رنگ و روی سیستان این روزها غبار آلود است مردم چند روزی است که آسمان را ندیده‌اند، چشم‌هایشان جز گرد و خاک چیزی دیگری را نمی بیند، این شرایط اغلب اوقات در سیستان حاکم است و دیدن آسمانی صاف و آبی برای مردم به آرزو تبدیل شده است.
بر اساس آمارهای حفاظت محیط زیست اگر شاخص استاندارد کیفیت هوا در سازمان جهانی بهداشت بیش ۱۵۰ میکروگرم بر متر مکعب شود، کیفیت هوا برای عموم مردم در سطح ناسالم قرار می‌گیرد؛ در روز گذشته با وجود حاکم شدن شرایط جوی نسبتا آرام در مقایسه با روزهای پنجشنبه و جمعه این شاخص در ایستگاه های سنجش کیفیت هوای زابل، کوه خواجه و قرقری عدد ۵۰۰ میکروگرم بر متر مکعب را نشان داده است.
منشا عمده گرد و غبار موجود در هوای سیستان به تالاب هامون بازمی گردد که بخشی قابل توجهی از آن در خاک افغانستان واقع شده استدر این پنج روز بحرانی در سیستان شاخص کیفیت هوای برخی از شهرستان‌های شمال استان از مرز ۵۰۰ میکروگرم بر مترمکعب عبور کرده و سیستان را در شرایط خطرناک از نظر شاخص کیفیت هوا برای همه گروه های سنی قرار داده بود.
براساس تحلیل آخرین نقشه های هواشناسی، از شدت وزش باد و گرد و غبار در شمال استان کاسته شده، اما صبح ها وزش باد نسبتا شدید در شمال استان تا اوائل هفته آینده ادامه دارد.
طوفان‌های سهمگینی که معمولا با سرعت ۸۰ تا ۱۲۰ کیلومتر به حرکت در آمده و حجم عظیمی از ماسه و خاک را روانه شهرها و روستاها و خانه و کاشانه مردم می‌کند؛ که این امر علاوه بر آن که راه نفس کشیدن اهالی این دیار را بسته، انواع بیماری‌های تنفسی و قلبی و ریوی را نصیب مردم مظلوم و محروم منطقه کرده و همچون تازیانه های سوزناک بر پیکره خمیده و بی رمق سیستان فرود می‌آید.
طوفان ۲۲۷۸ سیستانی را راهی بیمارستان کرد
به گفته مدیرکل دفتر مدیریت بحران استانداری سیستان و بلوچستان از ۲۸ شهریور تاکنون در پنج شهرستان زابل، زهک، هامون، هیرمند و نیمروز ۲ هزار و ۲۷۸ نفر از مردم این منطقه راهی بیمارستان و مراکز درمانی شدند که از این تعداد ۱۵۷ نفر اکنون بستری هستند.
مجید محبی اظهارکرد: بیشترین علت مراجعه مردم در این مدت به مراکز درمانی مشکلات تنفسی، قلبی و چشمی بوده همچنین سه مورد فوتی گزارش شده که این موارد ناشی از کاهش میدان دید و تصادف در محورهای شمال سیستان و بلوچستان رخ داده است.
از زمان اعلام هواشناسی مبنی بر هشدار سطح نارنجی در شمال سیستان و بلوچستان طوفان و غبار پنج روز متوالی وضعیت عادی زندگی مردم پنچ شهرستان زابل، زهک، هیرمند، نیمروز و هامون را مختل کرد به طوریکه به دلیل وزش باد شدید ادارات و مدارس سیستان در اولین روز بازگشایی مدارس تعطیل اعلام شد.
در پی طوفان چند روز اخیر در شمال سیستان و بلوچستان راه روستاهای تپه آزاد، خواجه داد، دشت امیر نظام، شهرک محمد شاه کرم، جی سرخ، طلفک بامری، زاهدان کهنه، قلعه کنک، جاده ترانزیت زهک به طرف پایانه مرزی میلک و جاده ترانزیت زهک به طرف هامون و زاهدان بسته شده بود که حامد سروری نیا رئیس اداره راهداری و حمل و نقل جاده ای زهک از بازگشایی راه‌های شریانی و روستایی این شهرستان به وسیله ماشین آلات سنگین و نیمه سنگین و ارتباط کاربران جاده‌ای خبر داد.
