فعالیت اراذل و اوباش ‌در فضای واقعی و مجازی

طرح‌های پلیس هم نتوانسته ترمز شرارت‌های آن‌ها را بکشد و گاهی در جریان درگیری‌های خیابانی آن‌ها عابری بی‌گناه قربانی می‌شود، مانند درگیری دو گروه اراذل در شهرک ولیعصر تهران که به قتل عابری منجر شد. جولان اراذل و اوباش مدتی است نسبت به قبل تغییر کرده است. دشمنان و کری‌خوان‌های سابق دوستان و متحدان امروز شده‌اند و بیشتر به سمت فعالیت باندی رفته‌اند. همچنین اوباشی که تا دیروز قمه و شمشیر در دست وارد معرکه می‌شدند و خط انداختن بر سر و روی رقیب افتخارشان بود حالا دست به اسلحه شده و به کمتر از قتل رقیب راضی نیستند و اگر گیر نیفتند مسیر مرز‌ها را در پیش می‌گیرند. برخی مانند وحید مرادی قبل از ترک کشور دستگیر می‌شوند و برخی دیگر مانند امیر قرایی از کشور فرار می‌کنند. در تازه‌ترین درگیری مسلحانه نیز شامگاه دوشنبه دو نفر در قزوین جان باختند. به گفته دادستان عمومی و انقلاب مرکز استان قزوین، شامگاه دوشنبه خیابان سعدی قزوین، فردی به‌علت خصومت قبلی به ۲ نفر شلیک می‌کند که یکی از افراد بلافاصله فوت و دیگری به علت جراحت راهی بیمارستان می‌شود. پس از این اتفاق فرد ضارب اقدام به خودزنی کرده و به علت شدت جراحات فوت می‌کند.

دشمنان دیروز، دوستان امروز

تا چند سال قبل که خبری از لات‌های مجازی نبود، هر محله چند بزن‌بهادر داشت که برای بزرگی‌کردن هرازچندگاهی با یکدیگر درگیر شده یا اقدام به درگیری با کاسبان محل می‌کردند. البته گاهی هم اراذل چند محله با یکدیگر درگیر شده و با تخریب اموال ساکنان آن محله برای یکدیگر خط‌ونشان می‌کشیدند. هر زمان که اراذل و اوباش از نزدیکی یکدیگر رد می‌شدند احتمال درگیری خونین یا قتل وجود داشت. جولان این اراذل در محله‌ها باعث ایجاد ناامنی و باجگیری در برخی محلات شده بود تا این‌که سال ۱۳۸۶ سردار رادان که آن زمان فرمانده انتظامی تهران‌بزرگ بود، طرح‌های مبارزه با اراذل و اوباش را در تهران اجرا کرد. این طرح‌ها اگرچه با حاشیه‌هایی همراه بود، اما ابهت پوشالی خیلی از اوباش را درهم‌شکست و تا مدت‌ها خبری از عربده‌کشی و درگیری اوباش در پایتخت نبود. این روز‌ها با گسترش فضای مجازی فعالیت آن‌ها به‌صورت باندی و سازمان‌یافته شده و دشمنان خونین سال‌های قبل با هم خوب و همگروه شده‌اند. اگر سری به فضای مجازی و صفحات مربوط به اراذل و اوباش بزنید، ناخودآگاه از حجم دوستی‌ها و تعریف و تمجید‌های دشمنان دیروز به شک افتاده و این موضوع برای‌تان غیرقابل‌باور است، اما با موشکافی رفتار اراذل و اوباش متوجه می‌شوید این افراد دیگر به‌صورت تک‌نفره فعال نبوده و با یکدیگر و با تشکیل شبکه‌هایی دست به آشوب‌طلبی، تخریب و جرایم مختلف می‌زنند. صفحات منتسب به این افراد در اینستاگرام هم هر روز تصویری از اراذل و اوباش بنام در کنار یکدیگر در مهمانی‌ها، سفر و هنگام شرارت منتشر می‌کنند. این وضعیت گرچه برای هواداران انگشت‌شمار آن‌ها خوب است، اما برای امنیت شهروندان تهدیدی جدی به‌شمار می‌رود. فعالیت باندی اراذل و اوباش با هدایت سرکرده‌های آن‌ها که به‌ظاهر توبه کرده، اما همچنان دست به شرارت می‌زنند، می‌تواند امنیت شهر را به مخاطره انداخته و اتفاقات ناگواری را رقم بزند. 

باج‌خواهی‌های میلیاردی

بررسی جرایم افرادی که در طرح‌های پلیس دستگیر می‌شوند از تغییر در روش باج‌خواهی و جرایم آن‌ها حکایت دارد. بزن‌بهادر‌های خیابان‌ها که باج‌خواهی از کسبه و مردم منبع درآمدشان بود، حالا برای انتقام‌گیری، تهدید به فروش ارزان ملک و زمین‌های مرغوب و گاهی بادیگاردی درخواست‌های میلیاردی دارند و از کوچه پس‌کوچه‌های پایین‌شهر به پنت‌هاوس‌های شمال‌شهر کوچ کرده‌اند.

