علیرضا مزینانی مدیرکل حفاظت محیط زیست استان تهران با اشاره به مفهوم عام و خاص محیط زیست گفت: محیط زیست در مفهوم خاص خود شامل مناطق چهارگانه تحت عنوان پارک ملی، آثار طبیعی ملی، پناهگاه حیات وحش و منطقه حفاظت شده است که حفاظت و مدیریت آن به سازمان حفاظت محیط زیست واگذار شده وا ین مقدار درکشور‌های جهان معادل ۲۵ درصد از اراضی و اکوسیستم‌های بکر بوده حال آنکه در ایران معادل۱۳درصد است و از سوی دیگر حفاظت از محیط زیست در پهنه سرزمینی ایران و نقش حفاظتی و حاکمیتی آن در حفاظت از آب، هوا، خاک و منابع و ذخائر طبیعی به معنی عام حفظ محیط زیست است.
وی با اشاره به اینکه این رقم در استان تهران که چهار منطقه شامل پارک ملی لار، مجموعه حفاظتی جاجرود و پارک‌های ملی خجیر و سرخه حصار، منطقه حفاظت شده ورجین درشمیرانات، منطقه حفاظت شده کویر ورامین، اثر طبیعی ملی تنگه واشی در فیروزکوه، اثر طبیعی ملی غار رود افشان و دریاچه تار وهویر دماوند و منطقه شکار ممنوع کوه سفید دماوند و پناهگاه حیات وحش کاوه ده در فیروزکوه را داراست، حدود ۴۷درصد از مساحت استان در داخل و خارج حوزه استحفاظی را دربر می‌گیرد، افزود: از این مقدار معادل ۲۹ درصد از مناطق تحت حفاظت و مدیریت شامل مناطق چهارگانه و شکار ممنوع در حوزه استحفاظی استان تهران و ۱۸ درصد در خارج از حوزه استحفاظی استان قرار دارد که در بحث تخصیص اعتبارات می‌بایست مد نظر قرار گیرد.
مدیرکل حفاظت محیط زیست استان تهران در ادامه با اشاره به وجود مناطقی با غنای طبیعی بالادر استان تهران افزود: در مجموعه استان تهران گونه‌های حیات وحش تحت حفاظت شامل کل و بز در پارک ملی لار، قوچ و میش در منطقه حفاظت شده ورجین، گونه‌های کل و بز، قوچ و میش و آهو در پارک‌های ملی سرخه حصار و خجیر، جبیر در منطقه حفاظت شده کویر ورامین و گونه ماهی قزل آلای خال قرمز به عنوان گونه شاخص جانوری استان در رودخانه‌های منتهی به دریاچه پارک ملی لار هستند.
وی با بیان اینکه از ابتدای دولت تا پایان تیرماه امسال در مجموع ۵۴۰ پرونده حقوقی در مراجع قضایی برای تخلفات محیط زیستی و تهدید علیه بهداشت عمومی تشکیل شده است، خاطرنشان کرد: در این مدت بیش از ۸۳ هزار و ۶۶۲ مترمربع از اراضی ملی با پیگیری حقوقی این اداره کل و با حکم قضایی رفع تصرف و به بیت المال بازگردانده شد.
اجرایی شدن برنامه عمل حفاظت از ۸ گونه جانوری در معرض تهدید و انقراض
مزینانی پیگیری اجرایی شدن برنامه عمل حفاظت از ۸ گونه مهم را از جمله اقدامات شاخص این اداره کل برشمرد و خاطرنشان کرد: این برنامه عمل برای گونه‌های جانوری در معرض تهدید و انقراض شامل پلنگ، خرس قهوه ای، قوچ و میش، آهو، هوبره، بالابان، افعی لطیفی و ماهی قزل آلای خال قرمز بوده و بر اساس این برنامه با توجه به نیازسنجی‌های صورت گرفته، ضرورت‌ها و اولویت‌های حفاظتی و تحقیقاتی، همچنین فرصت ها، تهدید‌ها و ظرفیت‌های موجود مورد بررسی قرار می‌گیرد.
مدیرکل حفاظت محیط زیست استان تهران تصریح کرد: دو پروژه به منظور توان افزایی و مشارکت جوامع محلی روستا‌های حاشیه مناطق حفاظت شده در موضوعات مدیریت پسماند، تنوع زیستی و آموزش دهیاران و شورا‌ها در روستا‌های سعیدآباد، ده ترکمن، باغکمیش و مسگرآباد، لپه زنک و توچال و یک طرح گردشگری هوشمند پارک ملی لار نیز که زیستگاه ماهی قزل آلای خال قرمز است با همکاری سازمان‌های مردم نهاد محیط زیستی استان در دولت سیزدهم تهران به انجام رسیده است.
