خراسان جنوبی استانی کویری واقع در شرق ایران است که به دلیل دارا بودن اقلیم گرم و خشک، کشاورزی متناسب با این نوع از آب و هوا در این منطقه فعال است.
شترداری یکی از فعالیت‌هایی است که در مناطق کویری پررونق است و خراسان جنوبی نیز در جایگاه دوم تولید و پرورش شتر در کشور قرار دارد و نهبندان، قطب تولید و پرورش این حیوان پرسود در استان است.
چند سالی است که موضوع تأمین آب شتر در نهبندان و به خصوص در منطقه چاهرویی این شهرستان به مشکلی بزرگ برای کشاورزان و شترداران تبدیل شده است.
شتر‌های تشنه و چاه‌های بی رمق
چاهرویی نهبندان مرکز پرورش شتر در این شهرستان است و در نهبندان، سالانه هزار و ۲۰۰ تن گوشت شتر، ۱۰ تن الیاف و هزار و ۲۰۰ تن شیر شتر تولید و در بازار‌های داخل و خارج از استان مصرف می‌شود.
خشکسالی در این منطقه ۲۵ ساله شده است و شترداران را با مشکل تأمین آب برای شتر مواجه کرده است.
عظیمی یکی از شترداران با اشاره به وضعیت وخیم تأمین آب برای شتر‌ها گفت: چاه‌های موجود در این منطقه همگی یا خشک شده اند و یا آبدهی آن‌ها کم شده است و دیگر توان تأمین آب را ندارند.
او با اشاره به یکی از چاه‌های منطقه افزود: از این محل می‌توانستیم روزانه ۴۰۰ نفر شتر را سیراب کنیم، اما هم اکنون ۱۰ شتر هم نمی‌توانند از آب این چاه استفاده کنند.
عظیمی بیان کرد: یا باید خداوند باران را بر ما نازل کند یا با همین شرایط، باید انتقال آب به این منطقه صورت بگیرد و مشکل آب حل شود تا ما از نگرانی بیرون بیاییم و بتوانیم کار خود را پیش ببریم.
تشنگی و هزار مشکل/ آبرسانی با تانکر به صرفه نیست
۳ هزار خانوار در شهرستان نهبندان به پرورش شتر مشغول هستند، اما خشکسالی و کاهش ۸۰ درصدی بارندگی در این منطقه، به کابوسی برای کشاورزان و شترداران تبدیل شده است.
جلالی یکی دیگر از شترداران این منطقه گفت: حالا که چاه‌ها خشک شده است، از آبرسانی سیار با تانکر استفاده می‌کنیم که این موضوع هم خود مشکلات زیادی دارد و اگر تانکر نیاید، باز هم شتر تشنه می‌ماند.
او افزود: مگر یک شتردار چقدر درآمد و سود دارد که باید به ازای هر تانکر آب که به منطقه می‌آید ۳ میلیون تومان پرداخت کند؟ آن هم زمانی که حجم آب تحویلی برای سیراب کردن شتر‌ها کم است.
جلالی با بیان اینکه شتر‌های تشنه برای پیدا کردن آب به جاده و باغات می‌زنند و خساراتی به بار می‌آورند، عنوان کرد: چندین شتر از باغات پسته جمع آوری شده اند که اگر صاحبان دیر خود را می‌رساندند، محصول پسته به کلی از بین می‌رفت.
این شتردار اظهار کرد: مشکل بزرگتر تهدید جان مردم است؛ به طوری که شتر در اطراف و یا وسط جاده تردد می‌کند و باعث تصادف و کشته و زخمی شدن مردم می‌شود.
راه حلی که کنار گذاشته شده است
سال ۱۳۹۱ چاهی از محل اعتبارات مقابله با خشکسالی در نهبندان به منظور رفع مشکلات شترداران حفر و تجهیز شد، اما تاکنون هیچ بهره‌ای از این چاه گرفته نشده است.
یکی از ساکنین منطقه چاهرویی گفت: ۱۱ سال است که با وعده‌های مسئولین سر می‌کنیم و هر سال می‌گویند اعتبار برای خط انتقال آب از چاه به مناطق پرورش شتر در نظر گرفته شده است.
بیشتر بخوانید
او افزود: پایان هر سال متوجه می‌شدیم که تخصیص اعتبار برای خط انتقال انجام نشده و باز هم چاه سربسته باقی مانده است.
این فعال حوزه شتر تصریح کرد: از دولت سیزدهم و مسئولین استانی تقاضا داریم تا برای احداث خط انتقال آب اقدام کنند، زیرا چاه و تأسیسات آن نیز در حال فرسودگی و خراب شدن است.
آیا امسال، اعتبارات به داد شتر‌ها می‌رسد؟
اما عباس زاده معاون هماهنگی امور عمرانی استاندار خراسان جنوبی در بازدیدی از این منطقه که به همراه مدیران شهرستانی و استانی انجام شد، این نوید را داد که با تخصیص اعتبار، این مشکل به سرعت حل شود.
عباس زاده در این بازدید گفت: چاهرویی قطب پرورش شتر است و نمی‌توان به راحتی از کنار مشکل شترداران و اهالی گذشت و باید حسب وظیفه خدمتگزاری، برای رفع این مشکل اقدام کرد.
او افزود: پیش بینی ما این است که با تخصیص ۲۰ میلیارد تومان اعتبار بتوانیم این مشکل را مرتفع کنیم و جانی دوباره به صنعت شترداری در این منطقه بدهیم.
در صورتی که آب به پرورشگاه‌های شتر در شهرستان نهبندان برسد، ۵۰ هزار واحد دامی در این شهرستان دوباره رونق خواهند گرفت و مشکلات آن‌ها تا حد زیادی رفع خواهد شد.
وعده‌ها کی عملی می‌شوند؟
خراسان جنوبی استانی مناسب برای تولید و پرورش شتر در برخی شهرستان‌های خود است.
شهرستان نهبندان به عنوان قطب پرورش شتر در این استان نیازمند تأمین نیاز‌های خود است، اما مهمترین نیاز شترداران که آب است برآورده نمی‌شود و شتر‌های این منطقه تشنه هستند.
به گفته شترداران، چاه‌های این منطقه خشک شده اند و نمی‌توانند آب شتران را تأمین کنند؛ مسئولین نیز چند سالی است که وعده‌های مختلفی برای انتقال آب به منطقه چاهرویی می‌دهند، اما عملی نمی‌شود.
در آخرین اظهار نظر مطرح شده، قرار بر این شده است که مبلغ ۲۰ میلیارد تومان برای احداث خط انتقال آب از چاهی در ۲۵ کیلومتری چاهرویی اختصاص یابد و باید دید که این موضوع کی عملی می‌شود تا مشکل شترداران رفع شود.
گزارش از سید محمدعلی سجادی