در روزهای گذشته دهها هزار معترض در سراسر گواتمالا برای حمایت از «برناردو آروالو» رئیس جمهور منتخب این کشور به خیابانها آمده و دهها جاده را مسدود کردند. تصاویر این اعتراضات و انسداد جادهها در این کشور آمریکای مرکزی، در روزهای اخیر توجه بسیاری را به خود جلب کرده است.
اعتراضات گواتمالا پس از آن رخ میدهد که دادگاه عالی این کشور مدتی بعد از برگزاری انتخابات و پیروزی قاطع «آروالو»، حزب سیاسی او را به اتهام تقلب در انتخابات، تعلیق کرد. این در حالی است که دوره ریاست جمهوری «آروالو» از ۱۴ ژانویه (۲۴ دی) به صورت رسمی آغاز میشود و او بدون حزب قادر به مدیریت دولت نیست.
آروالو در دور دوم انتخابات گواتمالا که در ماه اوت برگزار شد با وعده مبارزه با فساد به پیروزی قاطع رسید. با این حال، مدتی بعد دادستانهای دادگاه عالی گواتمالا اعلام کردند برخی امضاهایی که برای رای دادن به حزب آروالو ثبت شده ممکن است جعلی بوده باشد؛ به همین دلیل، به تعلیق حزب وی رای دادند. افزون بر این، گفته میشود نیروهای پلیس به دستور دادستانها به دفتر مرکزی حزب آروالو یورش برده و صندوقهایی را باز کردهاند که حاوی آرای شهروندان بوده است. منتقدان میگویند اقداماتی از این دست حریم خصوصی رایدهندگان را نقض میکند و یکپارچگی انتخابات را به خطر میاندازد.
از سوی دیگر، رئیس جمهور منتخب، این اقدام دادگاه عالی را «کودتا» خوانده و میگوید با هدف خنثی کردن قدرت او صورت گرفته است. بسیاری از معترضان نیز بر این باورند که مقاماتی مانند دادستان کل قصد دارند آرای آنان را باطل کنند. حامیان رئیس جمهور منتخب خواهان استعفای دادستانهایی شدهاند که به تعلیق حزب او رای دادهاند. آنها برای نشان دادن اعتراض خود از هفته گذشته خیابانها را مسدود کردهاند. این اقدام اعتراضی از ۱۴ جاده در روز دوشنبه به ۵۸ جاده و بزرگراه در روز جمعه رسید.
رئیس جمهور منتخب استدلال میکند اتهام تقلب در انتخابات یک اتهام جنایی است و سیستم قضایی برای بررسی آن نمیتواند یک حزب را تعلیق کند. او میگوید دادستانها با تعلیق حزب در حال دخالت در نتایج انتخابات هستند. وی معتقد است دادستانها انگیزه سیاسی داشته و به دنبال لغو پیروزی او در انتخابات هستند. دادگاه قانون اساسی گواتمالا نیز در پاسخ به آروالو، روز پنجشنبه حکم داد که حتی اگر این پرونده شامل اتهامات جنایی باشد، دادستان این اختیار را دارد که حکمی دهد که بر نتیجه انتخابات تاثیر داشته باشد.
خبرنگار رویترز که به محل اعتراضات رفته است، میگوید معترضان خواستار استعفای «کنسوئلو پوراس» دادستان کل هستند و ضمن متهم کردن او به فساد میگویند در صورت عدم استعفا، کشور را برای مدت نامحدودی فلج خواهند کرد. گفته میشود معترضان تابلوهایی در دست داشتند که روی آن نوشته شده بود: «کودتاچیان را بیرون بریزید.»
گفتنی است، دفتر دادستان کل تصمیمات خود را در راستای مبارزه با تقلب میداند و از آن دفاع کرده است. اگرچه ناظران انتخاباتی غیرحزبی وجود هرگونه شواهدی مبنی بر تخلف گسترده را رد کرده اند.
بسیاری از نهادهای خارجی نسبت به تعلیق حزب رئیس جمهور جدید واکنش نشان داده و آن را را محکوم کردهاند. اتحادیه اروپا پنجم اکتبر در بیانیهای اعلام کرد تحولات گواتمالا را از زمان برگزاری دور دوم انتخابات این کشور از نزدیک دنبال میکند و «تلاشهای مستمر برای تضعیف نتایج انتخابات» را رویهای «خودسرانه» میداند.
آنتونی بلینکن، وزیر خارجه آمریکا نیز دوشنبه هفته گذشته از طریق ارتباط ویدئویی با رئیس جمهور جدید گواتمالا دیدار کرد و گفت از «انتقال سیاسی مسالمتآمیز» در این کشور حمایت میکند. بلینکن در این دیدار گفت مشتاق همکاری با آروالو در مورد موضوعات مشترک همچون مبارزه با مهاجرت غیرقانونی است. وزیر خارجه آمریکا همچنین تاکید کرد واشنگتن «از همه ابزارهای موجود علیه کسانی که برای تضعیف دموکراسی در گواتمالا اقدام میکنند، استفاده خواهد کرد.»