داشتن دوست خیالی در کودکان نشانه هوش اضافی نیست

 لیلا شقاقیُ متخصص روانشناسی بالینی کودک و نوجوان در گفتگو با باشگاه خبرنگاران جوان گفت: کودکان در مراحل ابتدایی رشد دوستان خیالی دارند. طبق بررسی های پیش رو  ۶۵ درصد از کودکان در هفت سالگی دوست خیالی برای خود انتخاب می کنند. دوست خیالی داشتن البته تا ۱۱ سالگی ادامه خواهد داشت. داشتن دوست خیالی نگرانی برای والدین نباید داشته باشد بلکه باید بدانند این موضوع از کجا نشات می گیرد. در  این بین  برخی کودکان این کار را نمی‌کنند. ساختن دوست خیالی یک بخشی از  هنجاری رشد است. البته دوست خیالی کودکان نشانه‌ای از هوش اضافی آن‌ها نخواهد بود.

او بیان کرد: روابط با موجودات تخیلی نیاز کودک به دوستی را برآورده می‌کند که در بین فرزندان اول و یا تک فرزندان متداول‌تر است. تحقیقات نشان داده است بچه‌هایی که دارای دوستان خیالی هستند با آن‌ها رشد می‌کنند و بزرگ می‌شوند، در بزرگسالی خود خلاق‌تر از کودکانی می‌شوند که دوست خیالیشان ثابت است و تغییری نمی‌کند. دختران کوچک معمولاً با همراهان خیالی خود، که اغلب شکل بچه حیوانات یا انسان‌های کودک هستند، نقش مهربانی و معلمی را بر عهده می‌گیرند. دوستان خیالی پسر‌های کوچک اغلب شخصیت‌هایی مانند ابرقهرمانان یا موجوداتی با قدرت هستند که از آن‌ها شایستگی بیشتری دارند.

شقاقی گفت: هر چند بیشتر والدین نسبت به خیالبافی‌های فرزندشان آگاهند و آن را به‌عنوان بخشی از زندگی او پذیرفته‌اند، اما پذیرش یک دوست خیالی و نامرئی کار چندان آسانی نیست، به خصوص کودکان با تمام وجود از آن موجود خیالی که گاهی اوقات با اسامی عجیب و غریب نیز نامیده می‌شود، دفاع کرده و دوست دارند که والدین نیز او را یکی از افراد خانواده بدانند و باور داشته باشند. نحوه‌ی برخورد با این مسئله باید به گونه‌ای باشد که نه تمرکز زیاد صورت گیرد و کودک را به این کار تشویق کرد و نه به صورتی تند و تهدیدآمیز با کودک برخورد کرد.

او بیان کرد: دوستان خیالی به بچه‌ها کمک می‌کنند تا سه نیاز اساسی روانشناختی مانند صلاحیت، ارتباط و استقلال را که در تئوری خودمختاری تعیین شده است را برآورده می‌کنند. کودکان وقتی نقش رهبری را با همراهان خیالی خود بر عهده می‌گیرند، احساس صلاحیت می‌کنند. کودکان به همان روشی که با دوستان واقعی در ارتباط هستند با موجودات خیالی ارتباط برقرار می‌کنند و به بچه‌ها اجازه می‌دهند موقعیت‌های اجتماعی را با عواقب صفر شبیه‌سازی کنند. دوستان خیالی استقلال کودک را تسهیل می‌کنند. دوستان خیالی حس کنترل را به بچه‌ها می‌دهند. بچه‌ها آن‌ها را مجاب می‌کنند، با آن‌ها داستان می‌سازند تا مورد حمله دیگران قرار نگیرند. اما این می‌تواند برای والدین بسیار ناامید کننده باشد.

شقاقی در انتها گفت: هرگز نباید کودک را به علت داشتن دوست خیالیش مسخره کرد و باید اجازه داد کودک آرام آرام از طریق وسعت دادن به فعالیت‌های اجتماعیش و ایجاد رابطه با دوستان واقعی تجربه‌های جدید را کسب کند. اکثر کودکان در حدود ۵ سالگی دوست خیالیشان را کنار می‌گذارند. گاهی ایجاد دوستان خیالی برای کودکان می‌تواند دلایلی داشته باشد، که از آن جمله می‌توان به تولد خواهر یا برادر جدید، کار‌های اضطراب آور مثل رفتن به مهدکودک یا تغییر محل زندگی، از دست دادن والدین اشاره کرد. دوستان خیالی معمولا اعتماد به نفس و شجاعت کودک را در مقابله با تجربه‌ها جدید افزایش می‌دهند. در نهایت منجر به بهبود روند رشد در کودک می‌شوند.