ناصر کنعانی سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران امروز (دوشنبه) ۱۶ مرداد در نشست هفتگی با خبرنگاران به تشریح آخرین تحولات در حوزه سیاست خارجی پرداخت.
کنعانی در ابتدا یاد و خاطره دیپلمات‌های شهید ایرانی و خبرنگار ایرانی در مزار شریف را گرامی داشت و روز خبرنگار را به خبرنگاران تبریک گفت و به اهمیت نقش خبرنگاران در خبررسانی اشاره کرد و افزود: خبرنگاران چشمان بیدار جامعه هستند و با قلمی که در اختیار دارند می‌توانند حافظ شفافیت، آگاهی و درستی و آورنده اطلاعات درست و قابل اتکا و اطمینان بخش برای افکار عمومی و آحاد جامعه باشند. در عصر ارتباطات مسؤولیت خبرنگاران و صاحبان قلم نسبت به گذشته بیشتر و نقششان در جامعه پررنگ‌تر شده است.
سخنگوی دستگاه دیپلماسی درباره سفر امیرعبداللهیان به توکیو اظهار داشت: امیرعبداللهیان دیشب به وقت محلی توکیو وارد ژاپن شد و به دعوت رسمی همتای ژاپنی خود به این کشور سفر کرد و دیدار با همتا، نخست‌وزیر و وزیر بهداشت، کار و رفاه اجتماعی ژاپن در برنامه‌های رسمی تنظیم شده در این سفر قرار داشت. دیدار با وزیر خارجه و وزیر بهداشت در اولین ساعات کاری امروز به وقت محلی انجام شد. دیدار با نخست‌وزیر انجام خواهد شد.
وی افزود: موضوعات مختلفی را با ژاپن برای تبادل نظر داریم در چارچوب روابط تاریخی و ریشه دار دو کشور داریم. موضوعات زیادی برای تبادل نظر و زمینه‌های مختلفی برای همکاری دو کشور وجود دارد در چارچوب نگاه دولت به گسترش روابط با حوزه آسیا. ژاپن به عنوان یکی از کشور‌های مهم آسیایی در اولویت دستگاه دیپلماسی و دولت برای گسترش روابط دوجانبه قرار دارد. موضوعات دوجانبه، منطقه‌ای و بین‌المللی مورد گفتگو داریم و اهتمام خاصی دو طرف برای استمرار گفتگو‌ها با یکدیگر دارند.
کنعانی درباره مطالبات ملت و دولت ایران از ژاپن گفت: این موضوع و مطالبات از ژاپن در برنامه قرار دارد موضوع مطالبات ایران از کشور‌های دیگر هم از موضوعات بسیار مهم در دست پیگیری است و دولت با جدیت این موضوعات را دنبال کرده و خواهد کرد و در ارتباط با ژاپن به صورت دوجانبه گفتگو شده و در دیدار سال گذشته رئیسی با نخست وزیر ژاپن در نیویورک نیز این موضوع مورد گفتگو قرار گرفت و پس از آن هم در سطوح مختلف در گفت‌وگوی وزرا و دیپلمات‌ها و مقامات مورد اهتمام بوده است و ژاپن گفته نسبت به تأدیه دیون ایران آمادگی دارد برای تحقق و اجرای عملی این موضوع در سفر جاری امیرعبداللهیان گفتگو و تبادل نظر با مقامات ژاپن در این خصوص خواهیم داشت.
وی درباره سفر ریابکوف معاون وزیر خارجه روسیه به تهران بیان کرد: موضوعات مختلفی برای تبادل نظر داریم. فردا سه‌شنبه ۱۷ مرداد ماه نشست مهمی را در مرکز مطالعات سیاسی وزارت خارجه شاهد خواهیم بود. در خرداد سالجاری وزیر خارجه ایران در نشست وزرای خارجه کشور‌های بریکس و بریکس پلاس در کیپ تاون شرکت کرده بود و سخنرانی داشت و ملاقات‌های دوجانبه‌ای داشت و به موضوعات مرتبط با همکاری‌های آتی ایران با بریکس پرداخت. موضوع عضویت ایران در بریکس مورد گفتگو قرار گرفت. در همان سفر هم امیرعبداللهیان اعلام کرد که بزودی کنفرانسی را در تهران برگزار خواهیم کرد که ظرفیت‌های همکاری ایران و بریکس را مورد بررسی قرار دهیم و بر این اساس فردا کنفرانس تحت عنوان ایران و بریکس چشم انداز‌هایی برای شراکت و همکاری در مرکز مطالعات سیاسی و بین‌المللی وزارت خارجه برگزار خواهد شد. مقامات کشورهی مختلفی حضور خواهند داشت و در یکی از پنل‌ها نمایندگان ارشد دیپلماتیک کشور‌های عضو و سفرای آن‌ها حضور خواهند یافت. ریابکوف هم در همین چارچوب برای شرکت در این نشست در تهران حضور دارد و در این نشست حضور خواهد یافت.
