حکومت اسلامی حکومت ولایی است

حجت الاسلام والمسلمین ابراهیم کلانتری در چهل و هفتمین جلسه از سلسله مباحث با موضوع ولایت فقیه، ضمن تسلیت هفتم صفر، سالروز شهادت کریم اهل بیت (ع) حضرت امام حسن مجتبی علیه السلام، با اشاره به این موضوع که همه احکام الهی ریشه در اصل توحید دارند، اظهارداشت: اصل توحید زیر بنای همه اصول و فروع و از جمله حکومت و اداره جامعه است.

او افزود: بار‌ها تأکید شده که هیچ موضوعی از موضوعات گوناگونی که در حیات بشری وجود داشته، وجود دارد، و وجود پیدا خواهد کرد، قطعا آن موضوع واجد حکمی از احکام الهی خواهد بود؛ از سویی همه احکام الهی ریشه در اصل توحید دارند.

کلانتری ادامه داد: امام خمینی (ره) در این باب چنین می‌گوید: اعتقادات من و همه مسلمین همان مسائلى است که در قرآن کریم آمده است و یا پیامبر اسلام (ص) و پیشوایان به حق بعد از آن حضرت بیان فرموده‏اند که ریشه و اصل همه آن عقاید- که مهمترین و با ارزش‌ترین اعتقادات ماست- اصل توحید است.

او گفت: ما معتقدیم که خالق و آفریننده جهان و همه عوالم وجود و انسان تنها ذات مقدس خداى تعالى است که از همه حقایق مطلع است و قادر بر همه چیز است و مالک همه چیز. این اصل به ما می‌‏آموزد که انسان تنها در برابر ذات اقدس حق باید تسلیم باشد و از هیچ انسانى نباید اطاعت کند مگر اینکه اطاعت او اطاعت خدا باشد؛ و بنابراین هیچ انسانى هم حق ندارد انسان هاى دیگر را به تسلیم در برابر خود مجبور کند؛ و ما از این اصل اعتقادى، اصل آزادى بشر را می‌‏آموزیم که هیچ فردى حق ندارد انسانى و یا جامعه و ملتى را از آزادى محروم کند، براى او قانون وضع کند.

تولیت حرم مطهر با بیان اینکه دومین نکته از منظر حضرت امام (ره) به تفاوت حکومت مبتنی بر ولایت فقیه با سایر حکومت ها، بر می‌گردد، گفت: امام خمینی (ره) در باب تفاوت حکومت اسلامی با سایر حکومت‌ها چنین می‌فرمایند: حکومت اسلامى هیچ یک از انواع طرز حکومت هاى موجود نیست؛ حکومت اسلامى نه استبدادى است و نه مطلقه؛ بلکه مشروطه است.

کلانتری بیان کرد: البته نه مشروطه به معناى متعارف فعلى آن که تصویب قوانین تابع آراى اشخاص و اکثریت باشد؛ مشروطه از این جهت که حکومت کنندگان در اجرا و اداره مقید به یک مجموعه شرط هستند که در قرآن کریم و سنت رسول اکرم (ص) معین گشته است. مجموعه شرط همان احکام و قوانین اسلام است که باید رعایت و اجرا شود. از این جهت حکومت اسلامى حکومت قانون الهى بر مردم است.

این استاد حوزه و دانشگاه، در ادامه به بیان سومین نکته پیرامون نظریه ولایت فقیه پرداخت و گفت: تشکیل حکومت اسلامی لازمه اعتقاد به ولایت است و حکومت اسلامی حکومت ولایی است، نه سلطنتی مطلقه، نه سلطنتی مشروطه و نه لیبرال دموکراسی به معنای متعارف آن و نه نوعی دیگر از حکومت‌های ساخته شده دست بشر.

او در ادامه به بیان چهارمین نکته پیرامون نظریه ولایت فقیه پرداخت و گفت: نصب الهی فقیهان جامع شرایط به ولایت در عصر غیبت، بر مبنای همان زیرساخت اساسی، یعنی اصل توحید است.

کلانتری در ادامه به بیان چهارمین نکته پیرامون نظریه ولایت فقیه از منظر امام (ره) پرداخت و گفت: نصب الهی فقیهان جامع شرایط به ولایت در عصر غیبت، بر مبنای همان زیرساخت اساسی، یعنی اصل توحید است. امام در این باب می فرمایند: لازم است که فقها اجتماعا یا انفراد براى اجراى حدود و حفظ ثغور و نظامْ، حکومت شرعى تشکیل دهند. این امر اگر براى کسى امکان داشته‏ باشد، واجب عینى است؛ و گر نه واجب کفایى است. در صورتى هم که ممکن نباشد، ولایت ساقط نمی‌‏شود، زیرا از جانب خدا منصوبند ... این طور نیست که حالا که نمی‌‏توانیم حکومت عمومى و سراسرى تشکیل بدهیم، کنار بنشینیم ... هر مقدار که می‏‌توانیم باید انجام دهیم.