجرای این طرح از سوی یک سرمایه گذار بخش خصوصی برای مصرف شخصی در مزارع گرمابی شهرستان بجنورد انجام و به بار ننشست.
محمد محمدزاده افزود: در راستای اجرای سیاست‌های سازمان شیلات ایران ۲ سرمایه گذار با تجربه پرورش ماهی در شهرستان بجنورد و مانه و سملقان بار دیگر شانس خود را پرورش ماهیان خاویاری امتحان کردند و از سوی مدیریت شیلات نیز مورد حمایت قرار گرفتند.
وی اظهار داشت: شرایط آب و هوایی در شهرستان مانه و سملقان، اسفراین، گرمه و جاجرم برای پرورش ماهی به دلیل داشتن آب شیرین و شرایط آب و هوایی معتدل مناسب است و حتی آب لب شور نیز مشکلی برای تولید این گونه ایجاد نمی‌کند.
رییس سازمان جهادکشاورزی خراسان شمالی بیان کرد: اگرچه قبل از اجرای این طرح به دلیل کمبود نیروی انسانی در شیلات استان، طرح تحقیقاتی و علمی میدانی در حوزه پرورش ماهیان خاویاری انجام نشد، ولی موفقیت آمیز بودن تولید اینگونه از ماهیان از سوی بخش خصوصی نشان می‌دهد که خراسان شمالی نیز می‌تواند در زمره تولید کنندگان ماهیان خاویاری قرار گیرد.
وی ادامه داد: سایر متقاضیان بخش خصوصی نیز در صورت تمایل برای سرمایه گذاری در حوزه پرورش ماهیان خاویاری مورد حمایت قرار خواهند گرفت و پرورش دهندگان می‌توانند در وان اقدام به تولید کنند.
مدیر امور شیلات سازمان جهاد کشاورزی خراسان شمالی نیز در این خصوص گفت: پرورش ماهیان خاویاری به صورت آزمایشی در این استان بعد از ۲ سال طرح آزمایشی، نتیجه مثبت داد و زمینه برای پرورش این گونه ماهی ارزشمند فراهم است.
جواد شریفی اظهار کرد: پرورش ماهیان خاویاری آزمایشی در ۲ استخر مزرعه سردآبی در شهرستان مانه و سملقان و بجنورد انجام شد که تمامی شرایط برای تولید این نوع ماهی مناسب و به تولید رسید.
وی با بیان اینکه تولیدکنندگان فعالیت در این حوزه را گسترش خواهند داد افزود: شرایط آب و هوایی این استان برای پرورش ماهیان خاویاری مناسب است و تولیدکنندگان می‌توانند در این بخش سرمایه گذاری کنند.
مدیر امور شیلات سازمان جهاد کشاورزی خراسان شمالی فعالیت پروش ماهیان خاویاری را صنعتی پر سود دانست و افزود: در بیشتر آب‌های استان شرایط برای تولید ماهیان خاویاری مناسب و آب‌های مانه و سملقان، اسفراین، شیروان، گرمه و جاجرم از آن جمله است.
وی گفت: با توجه به ظرفیت‌های آبزی پروری در این استان به خصوص وجود آب شیرین، پرورش آزمایشی ماهیان خاویاری با سرمایه گذاری بخش خصوصی در این استان در چند سال اخیر انجام شده است.
شریفی یکی از اهداف و سیاست‌های شیلات ایران را بازسازی ذخایر ژنتیکی آبزیان اعلام و خاطرنشان کرد: در این راستا پرورش ماهیان خاویاری در آب‌های داخلی استان ها، زمینه افزایش تقاضا برای پرورش این گونه با ارزش اقتصادی بالا را فراهم کرده است.
وی اضافه کرد: برای توجیه اقتصادی سرمایه گذاری در پرورش ماهیان خاوریای در استان باید سرمایه گذاران در سه حوزه پرورش بچه ماهی، ماهی خاویار گوشتی و مولد برای استحصال تخم ماهیان باشد.
مدیر امور شیلات سازمان جهاد کشاورزی خراسان شمالی با بیان اینکه ۷۵ درصد تولیدات ماهی استان در مزارع سردابی است تصریح کرد: پرورش ماهیان خاویاری در مزارع سردابی و گرمابی قابلیت اجرا دارد.