سخنگوی وزارت خارجه درباره سفر باقری به مسقط گفت: به منظور گفتگو‌های دوجانبه درباره روابط دوجانبه و مسائل منطقه‌ای و بین‌المللی انجام شد. موضوعات مهمی را با نقش آفرینی عمان در زمینه‌های سیاسی، اقتصادی و کنسولی در دست پیگیری داریم و این موضوعات با توجه به اهمیت نیازمند مشورت و تبادل نظر است. سفر‌های متقابل بین ایران و عمان در سطوح مختلف انجام می‌شود و مقامات عمانی در این زمینه‌ها نقش آفرینی خوبی دارند و هماهنگی‌ها بین دو کشور وجود دارد. سفر باقری در چارچوب پویایی دیپلماتیک با تمرکز بر موضوعات دوجانبه، منطقه‌ای و بین‌المللی انجام شده است و این رایزنی‌ها ادامه دارد.
این دیپلمات ارشد ایرانی درباره تبادل زندانیان بین ایران و آمریکا نیز اظهار داشت: ما این موضوع را به عنوان موضوع انسانی مورد توجه داریم و گفت‌وگوی با واسطه با طرف آمریکایی برای ایجاد یک راه‌حل به منظور تحقق تبادل زندانیان ادامه دارد و این موضوع جزو موضوعات جاری در حال گفتگو و پیگیری با طرف‌های مختلف است. دولت عمان نیز در این زمینه نقش آفرینی خاص خودش را دارد.
وی درباره حضور نظامی آمریکا در تنگه هرمز نیز گفت: معتقدیم تامین امنیت آبراه‌ها و کشتیرانی ایمن در خلیج فارس و دریای عمان جزو اولویت‌های ایران و هم موضوعی است که باید در چارچوب همکاری مشترک کشور‌های ساحلی حوزه خلیج فارس و دریای عمان انجام شود. معتقدیم این کشورها این ظرفیت را دارند که بدون هیچگونه مداخله خارجی و نیرو‌های فرامنطقه‌ای به تامین امنیت مشترک در منطقه اقدام کنند و منافع مشترک و امنیت کشتیرانی در این پهنه بزرگ آبی راهبردی منطقه را تامین کنند.
کنعانی ادامه داد: دخالت کشور‌های فرامنطقه‌ای با شعار امنیت شعار دروغین است با هدف تامین منافع خودخواهانه این کشورها از جمله دولت آمریکا انجام می‌شود. حضور نظامی آمریکا در منطقه هیچگاه امنیت ساز و امنیت آفرین نبوده است و حضور آن‌ها باعث شده به ناامنی و بی ثباتی در منطقه دامن بزنند. عمیقا معتقدیم کشور‌های منطقه خلیج فارس قادر به تامین امنیت خود هستند و می‌توانند نسبت به طراحی الگوی امنیت دسته جمعی منطقه‌ای مبادرت کنند و هیچ ضرورتی به حضور نیرو‌های بیگانه وجود ندارد.
بسخنگوی وزارت خارجه درباره بیانیه عربستان در خصوص میدان گازی و نفتی آرش که سؤال یکی از خبرنگاران بود نیز اظهار داشت: میدان نفتی آرش را موضوع فنی و حقوقی می‌دانیم. هم به حقوق ملت ایران در ارتباط با این میدان نفتی تأکید کردیم و گفتیم در چارچوب گفتگو‌های فنی و حقوقی آمادگی گفتگو با طرف کویتی را داریم و وزیر نفت هم توضیح داد و مواضع ایران بیان شده است.
وی بیان کرد: ایران علاقه‌مند است این موضوع را در چارچوب تخصصی، فنی و حقوقی و خارج از فضای رسانه‌ای در چارچوب مناسبات همسایگی با کشور کویت پیش ببرد.
