گردهمایی مادرانه «دُلهَم» با محوریت هم‌اندیشی جمعی از مادران، کنشگران خانواده و فرهنگ، متولیان برگزاری هیئت‌ها و مسئولان حوزه خانواده در باغ کتاب برپا شد.
در این نشست که در فروشگاه کتاب بزرگسال باغ کتاب (سروستان) برگزار شد، جمعی از فعالان و کنشگران حوزه دین و خانواده، به تقویت زمینه‌های حضور کودکان و نوجوانان در هیئت‌ها پرداختند. اهمیت و برنامه‌ریزی برای شکل‌گیری و کمک به توسعه هیئت‌های زنانه، از دیگر مباحث مطرح شده در این نشست بود.
انسیه خزعلی معاون امور زنان و خانواده رئیس جمهوری، مهرناز خسروی پژوهشگر و فعال حوزه زنان و خانواده، زهرا میرزایی دکتری مطالعات زنان، منیره سادات امامی مسئول حسینیه کودک هیئت هنر، سمیرا آزادی مسئول هیئت مادر وکودک و فعال حوزه خانواده و جمعیت و جمعی از فعالان و کنشگران حوزه دین، خانواده و مسئولان هیئت‌های کودک، نوجوان و خانواده از دیگر سخنرانان این گردهمایی بودند.
نوجوانان را دریابیم
خزعلی در ابتدای سخنان خود با اشاره به اهمیت حضور مادران و گسترش حسینه‌های کودک گفت: «قیام امام حسین (ع) یک حرکت خانوادگی بود، بخشی از خانواده در صحنه و بخشی دیگری در پشت صحنه، آماده و حاضر بودند؛ همچنین ادامه و ماندگاری واقعه عاشورا به تلاش زنان و اعضای خانواده بستگی داشت.»
وی ادامه داد: «اینکه کودکان و نوجوانان در اجرای برنامه‌های هیئت مشارکت و ایفای نقش کنند بسیار اهمیت دارد. کودکان و نوجوانان می‌توانند مهارت‌هایی که در آینده نیاز دارند را از این هیئت‌ها و حسینه‌ها دریافت کنند. همچنین نگهداری از کودکان می‌تواند مردمی اداره شود. مثلاً نذر فرهنگی و کودکیاری داشته باشیم و افرادی در هیئت نذر تربیتی و معنوی برای حضور کودکان و نوجوانان در هیئت داشته باشند.»
معاون امور زنان و خانواده رئیس‌جمهوری با تأکید بر اهمیت دوره نوجوانی و توجه به نوجوانان در هیئت‌ها و آیین‌های مذهیب گفت: «باید نوجوانان را دریابیم، چرا که این دوره بهترین زمان برای شخصیت دادن و مسئولیت دادن به آن‌هاست. می‌توانیم در حرم‌ها خادم نوجوان داشته باشیم. در هیئت امنای مساجد و هیئت‌ها باید اعضای خانم مشارکت داشته باشند و مسائل آن‌ها از نزدیک دریافت شود. بیش از امکانات و تجهیزات، رویکرد معنوی و بومی سازی تفکرات و آموزه‌ها به نوجوانان و جوانان اهمیت دارد.»
قیام امام حسین (ع)، قیامی خانواده‌محور
در ادامه نشست، خسروی با اشاره به خانواده‌محور بودن واقعه کربلا گفت: «اگر هیئت‌ها دنباله‌رو واقعه عاشورا هستند، حتماً باید به کودک که در ارتباط با بنیان خانواده است، توجه کنند.»
خسروی ادامه داد: «با محدود کردن هیئت‌ها به مردان، بخش مهمی از حرکت امام حسین (ع) را نادیده می‌گیریم. تمام طیف‌هایی که در یک خانواده وجود دارد، در این واقعه نقش آفرینی کردند. وقتی حسینیه یا هیئت تأسیس می‌کنیم، باید برای تمام طیف‌هایی که در آن واقعه نقش آفرینی کردند، فضایی را در نظر بگیریم. حذف بخش کودکان، نادیده گرفتن بخش اعظمی از هویت آفرینی کودکان در واقعه عاشورا است.»
شرایط را برای انواع والدگری فراهم کنیم
میرزایی درباره نگاه رایج جامعه به مسئولیت مادران گفت: «در بخش‌های مختلف جامعه انگار به صورت پیش فرض مسئولیت فرزند پروری مادرانه‌ست، در حالی که شرعاً و قانونی مسئولیت فرزندپروری پدرانه است. بسیار پیش می‌آید که مادر به تنهایی توان نگهداری از کودک را ندارد. در نتیجه دور بودن پدر از مادر در هیئت‌ها، دشواری کار مادر را دوچندان می‌کند.»
میرزایی ادامه داد: «هیئت‌ها و سایر فضا‌ها باید بستر لازم برای تک تک انتخاب‌های افراد در والدگری را فراهم کنند. فضای مناسب، فضایی برای تمام اعضای خانواده است؛ درحالی‌که فضا طوری طراحی می‌شود که پدر از فرزندش جدا می‌شود. اولویت باید این باشد پدر و مادر هر دو بتوانند از کودک نگهداری کنند. در نتیجه نه تن‌ها حسینیه کودک الزامی و ضروری است، بلکه اطلاعات و مفاهیم قیام امام حسین (ع) باید توسط فرد متخصص، به کودکان داده بشود.»
لزوم توجه به فضا و زیرساخت
در ادامه نشست، امامی با اشاره به مسائل اجرایی هیئت‌های کودک و نوجوان گفت: «بحث زیرساختی در حسینیه کودک بسیار مهم است، جانمایی و داشتن امکانات هم اهمیت ویژه دارد. اولین جایی که در هیئت باید مشخص شود، فضای کودک است؛ همچنین برگزاری هیئت خانوادگی فضای باز و وسیعی می‌خواهد.»
استفاده از نیروی متخصص
آزادی با اشاره به انتقاداتی که از برپایی حسینیه کودک می‌کنند گفت: «ایرادی که عده‌ای وارد می‌دانند، می‌گویند هیئت را تبدیل به مهد کودک نکنیم. هیئتی که طرح درس و نیروی متخصص داشته باشد، تبدیل به مهد کودک نمی‌شود. این کارزار، کارزار تمام نفوس است و کار حسینی همدلی می‌طلبد که به جای تقابل، همدلی کنیم. همچنین باید این تصور را از بین ببریم که خانواده‌ها نمی‌توانند با وجود کودکان در هیئت‌ها حاضر شوند.»
اهمیت فعالیت رسانه‌ای در زمینه ترویج حسینیه‌های کودک، جانمایی درست با هدف دسترسی آسان کودکان و نوجوانان و چالش‌های مالی پیش روی هیئت‌های زنانه و حسینه‌های کودک از دیگر مسائل مطرح شده در گردهمایی مادرانه «دُلهَم» بود.