نشست فرمت مسکو روز جمعه با حضور نمایندگان ۱۵ کشور در کازان مرکز جمهوری تاتارستان روسیه با موضوع بررسی وضعیت افغانستان برگزار شد که نماینده ویژه رئیس‌جمهوری اسلامی ایران در امور افغانستان، مواضع و رویکرد کشورمان را در قبال این موضوع در این نشست اعلام کرد.
اشکان پیرزاده معاون امور بین‌الملل نماینده ویژه رئیس‌جمهور در امور افغانستان در برنامه جهان امروز با اشاره به حضور ایران در این نشست بیان کرد: جمهوری اسلامی ایران به عنوان یک بازیگر مهم منطقه‌ای و همسایه تاثیر گذار کشور افغانستان مواضع مشخصی را در قالب بسته ویژه خود در این کنفرانس مطرح کرد. آقای کاظمی قمی هم چند محور را در این کنفرانس مورد تاکید قرار داد. یکی از این‌ها تدوین قانون اساسی و میثاق ملی است که طبق آن تمام سلایق، اقوام و مذاهب، حق آموزش بدون تبعیض جنسیتی، جلب مشروعیت سیاسی با پذیرش نقش تمام اقوام و تامین امنیت همسایگان را در نظر بگیرد.
وی ادامه داد: موضوع تامین حق آبه جمهوری اسلامی ایران برابر معاهده ۱۳۵۱ و فراهم شدن زمینه بازگشت همه مهاجران موضوعاتی بودند که ایران بر آن تاکید داشت و همانطور که از موضوع این نشست هم می‌توان دریافت این است که موضوع شناسایی طالبان هرگز مطرح نبود و تاکیدشان بر تشکیل دولت فراگیر در این کشور بود.
پیرزاده در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه آیا حضور نماینده طالبان در این نشست به این معناست که بخش‌هایی از این بند را پذیرفته است؟ گفت: روسیه بعد از اتفاقاتی که با آن مواجه شد به دنبال بازگشت و نقش آفرینی خود در عرصه جهانی است، لذا دست به دعوت از سران طالبان می‌زند، حال این موضوع که آیا این گروهی که به عنوان مهمان روسیه در این نشست دعوت شده‌اند قرار است به اجرای فرامین میزبانان دست بزنند یا خبر جای سوال دارد.
وی افزود: با این حال خروجی این نشست مورد بهره برداری سران طالبان قرار گرفت و الان به خوبی می‌دانند که انتظارات جهان از آن‌ها چیست. موضوع دیگر هم توجه جوامع بین المللی بر ابتکارات منطقه‌ای مقدم بر ابتکارات بین المللی است.
پیرزاده درباره نقش آمریکا در افغانستان در دو سال گذشته بیان کرد: خروج آمریکا از افغانستان اگرچه برنامه ریزی بود، اما در افغانستان شکست خوردند و این یک واقعیت است.
وی گفت: آمریکایی‌ها بیشتر از دو دهه در افغانستان حضور داشتند و این بی ثباتی که ما در افغانستان شاهد هستیم متاثر از حضور آمریکایی هاست و امروز که دستشان از افغانستان کوتاه شده است به دنبال ایفای نقش غیر مستقیم خود در افغانستان هستند؛ زیرا به خوبی می‌دانند که اگر بخواهند صحنه بازی در افغانستان را ترک کنند آنجا جایی برای حضور کشورهای مخالف آمریکا خواهد شد.
پیرزاده تاکید کرد: آمریکایی‌ها در تلاشند تا حضور خود را در افغانستان از طریق سازمان‌های بین‌المللی رقم بزنند، اما جنایات آمریکا در این چند دهه در افغانستان جزء موضوعاتی است که اکنون جامعه جهانی در پی توجه به آنهاست.