سخنگوی دستگاه دیپلماسی در پاسخ به سؤال دیگری در خصوص اظهارات مدودوف درباره احتمال استفاده از سلاح هسته‌ای در جنگ اوکراین عنوان کرده است: در خصوص احتمالات نمی‌توانم در این جایگاه صحبت کنم. آنچه برای ایران حائز اهمیت است این است که بحران اوکراین نباید تبدیل به یک موضوع تهدیدکننده و چالش آفرین برای صلح و امنیت بین‌المللی شود. جنگ‌ها ظرفیت و زمینه بحران آفرینی گسترده و غیرقابل کنترل را دارند با همین نگاه است که ایران از ابتدای آغاز بحران بر راهکار سیاسی به عنوان موثرترین راهکار برای پایان بخشیدن به این بحران تأکید کرده و در عالیترین سطوح تلاش‌های همراه با حسن نیت خود را برای شکل گیری به روند سیاسی برای پایان بخشیدن به جنگ انجام داده و معتقد است راهکار سیاسی تنها راه برای پایان بخشیدن ایمن به این بحران است. امیدواریم جامعه جهانی به اهمیت این موضوع توجه کنند و کشور‌هایی که به صورت بی محابا به تسلیح یک طرف جنگ مبادرت می‌کنند و جنگ اوکراین را فرصتی برای آزمایش تسلیحات مختلف و متنوع خود می‌دانند به اهمیت این موضوع توجه کرده و تلاش همه جانبه‌ای کنند که راهکار سیاسی شکل بگیرد و شاهد پایان بخشیدن به این جنگ و بحران باشیم.
سخنگوی دستگاه دیپلماسی درباره سفر امیرعبداللهیان به پاکستان اظهار داشت: سفر امیرعبداللهیان از قبل برنامه ریزی شده و براساس دعوت به عمل آمده از سوی همتای پاکستانی بود و در زمان مناسبی انجام شد. از اهداف مهم سفر پیگیری اجرای توافقات انجام شده بین رئیس جمهور و نخست‌وزیر پاکستان در جریان دیدار مشترک در حاشیه افتتاح بازارچه مرزی پیشین-مند و پروژه انتقال برق در این منطقه بود.
وی ادامه داد: در دیدار‌ها بین رئیس جمهور ایران و نخست وزیر پاکستان توافقات خوبی صورت گرفته بود. این سفر فرصتی بود که نحوه اجرای توافقات و تامین دیدگاه‌های دو رئیس دولت مورد گفتگو قرار بگیرد. نتایج خیلی خوب و امیدبخشی هم گفتگو‌های انجام شده در سفر امیرعبداللهیان شکل گرفت. توافقات خوبی بود برای رفع موانع مرزی در مرز میرجاوه و تفتان در هفته‌های آینده. توافق درباره گذرگاه جدید برای توسعه بندر چابهار و توافق بر سر تردد کامیون‌های باری حامل کالا‌های دو کشور در مقاصد باری و تجاری و گفتگو در خصوص وضعیت خط لوله گاز موسوم به آی. پی و نحوه فعال کردن و جلو بردن این پروژه و ...
سخنگوی دستگاه دیپلماسی در خصوص سفر رئیس جمهور به پاکستان گفت: زمانی برای این سفر تعیین نشده، ولی دعوت وجود دارد و در چارچوب مناسبات خوب دو کشور امکان برنامه ریزی برای سفر وجود دارد و مورد توجه و عنایت دو کشور قرار خواهد گرفت.
وی در پاسخ به سؤالی گفت: نتیجه سیاست همسایه محور و نگاه به آسیا و عضویت در اتحادیه‌های چندجانبه از جمله شانگ‌های و اتحادیه اقتصادی اوراسیا و امضای برنامه‌های همکاری بلندمدت دوجانبه با چین، ترکیه و ... نتایجش ثمردهی افزایش همکاری‌های اقتصادی و تجاری و تبادل تجاری دوجانبه با کشور‌های مختلف در این حوزه بود. آمار مختلفی در بازه‌های زمانی مختلف توسط وزارت خارجه و معاون دیپلماسی اقتصادی وزارت خارجه اعلام شده است. سیاست دولت در چارچوب تقویت مناسبات با همسایگان و عضویت در ساختار‌های چندجانبه موفق و امیدبخش بوده است. با پاکستان و تاجیکستان شاهد افزایش قابل توجهی در همکاری‌های دو ساله بودیم.
سخنگوی دستگاه دیپلماسی همچنین در پاسخ به پرسشی درباره اختلافات در دولت انگلیس برای قرار دادن سپاه در فهرست گروه‌های تروریستی گفت: دولت انگلیس با سابقه سیاهی که در منطقه مشخصا غرب آسیا در طول سالیان متمادی ایفا کرده و موجد بی ثباتی‌های عمیق و مستمر در منطقه ما بوده و همچنین نقشی که در حمایت پیدا و پنهان از گروه‌های تروریستی داشته نمی‌تواند در جایگاهی قرار بگیرد که به سپاه به عنوان نیروی رسمی نظامی ایران اتهام وارد کند. سپاه خدمات ماندگاری به کشور‌های منطقه و از جمله اروپا ارائه کرده است. نقش سپاه پاسداران در مقابله موثر با گروه‌های سیاه تروریستی از جمله جریان تروریستی داعش تعیین کننده است.
