چرا به امام موسی کاظم (ع) لقب باب الحوائج داده شد؟

حجت‌الاسلام والمسلمین ادیب یزدی با اشاره به ویژگی‌های شخصیتی امام موسی کاظم (ع) و دوران سخت زندگی ایشان بیان کرد: امام موسی کاظم (ع) متولد سال ۱۲۸ هجری قمری بودند و در دامان پدر بزرگوارشان، امام صادق (ع) رشد کردند و پس از شهادت جانگداز پدرشان در سال ۱۴۸ هجری قمری، در سن ۲۰ سالگی، امامت مومنان و مسلمانان را بر عهده گرفتند و در حالی که پدر بزرگوارشان شاگردان بسیار زیادی را پرورش داده و در علوم مختلف، آن‌ها را متخصص و مجهز کرده بودند امام صادق (ع) با کمال تأسف و تأثر به دست جلاد روزگار منصور دوانیقی خونخوار، خلیفه دوم عباسی به شهادت رسیدند و همه شاگردان امام جعفر صادق (ع) متوجه آقا حضرت موسی بن جعفر (ع) شدند و ایشان مسئول تمشیت امر علمی و امور مربوط به امامت شدند.

این سخنران مذهبی تصریح کرد: در سن ۲۰ سالگی امام موسی کاظم (ع)، یک هجوم فوق العاده‌ای از ناحیه علماء برای بهره بری از دریای علم حضرت (ع) به ایشان صورت گرفت و جالب این جاست دانشمندانی که عمری را با امام باقر (ع) و امام صادق (ع) گذرانده بودند و خودشان به درجات بالایی از علم رسیده بودند وقتی به محضر مبارک امام موسی کاظم (ع) می‌رسیدند، می‌دیدند مانند طفلی در پیشگاه استاد افضلی، چون ایشان هستند. یعنی کاملاً مراتب امامت و شایستگی و حقانیت و علم از سراسر وجود حضرت موسی بن جعفر (ع) جاری بود؛ به طوری که اگر کسی فقط یک بار ایشان را زیارت کرده بود و به گفت و گوی علمی با ایشان می‌پرداخت به دریای علم این بزرگوار پی می‌برد و این موضوع نشان می‌دهد که آن‌ها امامان بر حق و جانشینان خداوند متعال روی زمین هستند.

حجت الاسلام والمسلمین ادیب یزدی گفت: پیامبر اکرم (ص) هر یک از ائمه (ع) را نام بردند و به عنوان جانشینان برحق خود معرفی کردند که این باعث شد هم، نسل به جا مانده از پیامبر اکرم (ص) دلالت بر امامت این بزرگواران کند و هم رفتار و کردار و علمیت و بزرگواری و اعجاز و کرامت خود امامان بزرگوار نشان دهنده این موضوع باشد.

به گفته این کارشناس مذهبی، امام موسی کاظم (ع) پس از شهادت جانگداز پدر بزرگوارشان، گرچه نام مبارکشان در فهرست افرادی بود که ایشان هم باید به شهادت می‌رسیدند و منصور دوانیقی خیلی آرزو داشت که امام هفتم (ع) را هم به شهادت برساند، اما خداوند مهربان دیگر به او مهلت نداد و منصور دوانیقی مُرد و بعد از او، فرزندش مهدی عباسی و بعد از او هم، هارون الرشید به خلافت رسیدند که او هم، شمشیر را از رو بست و می‌خواست همانند پدران خود عمل کند و آقا حضرت موسی بن جعفر (ع) را به قتل برساند. 

حجت الاسلام والمسلمین ادیب یزدی ادامه داد: حضرت موسی بن جعفر (ع) علاوه بر مراتب علمی فوق العاده‌ای که داشتند و از خود بروز دادند و از نظر نیازمندی‌های علمی، شاگردان دانشمند و دست پرورده پدر بزرگوارشان را اداره کردند و مراتب بی نظیر ایشان از نظر علمیت و تقوا و پاکیزگی و طهارت به مرز‌های دور دست عالم اسلام هم رسید از نظر مردم داری هم، حضرت (ع) یک جایگاه عجیب و بی سابقه‌ای داشتند و این نشان می‌دهد که اهل بیت (ع) در کنار و با مردم زندگی می‌کردند؛ به طوری که درب منازل آن‌ها کاملاً به روی مردم باز بود و امام موسی کاظم (ع) درب ویژه‌ای را در خانه خود تعبیه کرده بودند تا حاجتمندان جلوی مردم اظهار حاجت نکنند و خجالت نکِشند که این درب، تا حدی مخفی و پشت خانه بود و حاجتمندان بدون این که مجبور شوند کسی آن‌ها را ببیند و یا آبرویشان در خطر بیفتد به پشت خانه و جلوی این درب می‌رفتند و عجیب این بود تا به جلوی درب می‌رسیدند درب باز می‌شد و وجود مبارک حضرت موسی بن جعفر (ع) با عنایت ویژه‌ای که مخصوص این خانواده؛ اهل بیت (ع) است به دم درب می‌آمدند و به امور رسیدگی کرده و حوائج حاجتمندان را بررسی می‌کردند و کم کم این درب به باب الحوائج معروف شد. یعنی دربی که بدون فاصله به روی حاجتمندان باز می‌شد و مشکلات آن‌ها برطرف می‌شد و دلیل این که آقا موسی بن جعفر (ع) به باب الحوائج معروف شدند همین مسئله بود. 

