رویارویی با فیل‌هایی خشمگین در فضایی تاریک و بسته، سقوط درگودال‌های عمیق و مخفی و ابتلا به ویروس خطرناک ماربورگ و خونریزی اندام‌های داخلی بدترین خطراتی هستند که سلامت افراد ماجراجویی را که قدم به غار عجیب و اسرارآمیز کیتوم می‌گذارند تهدید می‌کنند؛ غاری که از شواهد پیداست نمی‌خواهد پای هیچ انسانی به اعماقش برسد.
مونت الگون دومین کوه مرتفع کنیا و یک آتشفشان خاموش است؛ این کوه درواقع، مرز دو کشور کنیا و اوگانداست و در دامنه آن چهار غار وجود دارد که در دهانه بعضی از این غارها، آبشارهای کوچکی دیده می‌شود. این غارها در گذشته مجرای خروج مواد مذاب بوده‌اند. بزرگ‌ترین غار مونت الگون که ۲۰۰ متر درازا دارد، غار کیتوم است؛ روایت‌های زیادی بین مردم محلی و بومیان کنیا درباره این غار عجیب شنیده می‌شود؛ حرف و حدیث‌هایی که باعث شده‌اند کیتوم آوازه‌ای جهانی پیدا کند.
روی بیشتر این دیوارهای نمکی خطوط و شیارهای نامفهومی دیده می‌شود؛ شیارهایی که پای محققان و باستان‌شناسان را هم به غار کیتوم باز کرده است. نکته جالب اینجاست که در سال‌های اولی که کیتوم کشف شده بود، خیلی‌ها فکر می‌کردند شاید این خطوط و شیارهای نامفهوم ردی از ابزار کندوکاو مصریان باستان باشند که دور از خانه در جست‌وجوی طلا و سنگ‌های قیمتی دیگری مثل الماس، به اینجا آمده و این آثار را به جا گذاشته‌اند.
همین موضوع فرضیه وجود طلا در اعماق این غار را بین محققان و زمین‌شناسان مطرح کرد و متخصصان زیادی را به این منطقه از کنیا کشاند. با اینکه این خطوط و شیارها خیلی واضح بودند اما محققان نمی‌توانستند دلیل قانع‌کننده و مستندی برای به وجود آمدن آنها پیدا کنند.
تا اینکه در یکی از شب‌هایی که اعضای گروه تحقیق در حال جست‌وجو در غار بودند، عاملان پیدایش این خطوط، با پای خودشان وارد غار شدند؛ باورکردنی نبود اما چند فیل غول‌پیکر برای استفاده از نمک موجود در غار، به آنجا آمده بودند.
آنها برای عبور از مجراهای باریک‌تر از جثه‌هایشان در درون غار، دیوارهای آن را با عاج‌هایشان می‌کندند. به این ترتیب راز خطوط نامفهومی که روی دیوارهای کیتوم وجود داشت به همین سادگی فاش شد؛ گرچه هنوز هم بسیاری از مردم محلی این منطقه بر این باورند که محققان شایعه حضور فیل‌ها در غار را به خاطر انحراف ذهن مردم عادی و افرادی که در جست‌وجوی طلا هستند مطرح کرده‌اند تا کیتوم از کندوکاوها و آسیب‌های احتمالی در امان بماند.
با وجود این، فیل‌ها علاوه بر اینکه به سبک فیلیسم! دیوارهای کیتوم را نقاشی کرده‌اند، فایده دیگری هم برای آن داشته‌اند؛ این حیوانات غول‌پیکر برای دستیابی به نمک بیشتر، باعث افزایش وسعت غار شده‌اند. البته آنها تنها حیواناتی نیستند که از نمک موجود در این غار استفاده می‌کنند؛ حیوانات دیگری مثل کفتارها، گربه‌های وحشی، بزهای کوهی و بوفالوها هم به خاطر کمبود سدیم در حیات گیاهی مونت الگون، مجبورند هرازگاهی به این غار سربزنند.
