در میز اقتصاد امروز موضوع تنظیم بازار چای مورد بررسی قرار گرفت و میثم جاهدی مدیرکل دفتر خدمات بازرگانی وزارت جهاد کشاورزی و شهریار داریانی رئیس اتحادیه تولیدکنندگان و بازرگانان کشور به سوالاتی پاسخ دادند.
جاهدی با اشاره به میزان مصرف چای در کشور گفت: در اردیبهشت شرایط چای نامساعد بود و ما با حجمی از کالا‌هایی مواجه بودیم کیفیت آن‌ها مشخص نبود و از طرفی بازار مصرف داخلی یک مصرف خطی و مشخص دارد و میانگین مصرف چای داخلی ما حدود ۸۰ هزار تن است که بعضی از سال‌ها با نوسان ۲۰ درصدی همراه بوده است. میانگین واردات چای به کشور طی ۶ سال اخیر حدود ۶۵ هزار تن بوده و ما سال قبل با واردات حدود ۱۱۰ هزار تنی مواجه بودیم.
او در رابطه با اقدامات انجام شده برای تنظیم بازار گفت: جلسه با اتحادیه‌های چای برگزار شد و تقاضا‌های به حقی داشتند و اقدام بعدی بازگشایی ثبت سفارشات بود که برای جلوگیری از تجربه سال گذشته لازم بود. در سه مرحله ثبت سفارش‌ها گشایش پیدا کرد و ثبت سفارشات دارای تامین ارز کامل که برای انجام فرایند‌ها نیازمند تمدید سفارش‌ها بودند، انجام شد و در قدم بعدی کمیته‌های ارزی برای ارزش گذاری برگزار شد. در گام بعدی برای ایجاد شفافیت سهم شرکت‌ها از واردات تعیین شد.
جاهدی درخصوص روند تعیین سهم شرکت‌ها گفت: آمار واردات ۶ ساله شرکت‌ها دریافت شد و بر اساس سهمی که هر شرکت از واردات داشت، یک درصدی برای آن شرکت تعیین شد. از خرداد ثبت سفارشات بر اساس ظرفیت اولیه شروع شد.
در ادامه داریانی در پاسخ به سوالی در مورد آغاز فرایند ثبت سفارشات گفت: بعد از توقف کامل فرایند ثبت سفارشات در بازه طولانی زمستان ۱۴۰۱ و بهار ۱۴۰۲، ثبت سفارشات به صورت محدود از ابتدای تابستان آغاز شد. وقتی از ثبت سفارش صحبت می‌کنیم نیاز به تامین ارز و ارتباطات بین المللی برای تدارک کالا داریم.
سپس جاهدی فرایند تامین ارز را نیازمند برخی اقدامات دانست و گفت: سازمان مرتبط با نیاز ارزی کشور به این جمع بندی برسد که برای این میزان چای که وارد شده باید تخصیص ارز به موقع انجام بگیرد. جمع بندی نظر‌ها در خصوص اینکه تامین ارز به چه نحوی قرار است انجام شود، مورد مناقشه چند دستگاه قرار گرفت و خوشبختانه رفع شده و به مرحله ارزیابی میزان کالایی رسیده که در اختیار مصرف کننده قرار گرفته است. ستاد تنظیم بازار مصوبه‌ای داشت که با تضمین عدم افزایش قیمت چای برای مصرف کننده، گروه کالایی چای به ۲۲ تغییر پیدا کند. یعنی ارز ترجیهی به ارز تالار ۲۲ تغییر پیدا کند.
این مقام مسئول در خصوص کالا‌هایی که قبل از این مصوبه وارد کشور شده اند گفت: باید ارزیابی شود که این کالا‌ها به مصرف کننده نهایی یعنی مردم رسیده باشد و با قیمت مورد تایید سازمان حمایت و بعد از آن با اولویت تولیدی‌ها ارز پرداخت خواهد شد. این موضوع هم به زودی تعیین تکلیف خواهد شد.
داریانی در این خصوص می‌گوید: در تجارت بین الملل برای خرید یک کالا در ابتدا باید هزینه آن پرداخت شود و بعد وارد کشور شده و عرضه شود. اینکه بخواهیم بررسی کنیم که این کالا‌ها به مصرف کننده نهایی رسیده است یا خیر موجب هزینه‌های مضاعف خواهد شد.
جاهدی در پاسخ به این سوال که چرا سال گذشته صادرات چای از کشور از تولید داخلی پیشی گرفته است گفت: یکی از دلایل این اتفاق به این مسئله بازمی‌گردد که بخشی از موجودی چای سال ۱۴۰۰ در سال ۱۴۰۱ صادر شده است.
او ادامه داد: اقدام به سیستمی شدن ثبت سفارشات کردیم که مقدمه آن اخذ شناسه کالا است. بازه زمانی دو ماهه در اختیار واردکنندگان گذاشته شده تا شناسه را از وزارت صمت دریافت کنند. بعد از اخذ شناسه کالا فرایند سیستمی شدن تا پایان سال اتفاق می‌افتد.