در دنیایی که به نظر می‌رسد هرگز از حرف‌زدن دست نمی‌کشد! سکوت گوهری کمیاب و ارزشمند است. سکوت نوعی خودمراقبتی است که اثرش بر سلامت روان ما قوی و اساسی است. در میانهٔ شلوغی‌ها و سروصداهای زندگی، پیداکردن لحظاتی از سکوت، فرصتی است برای استراحت، شارژشدن و مواجهه قوی با چالش‌های زندگی.
اگر شما هم مثل بیشتر افراد، زندگی شلوغی دارید و اغلب درگیر سروصداها هستید و مشتاقانه دوست دارید بیشتر به خودتان بپردازید و از هیاهو فاصله بگیرید، پس ارزشش را دارد که به دنبال سکوت باشید و سلامت روانتان را دریابید.
مغز شما همیشه در حال فعالیت، پردازش اطلاعات، تصمیم‌گیری، فکرکردن درباره گذشته و آینده، برنامه‌ریزی، نگرانی و تصور چیزهایی است که وجود ندارند. در دنیای پُر از مشغله امروز به‌راحتی در تلهٔ انجام هم‌زمان چند کار می‌افتیم و این عادتی است که باعث استرس بیشتر و کارآمدی کمتر ما می‌شود.
علوم اعصاب نشان می‌دهد مغز انسان آن‌قدر شلوغ است که بیشتر افراد از بیشتر فعالیت‌های ذهنی خود آگاه نیستند و به همین دلیل بیشتر مستعد حواس‌پرتی و بی‌تمرکزی هستند. تمام این سروصداها باعث می‌شوند به‌سختی بتوانیم در زندگی روزمره در لحظه حضور داشته باشیم. سکوت کمک می‌کند دقیقاً همان کاری را بکنیم که می‌خواهیم و تمام افکار مزاحم و حواس‌پرت کُن را کنار بزنیم. سکوت فرصتی برای تمرکز روی آنچه در حال حاضر رخ می‌دهد می‌باشد، به‌جای اینکه غرق در اتفاقات دیروز یا اتفاق‌های احتمالی فردا باشیم. در سکوت وقت گذراندن کمک می‌کند ذهن‌آگاه شویم و در وضعیت آگاهانه و هشیارانه‌ای قرار بگیریم.
تمرینات تنفسی راه دیگری برای تسکین استرس و اضطراب هستند و می‌توانید سکوت را با تنفس کنترل شده تلفیق کنید. این کار باعث می‌شود ضربان قلب و فشارخونتان پایین بیاید و این سودی برای سلامت جسم و روانتان است.
بیرون قدم‌زدن و فقط صدای طبیعت را شنیدن راهی برای پاک‌سازی ذهن بعد از یک روز طولانی و شلوغ در محل کار یا مدرسه و... است. مهم این است که در جایی ساکت قدم بزنید. اگر در یک خیابان شلوغ قدم بزنید که پُر از افراد و ترافیک است، از سکوت بهره‌ای نخواهید برد.
سکوت می‌تواند تنش عضلات را کم کند
سکوت می‌تواند تنش و گرفتگی عضلات را کم کند. سروصدای مداوم و آلودگی صوتی باعث می‌شود ناخودآگاه بدنتان را منقبض کنید و دچار تنش عضلانی شوید. سکوت و ذهن‌آگاهی کمک می‌کنند تنش جمع شده‌ای که باعث احساس درد و گرفتگی عضلات می‌شوند رها شود. خیلی از افراد با عضلات گرفته و پُرتنش راه می‌روند و فعالیت می‌کنند بدون اینکه بدانند، چون اطراف آنها پُر از محرک‌های مداوم و شلوغی و استرس است.
هر روز چند دقیقه برای تمرکز روی زمان حال و در لحظه ماندن وقت بگذارید. به احساس‌هایی که در بدنتان دارید دقت کنید. در طبیعت قدم بزنید یا در سکوت با موسیقی ملایم در پس‌زمینه مدیتیشن کنید. دنیای طبیعت اثری آرامش‌بخش دارد که کمکتان می‌کند آرام شوید.
سکوت می‌تواند عملکرد ادراکی را تقویت کند
سکوت ابزاری برای تمرکز، شفافیت ذهنی و تصمیم‌گیری است. اگر مدام در هیاهو و غرق در صداهایی از تلویزیون و موبایل و حرف‌زدن دیگران باشید، به‌سختی می‌توانید تمرکز کنید و تمام این سروصداها مزاحم ذهن شما هستند.
