حضور زودهنگام این بچهها در فضای مجازی و لبخندهای مصنوعی و نمایشی آنها مصداق بارز کودکآزاری بهشمار میرود. درواقع برخی از این کودکان بهواسطه تجارت در فضای مجازی و نمایش تبلیغات در اینترنت بهعنوان ابزاری برای کسب درآمد در این محیط مورد استفاده قرار میگیرند.
اینها هم کودکان کار بهشمار میروند. باوجود آنکه در خیابان نه فال میفروشند و نه شیشه اتومبیلها را پاک میکنند، اما درواقع کودکان کار بهشمار میروند. این بچهها برای رضایت والدینشان مجبورند ساعتها جلوی دوربین ژست بگیرند و زندگیشان را ناخواسته با دیگران به اشتراک بگذارند.
زهره احمدی، روانشناس کودک میگوید: ورود تکنولوژی به زندگی انسانها در تمام ابعاد زندگی افراد تاثیرگذار بوده است. فرقی ندارد که فرد کودک باشد یا بزرگسال، درواقع باید گفت این تاثیر در کودکان بیشتر هم بوده است. زیرا کودک به محیطی وارد میشود که کاملا بیدر و پیکر است و در این دنیا سرگشته و رها میشود. او بر این باور است که برخی والدین از کودکانشان سوءاستفاده میکنند و با انتشار تصاویر آنها برای تبلیغ، مدلینگ و بهدستآوردن فالوئر آنها را زودتر از زمانش وارد دنیای مجازی میکنند و این میتواند تبعات جبرانناپذیری برای کودک به دنبال داشته باشد.
پول درآوردن بدون توجه به خواسته بچهها
این روانشناس کودک تاکید میکند که بسیاری از این بچهها ناچارند برای یک کلیپ یکدقیقهای ساعتها مقابل دوربین عکاسی یا فیلمبرداری بایستند. این بچهها که شاید درحالحاضر معروف شدهاند و والدینشان فالوئرهای زیادی پیدا کردهاند گاه گریمهای سنگین میشوند و مجبورند لباسهای پرزرقوبرقی را تحمل کنند که خیلی هم در آنهاراحت نیستند. باید گفت این کودکان بدون آنکه بخواهند طعمه بردگی مدرن در فضای مجازی میشوند، زیرا نمیتوان این کودکان را در خانه زندانی کرد درحالیکه همه افراد جامعه در مدرسه، کوچه و خیابان گوشیبهدست هستند و فیلمها را با یکدیگر رد و بدل کرده و آنها را میبینند و به هم نشان میدهند. به اعتقاد احمدی، این بچهها خیلی زودتر از سنشان وارد چرخه اقتصادی خانواده میشوند و بههمیندلیل ممکن است در آینده با مشکلات زیادی روبهرو گردند.
کودکان افسرده
او تاکید میکند که شاید اینگونه به نظر برسد که این بچهها در آینده به واسطه معروفشدنشان بتوانند شغل و درآمد قابلتوجهی داشته باشند، اما نکته اینجاست که این تنها نمای بیرونی ماجراست. حضور زودهنگام این بچهها در فضای مجازی میتواند آنها را خسته کند و آسیبهایی که این بچهها را تهدید میکند زیر پوسته جذاب و تصاویر دلفریب این بچهها پنهان بماند. بیشترین آسیبی که متوجه این بچههاست بحث سلامت روان آنهاست. درواقع این بچهها بهدلیل شرایط سنی بهشدت آسیبپذیر هستند. این موضوع بر کسی پوشیده نیست که هفت سال ابتدایی زندگی بچهها نقش مهمی در شکلگیری شخصیت آنها دارد.
احمدی با اشاره به اینکه این ماجرا میتواند ناخواسته مسیر زندگی شغلی و احساسی بچهها را تغییر دهد خاطرنشان میکند: «آمارها نشان میدهد برخی از این کودکبلاگرهای غربی که سالها قبل در این فضا توسط والدینشان مشغول به کار بودند طعمه آزارگران جنسی شدهاند، زیرا این کودکان درکی از شرایط جامعه نداشته و با حضور نمایشی در فضای مجازی، حریم خصوصیشان نقض شده و بهجای برآوردهشدن نیازهای اساسی و بازیکردن، سوژه تبلیغاتی خانواده و افرادسودجو شدهاند.»
برخی از این بچهها در دوران نوجوانی سرخورده شده و از اینکه همه آنها را بشناسند احساس خوبی ندارند و حتی مدام در ذهنشان پاسخ این سؤال را زیر و رو میکنند که چرا بدون رضایت ما و برای کسب درآمد خانوادههایشان اقدام به انتشار تصاویر و زندگی خصوصی آنها کردهاند. طبق تحقیقی که در بلژیک انجام شد تعداد زیادی از این کودکان در دوران نوجوانی با خانوادههای خود دچار اختلاف شدهاند و برخی هم خانواده خود را ترک کردهاند.
این روانشناس کودک بر این موضوع صحه میگذارد که این تنها یک بعد ماجراست، بهدلیل اینکه تصاویر این کودکان معصوم جذاب است برخی دیگر نیز بهعنوان تفریح و سرگرمی، نمایش زیبایی و استعدادهای کودک، برانگیختن حس ترحم مخاطبان و تبلیغ کالا و خدمات در فضای مجازی این تصاویر را بازنشر میکنند که درواقع باید گفت این ماجرا نقض حریمخصوصی کودک بهشمار میرود و میتواند در آینده علاوه بر اینکه عزتنفس کودک را از بین میبرد سبب سرخوردگی و افسردگی و انزوای او میشود.
یک جرم آشکار
از منظر حقوقی و طبق کنوانسیون حقوق کودک، نقض حریمخصوصی کودک جرم محسوب شده و میتواند کودک را در معرض مخاطرات و آسیبهای جسمانی و روانی در آینده قرار دهد و مرجع ملی کنوانسیون حقوق کودک وزارت دادگستری در بیانیهای ازهمه رسانهها بهویژه رسانهملی خواسته است کنشگران عرصه حقوق کودک، اشخاصحقیقی و حقوقی حتی والدین و سرپرستان کودکان با احترام به حقوق کودکان و با توجه خاص به مصالح عالیه کودکان، از انتشار تصاویر آنها با هر هدفی در صفحات شخصی، فضای مجازی، سایتهای خبری و جراید مکتوب خودداری کنند.
منبع: جام جم