غزاله اسلامیان عضو هیئت علمی دانشکده علوم تغذیه و صنایع غذایی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی گفت: براساس مطالعات انجام شده میزان مرگ و میر در بیماران مبتلا به سوء تغذیه که تحت عمل جراحی قرار می‌گیرند حدود ۳۳ درصد است. در حالی که این آمار در افرادی که مبتلا به سوء تغذیه نیستند ۳.۵ درصد گزارش شده است.
او عوارض سوء تغذیه در بیمارانی که تحت عمل جراحی قرار می‌گیرند را شامل افزایش ابتلاء به عفونت‌ها، افزایش تعداد زخم‌های بستر، بهبود آهسته زخم‌ها و افزایش رشد باکتری‌های دستگاه گوارش برشمرد.
اسلامیان خاطرنشان کرد: بیمارانی که مورد عمل جراحی قرار می‌گیرند به واسطه شرایط بیماری و جراحی، نیازمند مراقبت‌های خاصی هستند. تغذیه مناسب قبل از جراحی‌هایی که با برنامه‌ریزی انجام می‌شود، تاثیر بسزایی بر روند بهبود بیمار پس از جراحی دارد.
این استادیار دکترای تخصصی علوم تغذیه با اشاره به روند اجرای برنامه تغذیه‌ای در بیماران تحت عمل جراحی، تصریح کرد: فرایند تغذیه در بیمار کاندید جراحی باید از زمان بستری شدن وی در بیمارستان (قبل از عمل جراحی) شروع شود و تا دوره بهبود پس از عمل ادامه داشته باشد.
وی با بیان این که بیمار یک تا دو روز قبل از جراحی بهتر است از رژیم‌های غذایی کم فیبر یا رژیم‌های غذایی مایع پیروی کند، افزود: قبل از جراحی طبق دستور پزشک، تغذیه بیماران متوقف می‌شود (ناشتا یا NPO) تا روده بزرگ بیمار فاقد مواد باقی‌مانده باشد و خطر ابتلاء به عفونت‌ها کاهش یابد.
به گفته وی، بر اساس نوع جراحی و شرایط بیمار ممکن است مدت زمان این وضعیت (ناشتا بودن) در بیماران متفاوت باشد و حتی در جراحی‌های اورژانسی این شرایط مهیا نباشد.
وی خاطرنشان کرد: بعد از جراحی و به هوش آمدن بیمار، پزشک با توجه به نوع جراحی و عملکرد دستگاه گوارش بیمار نوع تغذیه وی را تعیین می‌کند که بهتر است در صورت امکان در اسرع وقت تغذیه از راه دهان آغاز شود.
اسلامیان افزود: پس از جراحی با تجویز پزشک، تغذیه بیمار با رژیم غذایی مایع صاف آغاز می‌شود. سپس رژیم غذایی مایع کامل، رژیم غذایی پوره و نیمه جامد و رژیم غذایی معمولی برای بیمار تجویز می‌شود.
وی افزود: ممکن است به تغذیه حمایتی نیاز داشته باشند که بر حسب شرایط بیمار تغذیه با لوله مری معده (انترال) یا تغذیه وریدی (پرنترال) اجرا می‌شود.
او همچنین خاطرنشان کرد: نوع تغذیه بیمارانی که پس از جراحی به بخش مراقبت‌های ویژه منتقل می‌شوند با توجه به عملکرد دستگاه گوارش، وضعیت سوء تغذیه و نارسایی‌های ارگانی توسط کارشناسان تغذیه بیمارستان تنظیم و پایش می‌شود.
وی افزود: مقدار کالری و میزان پروتئین دریافتی بر اساس نوع جراحی و شرایط بیمار تعیین می‌شود. تامین پروتئین کافی نقش مهمی در بهبود شرایط بیمار به ویژه عملکرد سیستم ایمنی، بهبودی زخم‌ها و ترمیم بافت‌ها دارد.
اسلامیان با اشاره به نیاز برخی بیماران به دریافت مکمل‌های پروتئین، مولتی ویتامین و املاح، گفت: در این بیماران بسته به نوع جراحی و شدت آسیب و جراحات ممکن است پس از ترخیص از بیمارستان برای مدت زمان مشخصی نیاز باشد این مکمل‌ها را دریافت کند.
وی در خاتمه سخنان خود، خاطرنشان کرد: مقدار الکترولیت و مایعات دریافتی بر اساس شرایط بیمار و نتایج آزمایش‌ها با دستور پزشک از طریق سرم درمانی یا به صورت خوراکی تامین می‌شود.
منبع: دانشگاه علوم پزشکی شهیدبهشتی