یکی از اهالی روستای تپه آزاد اظهار کرد: در طول تابستان و با شروع بادهای ۱۲۰ روزه مشکلات مردم به مراتب بیشتر می‌شود و تا جایی که چشم کار می‌کند همه جا را خاک فرا گرفته و تمیز کردن آن هم بی فایده است.
حسن راشکی با بیان اینکه مردم اول صبح ناچار هستند برای خارج شدن از خانه ابتدا ماسه‌هایی که پشت درب منازلشان تلنبار شده را کنار بزنند ادامه داد: در مدت وزش باد کار و کاسبی مردم مختل می‌شود چرا که کسی توان بیرون رفتن از منزل را ندارد.
یکی از ساکنان شهرستان زابل نیز اظهار کرد: با وجود خشکسالی و ریزگردها هر بار که وزش باد در این منطقه شروع می‌شود، بخشی از اسباب زندگی مردم زیر خاک و ماسه دفن می‌شود و کاری از دست کسی ساخته نیست، تنها باید منتظر تمام شدن این روزها بمانیم.
سجاد کیخا عنوان کرد: برای تردد و انجام امور روزمره زندگی دچار مشکل هستیم، گاه دیده افقی به قدری کاهش می‌یابد که پیدا کردن مسیر به شدت دشوار می‌شود و احتمال تصادف با وسائط نقلیه را افزایش می دهد.
یکی از شهروندان شهرستان نیمروز بیان کرد: تخریب بستر تالاب بین المللی هامون شرایط جوی شهر ادیمی و مناطق پیرامون آن را نسبت به دیگر شهرستان های سیستان اسفناک تر کرده است.
تخریب بستر تالاب بین المللی هامون شرایط جوی شهر ادیمی و مناطق پیرامون آن را نسبت به دیگر شهرستان های سیستان اسفناک تر کرده است
عباس شهرکی تصریح کرد: با آغاز بادهای ۱۲۰ روزه، میزان غلظت ذرات گرد و غبار در شهرستان نیمروز به ویژه شهر ادیمی نسبت به سایر مناطق سیستان بیشتر است و سلامت شهروندان را تهدید می کند.
یکی از فعلان حوزه محیط زیست سیستان اظهار کرد: منشا عمده گرد و غبار موجود در هوای سیستان به تالاب هامون بازمی گردد که بخشی قابل توجهی از آن در خاک افغانستان واقع شده، بنابراین انتظار داریم که برای کنترل کانون های بحرانی و مقابله با فرسایش بادی تدبیری اتخاذ شود.
عیسی بزی اضافه کرد: طبق تصاویر ماهواره ای گرد و غباری که از تالاب هامون سابوری افغانستان بلند می شود، پس از عبور از منطقه سیستان و بخشی از افغانستان وارد پاکستان شده، بنابراین باید از ظرفیت نهادهای بین المللی برای اجرای برنامه اقدام مشترک مقابله با ریزگردها بهره برد.
وی تصریح کرد: براساس مصوبه اخیر مجمع عمومی سازمان ملل متحد، حقوق زیست محیطی در دسته حقوق بشر قرار گرفته، بنابراین پیامدهای زیست محیطی حاصل از سد سازی های افغانستان مصداق بارز نقض حقوق بشر است، سازمان حفاظت محیط زیست می تواند از طریق نهادهای حقوق بشری و سازمان ملل افغانستان را برای احیای کانون های بحرانی و تامین حقابه زیست محیطی تالاب بین المللی هامون متقاعد کند.
گرد و غبار در سیستان واقع در شمال سیستان و بلوچستان همواره خسارات و سختی‌های زیادی برای مردم این منطقه به دنبال داشته به گونه‌ای که گاهی امان مردم بریده می‌شود و نمی‌توانند گله کنند، تنها راه چاره انتظار برای عبور از این روزهاست که ظاهرا تمامی ندارد.
ایرنا