وی در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به اینکه در شمال و شرق تهران وجود حوزه‌های آبریز و سدهایی، چون سد لار، سدلتیان و سد ماملو که تامین کننده آب شرب کلان شهر تهران هستند، این مناطق را به لحاظ حفاظتی و مدیریتی ویژه می‌کند، تصریح کرد: خوشبختانه نگاه و تفکر مجموعه استانداری تهران، نسبت به محیط زیست ویژه است و این چنین دیدگاهی، در انجام ماموریت‌های محیط زیست استان تهران بسیار اثر بخش خواهد بود.
مزینانی اظهار داشت: به طور مثال در پویش مردمی بی زباله که اردیبهشت ماه امسال و همزمان با روز زمین پاک پاکسازی حاشیه رودخانه جاجرود با کمک شهروندان و تشکل‌های محیط زیستی و علاقه‌مندان به طبیعت طی سه روز برگزار و در حدود ۲۴۰تن زباله پلاستیکی جمع آوری شد، استاندار تهران ساعت‌ها در کنار مردم و تشکل‌های مردم نهاد حضور داشته و ضمن مشارکت در جمع آوری زباله مسائل مهمی در حوزه محیط زیست و توسعه پایدار را برای شهروندان تشریح کرد.
درک مفهوم شریان‌های اصلی محیط زیست باعث ارتقای استان تهران می‌شود
مدیرکل حفاظت محیط زیست استان تهران در ادامه این نگاه و تفکر حفاظت از محیط زیست را در مجموعه استانداری تهران بسیار مهم ارزیابی کرد و گفت: این تفکر نشان دهنده آن است که معنای واقعی توسعه پایدار در مهمترین شریان‌های حیاتی، چون آب، خاک، هوا و ذخایر منابع طبیعی وجود دارد و این موارد به صراحت در اصل پنجاهم قانون اساسی نیز ذکر شده و بر اساس این قانون هرچه به محیط زیست و حفاظت از آن اهمیت بدهیم سلامت نسل آینده را بهتر رقم زده ایم.
مزینانی با اشاره به اینکه اکنون تغییرات اقلیمی باعث شده که استان تهران دارای اقلیمی خشک باشد و اگر بارش‌ها و نزولات آسمانی افزایش یابد این اقلیم نیز تغییر خواهد کرد، گفت: در شرایط موجود تغییر اقلیمی، حفظ منابع زیرزمینی و آب‌های سطحی برای حفاظت از محیط زیست ضروری است.
وی با اشاره به اینکه این موضوع با رشد حوزه صنعت و کشاورزی تغییرخواهد کرد و در این بخش نیاز به بازچرخانی آب به چرخه تولید است، افزود: به طور متوسط ۹۵۰میلیون مترمکعب آب پس از مصرف به شکل فاضلاب می‌شود که متاسفانه یک سوم آن به چرخه بازگردانی می‌شد، اما در دولت سیزدهم با وجود هزینه‌های گزاف، با توجه به بازدید‌های دوشنبه‌های صنعتی و پیگیری مصوبات جلسات کمیته‌های مختلف و پیگیری از مسئولان کشوری این رقم رشد خوبی داشته است.
مزینانی در ادامه با بیان اینکه محیط زیست استان تهران در دو کارگروه هوا و خاک، دبیر جلسه است، گفت: مسائل مختلفی، چون پیشروی حوزه‌های مسکن و صنعت به بخشی از مناطق تحت مدیریت محیط زیست و همچنین موضوع پسماند‌های استان نیز در این کارگروه‌ها بررسی می‌شود.
دبیر کارگروه کاهش آلودگی هوای استان با اشاره به اینکه در حوزه هوا در سال گذشته شاهد افزایش تعداد روز‌های ناسالم و شرایط اضطرار طولانی بودیم، گفت: خوشبختانه استانداری تهران با محوریت وزارت کشور برای بهبود وضعیت، اقدام به هماهنگی برای اصلاح خودرو‌ها و ورود خودرو‌هایی برقی به ویژه در حوزه حمل و نقل عمومی، مترو و خرید اتوبوس‌های گازسوز کرده، که این موضوع با تخصیص اعتبارات لازم می‌تواند تاثیر بسزایی در کاهش آلودگی هوای تهران داشته باشد.