با گذشت زمان و مشهور شدن غار کیتوم در سطح دنیا، پارک ملی مونت الگون در سال ۱۹۶۸ در همین منطقه تاسیس شد؛ از همین سال بود که گردشگران ماجراجوی زیادی برای دیدن این غار عجیب به کنیا سفر کردند. همه چیز به نظر عادی می‌رسید تا اینکه در سال ۱۹۸۰ اتفاق عجیبی افتاد؛ دو نفر از بازدیدکننده‌های کیتوم بعد از خروج از غار به بیماری عجیبی دچار شدند؛ البته آنها خوش‌شانس بودند و توانستند از این ماجرا جان سالم به‌در ببرند چراکه مدتی‌بعد یک مرد فرانسوی هم به فاصله کوتاهی بعد از بازدید از غار، به علت ابتلا به بیماری ناشناخته‌ای در بیمارستان بستری شد و با وجود مراقبت‌های به عمل آمده جانش را از دست داد.
بیشتربخوانید
درنتیجه یک‌بار دیگر اسم کیتوم بین محققان و پژوهشگران مطرح شد اما این‌دفعه به جای باستان‌شناسان و محققان تاریخی، متخصصان علوم پزشکی و آزمایشگاهی برای پیداکردن علت این بیماری مرموز به این غار سفر کردند اما تحقیقاتشان نتیجه‌ای نداشت، جز اینکه حالا علاوه بر شایعه وجود طلا در اعماق این غار، شایعه نفرین شده بودن آن هم بر سر زبان‌ها افتاد؛ شایعه‌ای که باعث شد در یک دوره زمانی کوتاه، تعداد بازدیدکننده‌های غار کاهش عجیبی پیدا کند اما با فراموشی این موضوع در سال‌های بعدی، کیتوم دوباره رونق خودش را پیدا کرد.
تا اینکه هفت سال بعد از مرگ توریست فرانسوی، این ماجرا دوباره تکرار شد و این بار یک پسر ۱۵ساله دانمارکی، جانش را از دست داد؛ درنتیجه گروهی که روی عامل این بیماری ناشناخته کار می‌کردند سریع دست به کار شدند و با بررسی روی جسد این پسر نوجوان به ویروس کمیابی به اسم ماربورگ رسیدند که علائمش در ابتدا به صورت تب و سردرد ظاهر می‌شد؛ اما با پیشرفتش موجب خونریزی اندام‌های داخلی می‌شد.
بعد از مشخص شدن نوع ویروس، تیم بررسی بیماری‌های عفونی موسسه تحقیقات پزشکی آمریکا، برای پیدا کردن منشا این ویروس در غار مستقر شدند اما با وجود نمونه‌گیری‌های فراوان، نتوانستند اثری از ماربورگ در غار پیدا کنند؛ درنتیجه عامل به وجود آمدن این ویروس در این مدت به صورت یک معما باقی ماند. ریچارد پرستون نویسنده معروف نیویورکی یکی از افرادی بود که همراه این گروه برای تحقیق به کنیا آمد،
او بعدها خاطرات روزهایی را که در غار گذرانده بود در کتابی به اسم «قلمرو آتشین» به چاپ رساند؛ کتابی پرفروش که باعث شهرت بیشتر غار کیتوم شد. عامل منتقل‌کننده ویروس ماربورگ در این سال‌ها همچنان ناشناخته ماند تا اینکه در آگوست ۲۰۰۷ دو کارگر معدن که در غار گابون در اوگاندا مشغول کار بودند، به ویروس ماربورگ دچار شدند.
گزارش این بیماری به تیم بررسی بیماری‌های عفونی موسسه تحقیقات پزشکی آمریکا رسید و آنها دوباره تحقیقاتشان را شروع کردند و یک ماه بعد توانستند منشا این ویروس کشنده را پیدا کنند؛ خفاش‌ها عامل انتقال این ویروس بودند؛ البته از آنجا که هیچ‌کدام از آن دو کارگر و حتی کسانی که در غار کیتوم به این ویروس مبتلا شده بودند، مورد حمله خفاش‌ها قرار نگرفته بودند، این گروه تحقیقاتی به این نتیجه رسیدند که ویروس ماربورگ از مدفوع پودر شده خفاش‌ها و از طریق استنشاق این ماده، به بدن آنها سرایت کرده است؛ البته این ادعا هیچ‌وقت ثابت نشد.
با این حال نکته عجیب درباره غار کیتوم اینجاست که بعد از مرگ نوجوان استرالیایی، با اینکه هر سال تعداد زیادی توریست از این غار بازدید می‌کنند هنوز مورد مشابهی از ابتلا به ویروس ماربورگ گزارش نشده و این‌طور به نظر می‌رسد که عامل ناشناخته انتقال ویروس مرگبار ماربورگ جایی در اعماق غار به انتظار قربانی بعدی نشسته است.