حمله به ورزشگاه‌ها و کنسرت‌ها

برخی هم به سکو‌های ورزشگاه‌ها راه یافته و در طرفداری از یک مدیر یا مربی، سعی می‌کنند جو سکو‌ها را به‌هم ریخته و گاهی کار به ضرب‌و‌شتم هواداران نیز می‌رسد. گروهی هم صحنه کنسرت را محل قدرت نمایی انتخاب کرده، مانند هفته گذشته که در سیرجان به کنسرت یکی از خواننده‌ها حمله کردند. نتایج یک پژوهش با عنوان «اراذل و اوباش در فضای مجازی و مسئولیت کیفری آنها» که توسط اباذر صدیقی انجام شده، نشان می‌دهد مهم‌ترین چالش مربوط به سیاست‌های سازمان‌های امنیتی و انتظامی در مقابله با پدیده اوباشگری و پیشگیری از آن، ضربتی و موقتی بودن این‌گونه طرح‌ها بوده و یکی از مهم‌ترین پیامد‌های آن نیز هویت‌یابی، سازمان‌یافتگی و ایجاد زمینه برای شکل‌گیری جرائم بعدی در سطحی گسترده و آسیب‌رسان است. از سوی دیگر بررسی نظر‌سنجی‌ها و پژوهش‌های صورت گرفته درباره طرح‌های امنیت اجتماعی نشان داده، اجرای این طرح‌ها در سال‌های گذشته باعث کاهش تحرکات اراذل و اوباش و افزایش احساس امنیت در جامعه شده است. به نظر می‌رسید با انتخاب سردار احمدرضا رادان به‌عنوان فرماندهی انتظامی کشور طرح‌های برخورد با ناامن‌کنندگان امنیت عمومی تشدید شده و اجازه عرض‌اندام از این افراد گرفته شود. موضوعی که این روز‌ها به یک مطالبه عمومی از پلیس و دستگاه قضایی تبدیل شده است. 

رجزخوانی مسلحانه در خیابان و فضای مجازی 

مدتی است اوباش چاقو و قمه‌های خود را غلاف کرده و دست به اسلحه شده‌اند و برای انتشار فیلم و عکس‌های خود با سلاح در فضای مجازی هیچ ترس و واهمه‌ای نیز ندارند. سلاح وینچستر، سلاح مورد علاقه این مجرمان است و بعد از آن سراغ کلت رفته و کمتر از کلاش استفاده می‌کنند. استفاده از اسلحه در انتقام‌گیری‌های خیابانی آن‌ها نیز جنایت‌های تلخی را رقم زده و گاهی صحنه‌هایی را در شهر‌ها رقم می‌زنند که تنها در فیلم‌های هالیوودی دیده می‌شد. در یکی از درگیری‌های مسلحانه دو گروه اوباش در ورامین که مدت‌ها ادامه داشت چهار نفر با شلیک گلوله به قتل رسیدند. در اردیبهشت امسال هم دو گروه اوباش در شهرک ولیعصر تهران با هم درگیر شدند که تیراندازی آن‌ها به سمت هم، باعث مرگ عابری شد.

سردار وحید مجید، رئیس پلیس فتای فراجا گفت: اگر در رصد عام، اقدامات شناسایی یا گزارش‌های مردمی در سایت پلیس فتا با صفحاتی رو‌به‌رو شویم که مربوط به تحرکات اراذل و اوباش است، اقدامات قانونی را در این رابطه انجام می‌دهیم. این افراد با نمایش عکس با سلاح، قدرت‌نمایی، رجزخوانی و انتشار عکس‌های خالکوبی باعث تشویش اذهان عمومی و سلب امنیت عمومی می‌شوند. موضوع تحرکات اراذل و اوباش در فضای مجازی از موضوعات مهم است که در قالب طرح‌های ملی با آن برخورد می‌شود. 

وی ادامه داد: برخی از این افراد جوان از تبعات کار خود بی اطلاع هستند که وقتی به آن‌ها تذکر می‌دهیم، صفحه را بسته یا پست‌ها را پاک کرده و دیگر تحرکی در این حوزه ندارند. اغلب این افراد با هماهنگی قضایی و با احضار، اخذ تعهد یا تذکر از اقدامات خود دست می‌کشند و برخی نیز دستگیر می‌شوند. سال گذشته بیش از ۸۰۰۰ رصد عام داشتیم که ۲۴۵۶ مورد شناسایی مؤثر بود و درباره ۱۲۳۳ مورد اقدامات عملیاتی داشتیم.

منبع: جام جم