پیگیری اصلاح مرز محیط زیستی برخی مناطق استان در شورای عالی محیط زیست
مدیرکل حفاظت محیط زیست استان تهران تعارضات به مناطق تحت مدیریت را با توجه به کثرت جمعیت و صنعت را به عنوان یکی از مهمترین معضلات استان دانست و افزود: در استان تهران در پروژه‌های صنعتی و مسکن شهرستان‌های پردیس و پاکدشت شاهد اصلاح مرز محیط زیست در شورای عالی محیط زیست هستیم که پس از رفع مسائل و پیگیری در کمیته‌های استانداری تهران و سازمان حفاظت محیط زیست به شورای عالی محیط زیست که به ریاست رئیس جمهور برگزار می‌شود ارجاع و تصمیم گیری خواهد شد که البته پروژه امیرالمومنین پاکدشت از جمله این مناطق برای اصلاح مرز است.
وی در بخشی دیگر از سخنان خود با بیان اینکه در استان تهران ۱۷هزار صنعت، ۳۵هزار صنف، ۳۸ لکه صنعتی و به همین میزان شهرک صنعتی وجود دارد که مهمترین ملاحظات محیط زیستی مطرح در این حوزه، تصفیه فاضلاب و مدیریت پسماند است، افزود: در ابتدای سال ۱۴۰۲ برنامه‌های پیگیری در این حوزه را در قالب دو بخش شش ماهه نخست شامل رسیدگی به مشکلات حوزه آب، تصفیه پساب و خاک و پسماند و شش ماهه دوم شامل رسیدگی به موضوع آلودگی هوا تقسیم کردیم و با توجه به اینکه موضوع تصفیه فاضلاب و جلوگیری از آلودگی آب و بازچرخانی آن در صنعت و آبیاری فضای سبز و کشاورزی مهم و موثر بوده، مشکلات حوزه تصفیه فاضلاب و پسماند مورد بررسی و اولویت قرار گرفت.
مزینانی با بیان اینکه تصفیه فاضلاب می‌تواند نقش موثری در جلوگیری از تنش آبی و رفع نیاز آب صنایع، کشاورزی و آبیاری فضا‌های سبز شهری و روستایی داشته باشد، اما بسیار هزینه بر است، تصریح کرد: جلسات و پیگیری‌های بسیاری در رفع مشکلات تصفیه فاضلاب تهران صورت گرفته، اما این پروژه نیاز به بودجه ملی داشته و استانداری تهران تاکنون پیگیری‌های مستمری برای اختصاص این بودجه انجام داده که منجر به آینده‌ای امیدوارکننده برای تصفیه فاظلاب و بازچرخانی آب خواهد بود.
مدیرکل حفاظت محیط زیست استان تهران در ادامه به اقدامات این مجموعه در حوزه مدیریت زیست محیطی آب، خاک و پسماند در این مدت اشاره داشت و گفت: بهره برداری از دو واحد بازیافت نخاله‌های ساختمانی با ظرفیت ۱۲۵۰۰۰۰ تن در سال در گود آبعلی، پیگیری احداث و بهره برداری از ۳۶ تصفیه خانه فاضلاب، تایید نهایی طرح‌های جامع مدیریت پسماند شهر‌های استان و حوضه آبریز و کلان شهر تهران و انجام مطالعات مکانیابی و بررسی محل جدید دفع پسماند‌های کلان شهر تهران از جمله اقدامات شاخص در این حوزه در دولت سیزدهم بوده است.
وی پیگیری احداث سه واحد مدیریت یکپارچه پسماند در شهر تهران برای پردازش پسماند‌ها و بهره برداری از اولین سلول دفن پسماند‌های ویژه صنعتی استان را از دیگر این اقدامات برشمرد و تصریح کرد: تعیین تکلیف ۸۰۰ تن آزبست دپو شده در گمرک تهران و همچنین پیگیری امحاء کالا‌های رسوبی و تاریخ منقضی سازمان اموال تملیکی استان نیز در طی این مدت به انجام رسید.
تولید روزانه ۵ هزار تن پسماند مصارف خانگی در استان تهران
مزینانی به تولید روزانه حدود ۵ هزار تن پسماند خانگی، ۱۱۵تن پسماند پزشکی، ۳۸۰ تا ۴۰۰ تن پسماند ویژه،۲۸۰۰ تن پسماند صنعتی و بالای ۵۰ هزار تن نخاله‌های ساختمانی اشاره داشت و افزود:۷۰درصد زباله‌های تهران به مرکز دفن پردازش زباله آرادکوه منتقل می‌شود و اصلی‌ترین محور بررسی مسائل که در کارگروه تخصصی مطرح می‌شود موضوع مدیریت پسماند در شهرستان‌های استان تهران شامل فیروزکوه، دماوند، پاکدشت، ملارد و رباط کریم و ... است.