سخنگوی دستگاهد دیپلماسی تصریح کرد: دولت انگلیس نمی‌تواند نقش سپاه در کمک به صلح و ثبات در منطقه و مقابله با گروه‌های تروریستی نادیده بگیرد و در جایگگاهی قرار بگیرد که سپاه را به اتهامات بی اساس متهم کند. این اتهامات را نه از سوی انگلیس و نه هیچ طرفی نخواهیم پذیرفت. سپاه نهاد برآمده از ملت ایران و نهاد رسمی نظامی ایران است و نقش سپاه در تامین امنیت ملی تعیین کننده است و نقش آن در خدمت به منافع منطقه و ملت‌های منطقه ماندگار است و کسی نمی‌تواند نقش اثرگذار سپاه را نادیده بگیرد.
وی درباره مناسبات ایران و مصر گفت: تحول جدیدی را ندارم که در اختیار شما قرار دهد. ایران برای گسترش روابط با هیچ کدام از کشور‌های عربی، همسایه، اسلامی منطقه محدودیت قائل نیست و هر اقدام توأم با علاقه‌مندی برای توسعه روابط با ایران با آغوش باز پاسخ خواهد داد.
سخنگوی وزارت خارجه همچنین درباره بازگشایی سفارت عربستان در تهران نیز اظهار داشت: توافقات با عربستان رو به جلواست و برای بازگشایی سفارت عربستان در ایران اکنون تاریخ دقیقی نمی‌توانم ارائه کنم و اقدامات دولت عربستان جاری است.
کنعانی درباره سفر تیم ۱۱ نفره از ایران به افغانستان بیان کرد: به عنوان دو کشور همسایه آمد و رفت‌ها بین ما در سطوح مختلف برقرار است و لزوما تبادل هیأت‌ها رسانه‌ای نمی‌شود. موضوعات مختلفی با افغانستان داریم و موضوع آب جزو موضوعات مورد توجه و اهتمام جدی ماست.
سخنگوی دستگاه دیپلماسی در پاسخ به سؤالی گفت: ایران سیاست راهبردی در ارتباط با موضوع لغو تحریم‌ها دارد این موضوع از طریق مذاکرات برجامی و بی اثر کردن تحریم‌ها مورد تأکید رهبر معظم انقلاب اسلامی است. این دو مسیر را به موازات هم ادامه می‌دهیم.
کنعانی همچنین در پاسخ به سؤالی درباره اظهارات نخست‌وزیر عراق درباره آزادسازی مقداری از طلب مالی ایران نیز گفت: همانطور که نخست‌وزیر عراق اعلام کرد بخشی از مطالبات مالی ایران به دستور نخست‌وزیر این کشور تامین مالی شده و به کشور ثالثی منتقل شده است. برنامه انتقال بخش دیگری از مطالبات مالی ایران به کشور ثالث هم در برنامه اقدامات دولت عراق قرار دارد و منتظر اقدام دولت عراق خواهیم بود.
وی ادامه داد: در خصوص نحوه دسترسی به منابع مالی موضوع فنی و تخصصی است و رایزنی‌ها ادامه دارد و ایران برای دستیابی به منابع مالی خود از تلاش‌های لازم دریغ نخواهد کرد و همکاری‌ها و مشورت‌های خوبی با دولت عراق ادامه دارد و این مشکلات ناشی از تحریم‌های ظالمانه دولت آمریکاست و این دولت درصدد است با تحریم‌ها خود به منافع دو ملت و کشور لطمه وارد کند و در اوج گرمای تابستان مخل صادرات برق و گاز شود. دولت عراق این اهتمام جدی را نشان داده که تلاش کند مطالبات مالی ایران به بهترین و مطمئن‌ترین روش پرداخت شود.
سخنگوی وزارت خارجه در پاسخ به سؤالی درباره اظهارنظر سفیرر ژاپن در خصوص موضوعات داخلی ایران و اینکه رفتار‌های روسیه امنیت جهانی را تهدید می‌کند نیز بیان کرد: در جریان جزییات نکته‌ای که اشاره کردید نیستم. شاید سفیر مصاحبه‌ای داشته و در جریان موضوعات مورد اشاره نیستم.
وی در خصوص نشست جده درباره جنگ اوکراین هم گفت: نشستی در عربستان برگزار شد و در این خصوص پاسخی ندارم.