این سخنران مذهبی مطرح کرد: به دلیل این که حضرت موسی بن جعفر (ع) خودشان درب را به روی مردم می‌گشودند و حوائج آن‌ها را برطرف می‌کردند. بنابراین، لقب باب الحوائج برازنده ایشان شد. یعنی صاحب دری که حاجت حاجتمندان را بدون معطلی و بدون منت گذاشتن و از طریق واسطه شدن به درگاه الهی برای آن‌ها برآورده می‌کردند و حتی به صورت حاجتمندان هم، نگاه نمی‌کردند چراکه نمی‌خواستند هیچ کسی به خاطر این موضوع خجالت زده شود. چون رفتار اهل بیت (ع) این چنین و بی نظیر بود و عنایت فراوانی به مردم داشته اند و دارند. 

حجت الاسلام والمسلمین ادیب یزدی گفت: باب الحوائج بودن امام موسی کاظم (ع) یعنی دربی که همیشه باید به روی مستمندان و حاجتمندان باز باشد و پس از حضرت (ع)، این موضوع به امامان پس از ایشان مانند امام رضا (ع) و... منتقل شد و در میان این امامان بزرگوار به صورت یک سنت درآمد که این درب را همیشه به روی مردم باز نگه دارند؛ دربی که بدون منت، مشکلات مردم را برطرف می‌کند و همین موضوع باعث شد که در طول تاریخ، در میان مردم محبوبیت بسیاری پیدا کنند و پس از اهل بیت (ع) هیچ کسی نتوانست در این سطح، به چنین محبوبیت‌هایی دست پیدا کند.

این کارشناس مذهبی ادامه داد: حضرت موسی بن جعفر (ع) بعد از شهادتشان هم، باب الحوائج هستند و زائرانی که به محضر حضرت (ع) و نواده ارجمندشان، امام جواد (ع) در کاظمین می‌روند به بارگاه عظیم الشأن آن‌ها نرسیده مصائب و مشکلاتشان برطرف می‌شود و این بسیار زیبا و عجیب است. بنابراین؛ به افرادی که حوائج سنگین دارند توصیه می‌کنم یا خودشان را به محضر مبارک امام موسی کاظم (ع) و امام جواد (ع) در کاظمین برسانند و یا متوسل به هر دو حضرت (ع) شوند که آن‌ها باب الحوائج هستند و آبرومندانه و بی منت زیر سایه عنایت الهی، برآورده کننده حوائج مردم هستند. 

حجت الاسلام والمسلمین ادیب یزدی افزود: امام موسی کاظم (ع) زندگانی بسیار سختی داشتند. چون دشمنی‌های بنی عباس با حضرت (ع) تمام شدنی نبود و یک بار که هارون الرشید برای زیارت به مدینه آمد همان جا دستور داد تا آقا حضرت موسی بن جعفر (ع) را دستگیر کنند و حضرت (ع) را با خودش به بغداد آورد و پس از دستگیری ایشان، هارون الرشید خبیث در همان مدینه به زیارت پیامبر اکرم (ص) رفتند و به حضرت (ص) خطاب کردند که یا رسول الله! ببخشید که فرزند شما را دستگیر کردم. چون چاره‌ای ندارم و اقتضای اداره مملکت این است که فرزند شما را دستگیر کنم و با خودم ببرم و حضرت موسی بن جعفر (ع) را با خود به بغداد برد و زندان‌های سختی را تحمل کردند و برخی، سال‌های زندانی شدن ایشان را ۱۴ سال نوشته اند. منتهی این سال‌های زندانی مستمر نبودند و گاهی حضرت آقا موسی بن جعفر (ع) بیرون می‌آمدند و بلافاصله، آقا را به جرم پسر پیغمبر (ص) بودن دستگیر می‌کردند وگرنه حضرت (ع) نه تلاشی برای براندازی حکومت ننگین بنی عباس می‌کردند و نه در جایی صحبتی کرده و نه این که کسی را منسجم کرده بودند، اما این قوم ظالم، نهایت ظلم را در حق امام موسی کاظم (ع) کردند، ولی خاندان حضرت (ع)، خاندان مبارز و بیدارگری بودند.