وی با بیان اینکه ایستگاه تولید کمپوست و تولید برق در آراکوه مستقر است و حجم عظیمی از زباله که در این محل انباشت شده تبدیل به کمپوست می‌شود، اظهار داشت: با توجه به اینکه یکی از مهمترین موضوعات محیط زیستی هر شهری مدیریت پسماند است، استانداری تهران به دنبال ترغیب شهرداری تهران برای اجرا و پیگیری تمام قد در حوزه مدیریت پسماند این کلان شهر است.
با ۴۹۶ پرونده محیط زیستی در ۴ ماه نخست سال جاری موافقت شد
مزینانی به تشکیل کارگروه اصلی برای رفع موانع زیست محیطی صنایع با محوریت استانداری تهران اشاره داشت و افزود: در بازدید‌های دوشنبه‌های صنعتی، محیط زیست نیز به عنوان یک عضو در بازدید‌ها حضور دارد و اغلب مشکلات موجود در حوزه محیط زیست مربوط به تصفیه فاضلاب صنایع، پسماند و موضوعات مربوط به حریم شهر‌ها و دیگر مشکلات محیط زیستی است.
وی گفت: برخی صنایع برای رشد و ارتقاء تولید دچار مشکل هستند و این بدلیل واقع شدن در حریم شهر‌ها و مشکلات دیگر قانونی است، که در صورت عدم آلایندگی در کمیسیون ماده ۱۱ قانون هوای پاک رسیدگی و مجوز فعالیت برای این صنایع صادر می‌شود.
مزینانی با اشاره به برنامه ریزی‌های محیط زیست و پیگیری پرونده‌های صنعتی استان تهران عنوان کرد: در ۴ ماه نخست سال جاری در فروردین ماه ۱۱۲ پرونده به محیط زیست معرفی شد که از این تعداد با ۸۶ پرونده موافقت و با ۲۶پرونده نیز مخالفت شد و این رقم در اردیبهشت ماه با ورودی ۱۸۵ پرونده به رقم ۱۴۰پرونده موافقت و با ۳۶پرونده مخالفت شد.
وی با بیان اینکه در خردادماه ۱۳۵ پرونده دریافت شد که با ۱۰۷ پرونده موافقت و با ۲۸پرونده مخالفت شد، ادامه داد: در تیرماه نیز ۱۶۵ پرونده دریافت شد که با ۱۱۴ پرونده موافقت و با ۵۱ پرونده مخالفت شد که در مجموع از تعداد ۵۹۷ پرونده استعلام شده در محیط زیست با ۴۹۶ پرونده موافقت و با ۱۴۱ پرونده مخالفت شده است.
مزینانی تصریح کرد: عمده صنایعی که با استعلام آن‌ها مخالفت شده به دلیل مواجه با مشکلاتی، چون شعاع ۱۲۰ کیلومتری تهران و قرار گرفتن در حریم شهر‌ها بوده است.
مدیرکل حفاظت از محیط زیست استان تهران به مسئله ورود زود هنگام عشایر به پارک ملی لار اشاره داشت و خاطرنشان کرد: از ۲۰ خرداد تا ۱۵شهریور زمان ورود و خروج عشایر به منطقه لار است و با توجه به رویش‌های طبیعی اگر عشایر زود به منطقه لار ورود کنند پوشش گیاهی منطقه از بین خواهند رفت و خسارت جبران ناپذیری به این منطقه بکر وارد و تخریب محیط زیست را به دنبال خواهد داشت.
وی همچنین یادآور شد: حضور گردشگران در این منطقه پس از بازدید استاندار تهران و ارائه نکات مشورتی مبنی بر کنترل بیشتر از این منطقه به جهت اهمیت حوزه آبی و حضور عشایر به عنوان جامعه مولد، نیزاز شعاع ۳۵کیلومتر به شعاع ۵کیلومترکاهش داشت تا بتوانیم از محیط زیست این منطقه بیشتر حفاظت کنیم.
مزینانی در پایان تصریح کرد: با توجه به اهمیت پارک ملی لار، استاندار تهران نیز با هدف بررسی مسائل مختلفی، چون پیگیری مسائل عشایر، دام، جلوگیری از آلودگی آب، تامین علوفه و ... ازاین منطقه بازدید کرد و در جریان موضوعات مختلف محیط زیستی این منطقه قرار گرفت.