غدیر، معنای سه واژه صفا، معنویت و تقوا در ارکان اسلامی

رضوان پاک منش- غدیر خم تنها نسخه الهی برای پیوند نبوت و ولایت محسوب می‌شود که در هندسه توحیدی جامعه اسلامی از جانب خداوند به واسطه آخرین پیامبر الهی بر عهده حضرت امیرالمؤمنین علی علیه‌السلام گذاشته شد تا در امتداد کار پیامبران و تکمیل کننده آن باشد.

بدون تردید غدیر حافظ دستاورد‌های اسلام ناب محمدی و ضامن بقاء و استمرار آن و عیار اصلی و اساسی برای تمییز مؤمن از غیر مؤمن است. غدیر خم همان صراط مستقیم الهی است که نه قابل انکار و فراموش شدن و نه هرگز کهنه و کم فروغ خواهد شد. در غدیر خم خداوند از بهترین مدل حکومت و زعامت جامعه اسلامی بعد از ختم رُسل که که همان امامت و ولایتِ اولیاء برگزیده خویش بود رونمایی کرد که اگر چه دشمنان و منافقین با تمام توان به نبرد برای تحریم و تحریف آنان به میدان آمدند، اما بعد از ۱۴ قرن همچنان این واقعیت مسلم تاریخی همچون خورشیدی فروزان نورافشانی می‌کند.

 غدیر مسأله اسلامی نه فرقه‌ای

غدیر یک مسأله اسلامی است؛ یک مسأله فقط شیعی نیست. در تاریخ اسلام، پیامبر اکرم یک روز سخنی بر زبان رانده و عملی انجام داده است که این سخن و این عمل، از ابعاد گوناگون دارای درس و معناست. نمی‌شود ما بگوییم که از غدیر و حدیث آن، فقط شیعه استفاده کند؛ اما بقیه مسلمانان از محتوای بسیار غنی‌ای که در این کلام شریف نبوی وجود دارد و مخصوص یک دوره هم نیست، بهره نبرند. 

 امامت مدل مطلوب الهی برای اداره جامعه

امامت، یعنی همان اوج معنای مطلوب اداره جامعه در مقابل انواع و اقسام مدیریّت‌های جامعه که از ضعف‌ها و شهوات و نخوت و فزون‌طلبىِ انسانی سرچشمه می‌گیرد. اسلام شیوه و نسخه امامت را به بشریّت ارائه می‌کند؛ یعنی این که یک انسان، هم دلش از فیض هدایت الهی سرشار و لبریز باشد، هم معارف دین را بشناسد و بفهمد - یعنی راه را درست تشخیص دهد - هم دارای قدرت عملکرد باشد - که «یا یحیی خذ الکتاب بقوّة» - هم جان و خواست و زندگی شخصی برایش حائز اهمیت نباشد؛ اما جان و زندگی و سعادت انسان‌ها برای او همه چیز باشد؛ که امیرالمؤمنین در کمتر از پنج سال حکومت خود، این را در عمل نشان داد. شما می‌بینید که مدّت کوتاهِ کمتر از پنج سال حکومت امیرالمؤمنین، به عنوان یک نمونه و الگو و چیزی که بشریّت آن را هرگز فراموش نخواهد کرد، در طول قرن‌ها همچنان می‌درخشد و باقی مانده است. این نتیجه درس و معنا و تفسیر واقعه غدیر است. 

 ضرورت صفا و معنویت و تقوا در مدیریت کشور

غدیر خم، برای کسانی که اهل معنا و معنویت و درک حقایق‌اند، درس‌های فراوان و بی‌نهایت و فوق‌العاده‌ای دارد. برای ما نیز، درس صفا و معنویت و تقوا در مدیریت کشور و همه بازو‌های گرداننده و اجرایی دارد. ما باید این درس را از غدیر بگیریم و مطمئناً در این راه، دست قدرت الهی، کمک و پشتیبان ماست. اراده الهی بر این است که در این برهه از زمان، ان‌شاءاللَّه کلمه حق پیروز بشود و اسلام جایگاه برجسته خودش را در دنیا پیدا بکند و این تلاش‌های دشمنان هم، به جایی نخواهد رسید. 

 استقرار ولایت‌اللَّه در جامعه

یک مسأله، مسأله استقرار ولایت‌اللَّه در جامعه است. البته این ولایت، در دنیای امروز، دشمنان زیادی دارد که صریحاً با آن دشمنی می‌کنند. از روز اوّل هم داشت؛ مخصوص امروز نیست. علّت آن هم معلوم است که چرا دنیا با جامعه‌ای که بر اساس قیمومت و ولایت و حکومت الهی می‌خواهد اداره شود، مخالف است؟ در این باره صحبت شده و همه‌چیز تقریباً روشن است. طبیعتاً کسانی که پایه‌گذاران و پایه‌های چنین نظامی محسوب می‌شوند، باید سعی کنند هر ساعت از ساعات کار و تلاششان، نسبت به ساعات قبل، به آن الگوی اصلی نزدیک‌تر شود. این درسِ غدیر برای ما است.

پیوند دیانت و سیاست

مسأله غدیر که پاسخ دندان‌شکنى است به همه کسانى که فکر و تبلیغ می‌کنند که اسلام را از مسائل سیاست و مسائل حکومت و مانند این‌ها برکنار بدارند. بنابراین، این دو حقیقت، یعنى حقیقتِ نصب امیرالمؤمنین به‌عنوان امامتِ بعد از پیغمبر، و مسأله پرداختن به حکومت و سیاست و امامت و اداره امّت بعد از پیغمبر، این دو موضوع بسیار مهمّ و حسّاس، در مسأله غدیر وجود دارد و جزو معارفى است که غدیر متضمّن آن است و درس بزرگى است براى همه مسلمانان، براى امروز و فرداى مسلمین.