گواهی سپرده نفت خام این ابزار نوین بازار سرمایه که در اسفند سال گذشته در بورس انرژی راه‌اندازی شد، به‌تازگی تحولات جدیدی را پشت سر می‌گذارد. طبق اطلاعیه جدید بورس انرژی ایران، حداقل خرید گواهی سپرده انرژی کاهش یافته و اشخاص حقیقی یا حقوقی دارنده کد PRX می‌توانند با ۱۰ بشکه وارد معاملات گواهی سپرده نفت خام شوند. از سویی دیگر، قرارداد‌های آتی در این حوزه نیز برای فعالان بازار سرمایه قابل‌دسترسی شده‌است.
گفت‌و‌گوی بابک اسماعیلی کارشناس بازار سرمایه حکایت از این دارد که راه‌اندازی قراداد‌های آتی و آپشن روی گواهی سپرده نفت خام و میعانات گازی فرصت مغتنمی برای فعالان جدید با درجات مختلف ریسک‌پذیری است.
این کارشناس بازار سرمایه با تاکید بر ویژگی‌های متنوع ابزار‌های مشتقه می‌گوید: با تعریف قرارداد آتی روی گواهی سپرده و فرصت افزایش ریسک برای افراد ریسک‌پذیر و هم‌چنین فرصت پوشش ریسک را برای افراد ریسک‌گریز فراهم آورد. این حرکت در هدایت جریان سفته‌بازی به بورس و بهره‌گیری از فرصت آربیتراژی درکاهش نوسانات بازار فیزیکی نیز موثر خواهد بود.
بابک اسماعیلی با اشاره به این‌که راه‌اندازی ابزار مشتقه بر پایه گواهی سپرده مزایای این ابزار را دوچندان می‌کند، می‌گوید: با توجه به جذابیت نداشتن بازار‌های موازی، این موضوع می‌تواند به جذب سرمایه‌ها و سیل نقدینگی‌های سرگردان جامعه کمک شایانی کند.
او با یادآوری این نکته که تنوع‌بخشی به ابزار‌های نوین مالی و استفاده از آن‌ها در بازار سرمایه یکی از بهترین روش‌ها در دنیا برای جذب سرمایه‌ها و نقدینگی سرگردان در جامعه است، می‌گوید: این ابزار‌های ترکیبی از یک طرف نقش جذب و انتقال وجوه و سرمایه‌های مازاد سرمایه‌گذاران را دارند و از طرف دیگر، این نقش را به شکلی انجام می‌دهند که ریسک‌های سیستماتیک مربوط به جریان نقدی ناشی از سرمایه‌گذاری بین متقاضیان و عرضه‌کنندگان وجوه بازتوزیع شوند.
این کارشناس بازار سرمایه افزود: در کنار این دو وظیفه، با تجمیع و انباشت سرمایه‌ها و پس‌انداز‌های کوچک، اجازه گردش و استفاده از آن را در بخش واقعی اقتصاد در تجارت حامل‌های انرژی می‌دهند و سرمایه در گردش مناسبی را از این محل برای فعالان این حوزه فراهم می‌آورند.
او با تاکید بر این‌که استفاده از قابلیت معامله روی کامودیتی‌ها سال‌هاست که در دنیا به‌عنوان یکی از ابزار‌هایی که برای تکمیل و تنوع بخشیدن به پورتفوی سرمایه‌گذاران استفاده می‌شود، عنوان کرد: در کشور ما تا چندی پیش تنها راه سرمایه‌گذاری روی کامودیتی‌ها، سرمایه‌گذاری غیرمستقیم یا سرمایه‌گذاری در شرکت‌های تولیدکننده کامودیتی بود که بنا به دلایل بسیاری، دارای بازده مناسب و صرفه سرمایه‌گذاری برای فعالان اقتصادی نبوده است. راه‌اندازی گواهی سپرده نفت خام و میعانات گازی از جمله این ابزار‌های جدید است که راهگشای مشکلات فروش نفت خام و میعانات گازی این بازار جهانی در چند سال اخیر خواهد بود.
اسماعیلی با بیان این‌که گواهی سپرده نفت خام یک ابزار چندگانه قابل‌معامله است، می‌گوید: این گواهی‌ها افزون‌بر کمک به ورود سرمایه‌های جدید به بازار سرمایه، با برخی از بند‌های سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی در زمینه مردمی‌سازی اقتصاد کاملا منطبق است و می‌تواند در گسترش و توسعه بازار سرمایه و حرکت دارایی‌ها به بخش‌های مولد نقش موثری ایفا کند.
این فعال بازار سرمایه با اشاره به این‌که در بازار‌های مالی افراد سرمایه‌گذار با درجات ریسک‌پذیری متفاوتی وجود دارند و یکی از این دسته از افراد، سرمایه‌گذاران با درجه ریسک‌پذیری بالا هستند، افزود: جذاب‌ترین بخش این گواهی‌ها، سفارش‌گیری به‌صورت ارزی و تسویه آن به‌صورت ریالی است که زمینه را برای ورود افراد جدید به بازار سرمایه از جمله سرمایه‌گذاران حقیقی با ریسک‌پذیری بالا فراهم می‌کند و این افراد می‌توانند از مزایای نوسانات قیمت جهانی نفت در کنار دیگر مزیت‌ها نظیر امکان خرید و فروش برخط، معافیت مالیاتی، قابلیت غلتاندن، دسترسی مشتریان داخلی و خارجی بی‌واسطه و امکان توثیق و تضمین آن در شبکه بانکی یا تضمین انجام معاملات در بورس بهره‌مند شوند.
او در پایان با تاکید بر این‌که این ابزار نخستین ابزار ارزی بازار سرمایه است عنوان می‌کند: گواهی سپرده نفت خام می‌تواند سرآغازی برای ورود سایر ابزار‌های مالی مبتنی بر ارز‌های خارجی به کشور و جلب سرمایه‌گذاری خارجی باشد.