در میز اقتصاد امروز موضوع احداث سد و نیروگاه چمشیر مورد بررسی قرار گرفت و الماسوند، معاون تلفیق شرکت مدیریت منابع آب ایران، فاضلی مدیر مطالعات سد چمشیر به سوالاتی پاسخ دادند.
سوال: چه ضرورتی وجود داشت که این سد را در این منطقه احداث کنیم؟
الماسوند: اینکه ما سالیانه آب شیرین را بالغ بر یک میلیون مترمکعب وارد خلیج فارس کنیم، مردم سه استان از این آب بی بهره خواهند شد. سد چمشیر برای بهبود و تأمین آب کشاورزی در دستور کار قرار گرفت. ۸۵ هزار هکتار اراضی مستعدی است که الگو‌های پرمصرف دارند و چیزی در حدود ۳۴ هزار و ۴۰۰ میلیارد تومان به صورت سالیانه می‌توانند درآمد داشته باشند. این درآمد و معیشت نمی‌توانست مورد توجه قرار نگیرد و بر این اساس از سال ۱۳۸۹ این طرح در دستور کار قرار گرفت و در دو سال اخیر حدود ۳۰ درصد این طرح پیشرفت داشته است. با این سد امکان دو بار کشت برای کشاورزان این منطقه فراهم خواهد شد.
سوال: این سد چقدر برای زندگی عشایر و کشاورزی موثر باشد؟
فاضلی: حدود ۸۵ هزار هکتار اراضی کشاورزی در پایین دست این سد وجود دارد که تنها قابلیت کشت در زمستان و اوایل بهار را داشتند. علت آن هم این بود که با فصل گرما کیفیت آب رودخانه کاهش پیدا میکند و این مسئله باعث میشد که کشاورزی تحت تاثیر قرار بگیرد. از طرفی سیلاب‌هایی که کیفیت مناسب داشتند و در پشت سد ذخیره میکنیم. در حال حاضر ورودی سد ۷ مترمکعب بر ثانیه و خروجی ۱۴ متر مکعب بر ثانیه است که در میزان کیفیت رودخانه زهره تاثیرگذار خواهد بود.
سوال: علت طولانی شدن پروژه چه بوده است؟
الماسوند: با توجه به رشد جمعیت نیاز کشور در بخش‌های مختلف مصرف، اقداماتی که متناسب با نیاز باید صورت می‌گرفت به اندازه کافی خوب نبود، اما در دولت سیزدهم با توجه به نیاز مردم در بخش مختلف به خصوص بخش شرب، با شهر هایی مواجه شدیم که مشکل آب دارند. در طی امسال ۳۰ سد مخزنی را در دست اجرا داریم که به عنوان اولویت ۱۴۰۲ به بهره‌برداری و افتتاح می‌رسند و این کار بزرگی است.
سوال: چقدر برای این طرح هزینه شد؟
فاضلی: ۳۰۰ میلیون یورو سرمایه گذاری انجام شده که ۸۵ درصد توسط سرمایه گذار خارجی و ۱۵ درصد هم دولت تامین کرده است. در این دوسال قسمت اعظمی از این موضوع محقق شده است.
سوال: طرح در زمانی متوقف شده بود؟
فاضلی: سال ۹۵ تا سال ۹۸ به دلیل تحریم ها، بحث انتقال سرمایه با مشکل مواجه شده بود که این مشکل حل شد و اکنون ۹۶ درصد پیشرفت کل پروژه است.
سوال: ۴ درصد باقی مانده چیست؟
فاضلی: مواردی است که برای آبگیری و بهره برداری الزامی نیستند و پیش بینی ما این است که ۶ ماه تا یکسال آینده به بهره‌برداری می‌رسد.
سوال: تحویل آب حجمی چگونه برای کشاورزان انجام خواهد شد؟
فاضلی: بحث تحویل حجمی نیازمند برنامه ریزی است که انجام شده و متناسب با نیاز پایین دست از طرف سد آب رهاسازی خواهد شد. این مستلزم آن است که بحث نیاز اعلام شود و بحث زیرساخت کاملا مهیا است.
سوال: نظر سازمان محیط زیست اخذ شده است؟
فاضلی: مسایل زیست محیطی یکی از اصلی‌ترین الزامات اجرای این پروژه است. سال ۸۵ شروع مطالعات زیست محیطی بوده و در سال ۸۸ مجوز به این طرح داده شد و ساخت و ساز هم در سال ۸۹ آغاز شد. از سال گذشته مسایل در خصوص تاثیرات زیست محیطی سد چمشیر مطرح شد که تلاش شد به همگی این موارد پاسخ داده شود. یکی از اصلی‌ترین منتقدین سازمان حفاظت از محیط زیست بود که قبل از آبگیری به این طرح ورود کرد. بعد از این اتفاق گزارش‌های مستندی از سوی سازمان محیط‌زیست تهیه میشود و تایید میشود که هیچ مشکلی در مخزن سد وجود ندارد.
سوال: پایش مستمر هم وجود دارد؟
فاضلی: از زمان آبگیری سد، کیفیت آب خروجی و ورودی و کیفیت آب مخزن به صورت روزانه پایش میشود و هفته‌ای یک بار کیفیت آب در عمق مخزن انجام میشود.
سوال: نیروگاه چقدر تأمین برق دارد؟
فاضلی: سد چمشیر سه واحد بزرگ نیروگاهی دارد که در تراز نرمال سد ۵۵ مگاوات تولید برق خواهند داشت. در مجموع ظرفیت منصوبه ما ۱۷۶ مگاوات ساعت است. اگر این میزان مصرف را با دوره پیک مقایسه کنیم، دو درصد ظرفیت نصب نیروگاه‌های کشور خواهد بود. برای امسال ورودی سد بالا نیست، اما از سال آینده که تراز افزایش پیدا خواهد کرد برای تولید انرژی برق آبی استفاده خواهد شد.