مطالعه‌ای روی موش‌ها دریافت روزی دو ساعت در سکوت گذراندن، رشد سلول‌های جدید در هیپوکامپ مغز را افزایش می‌دهد. هیپوکامپ بخشی از مغز است که در حافظه، یادگیری و هیجانات نقش دارد. سکوت می‌تواند به شما کمک کند شفاف‌تر فکر کنید و وقتی هیچ حواس‌پرت‌کنی وجود ندارد همان چیزی که مهم است وارد ذهنتان خواهد شد. این توانایی خصوصاً اگر مشکل تمرکز روی مسائل بزرگ‌تر دارید بسیار کاربردی است، مثلاً وقتی که می‌خواهید فکر کنید چه مسیر شغلی برای شما بهترین است.
سکوت می‌تواند به آرامش بدنتان کمک کند
وقتی کلمهٔ «آرامش» به گوشتان می‌خورد چه چیزی به ذهنتان می‌رسد؟ شاید درازکشیدن در یک وان آب گرم یا در یک ساحل آفتابی و زیبا. شاید هم وقت‌گذاشتن برای خودتان با یک کتاب خوب و یک فنجان چای برای شما معنی آرامش داشته باشد. هر برداشت و تصویری که از آرامش داشته باشید به‌هرحال این کار برایتان مفید است.
آرامش به‌راحتی به دست نمی‌آید و نیاز به تمرین دارد. ولی به‌محض اینکه تمرین تکنیک‌های آرامش‌بخش روزانه را شروع کنید (مثل تنفس عمیق یا مدیتیشن در سکوت)، به‌مرورزمان ریلکس کردن برایتان راحت‌تر شده و در نهایت کمکتان می‌کند سلامت روانتان را بهبود ببخشید.
سکوت تمرکزتان را بیشتر می‌کند
وقتی سعی دارید روی کاری تمرکز کنید، سکوت می‌تواند بهترین دوست شما باشد. مشکل اینجاست که با سروصداهای زیاد پیرامون، به‌سختی می‌توانیم ذهنمان را متمرکز نگه داریم و فقط به چیزی فکر کنیم که نیازمند دقت و توجه ماست.
برای غلبه بر چنین مشکلی، استراحت‌های چنددقیقه‌ای داشته باشید و با گوش‌دادن به بدنتان از صداهای محیط فاصله بگیرید. مشغول هر کاری که هستید، چند دقیقه‌ای دست از کار بکشید و از پنجره به بیرون نگاه کنید یا کارهای فیزیکی مانند پیاده‌روی یا حرکات کششی انجام دهید و دوباره به زندگی پرمشغله برگردید.
سکوت ذهنتان را شفاف می‌کند
سکوت می‌تواند کمکتان کند تصمیم‌های مهم زندگی را بهتر بگیرید. خیلی از افراد وقتی دوروبرشان شلوغ است و سروصدا می‌شنوند نمی‌توانند تصمیم بگیرند یا انتخاب کنند. اگر وقتی را در سکوت باشید می‌توانید با افکارتان خلوت کنید و در مورد مسئله یا انتخابی که پیش رو دارید بهتر فکر کنید و تصمیم بگیرید. این بار اگر در موقعیتی قرار گرفتید که دیدید نمی‌توانید راه‌حلی برای مسئله‌تان پیدا کنید، به‌جای خلوت و ساکتی بروید و عملکرد ذهنتان را در این شرایط تجربه کنید.
سکوت کمک می‌کند بهتر گوش دهید
گوش‌دادن بخش مهمی از مهارت‌های ارتباطی است و گاهی آن‌قدر مشغول حرف‌زدن می‌شویم که فراموش می‌کنیم ساکت باشیم و فقط گوش بدهیم. هر چه بیشتر به چیزهایی که دیگران می‌گویند گوش دهید، احتمال اینکه متوجه چیزی جدید یا جالب در کارهای روزمره شوید بیشتر است. ضمناً در تعاملات دوطرفه، سکوت‌کردن و به حرف‌های طرف مقابل گوش‌دادن ایجاد حس همدلی می‌کند و اجازه می‌دهد چیزها را از زاویه دید یک فرد دیگر هم ببینید و احساس او را درک کنید.
منبع: تبيان