اصغر باقرزاده، معاون پرورشی و فرهنگی وزارت آموزش و پرورش در نشست عملی و تخصصی پیشگیری از اعتیاد گفت: مبحث آسیب‌های اجتماعی در حوزه دانش‌آموزان موضوعی است که باید آن را بیش از گذشته مد نظر داشته باشیم. البته این موضوع صرفا مربوط به اعتیاد نیست و بیش از ۱۱ آسیب دیگر را شامل می‌شود.
وی افزود: شیوع کرونا، ارتباط بیش از حد با فضای مجازی، کم تحرکی و ارتباط اندک دانش‌آموزان با مربیان، از جمله عواملی هستند که در بروز و تشدید آسیب‌های اجتماعی تاثیرگذار بوده اند.
معاون پرورشی و فرهنگی وزارت آموزش و پرورش با بیان این که دلایل بروز اکثر این آسیب‌ها احصاء شده اند، عنوان کرد: دلایلی مانند مسائل اقتصادی، مسائل فضای مجازی، اعتیاد یا طلاق پدر و مادر، اثرپذیری از گروه همسالان و کم‌توجهی مربیان و خانواده از جمله مهم‌ترین دلایل احصاء شده هستند.
باقرزاده با تاکید بر این‌که اصلی‌ترین عناصر برای کاهش و حذف آسیب‌های اجتماعی عبارت اند از تقویت ایمان، امید و هویت گفت: این سه مورد، سه عامل خودمراقبتی هر کودک در تمامی دوره‌های زندگی او هستند. باید دانست که هر کسی اگر ایمان و امید داشته باشد، خودش را در مقابل ناملایمات قرار نمی‌دهد.
وی افزود: معاونت پرورشی و فرهنگی وزارت آموزش و پرورش نیز به همین دلیل تلاش می‌کند تا تقویت ایمان و اعطای نشاط و امید و هویت، مبنای تمامی همه کار‌ها باشد. این معاونت در خصوص آسیب اعتیاد به همراه ستاد مبارزه با مواد مخدر و دیگر گروه‌های مشارکت‌کننده در این موضوع، برنامه‌هایی را دارد که انجام خواهند شد. از جمله این برنامه‌ها می‌توان به آموزش پیشگیری، تخلیه هیجانات، ترویج فرهنگ‌سازی پیشگیری، شناسایی و درمان اشاره کرد.
باقرزاده با اشاره به این موضوع که وسیع‌ترین مخاطب در اختیار آموزش و پرورش قرار دارد، تصریح کرد: نزدیک به ۱۶ میلیون و ۱۰۰ هزار دانش‌آموز به همراه اولیای این دانش‌آموزان و حدود ۹۵۰ هزار معلم در خانواده بزرگ آموزش و پرورش حضور دارند و برنامه‌های بسیاری را برای پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی و تقویت ایمان، امید و هویت در این خانواده بزرگ مد نظر داریم. برای مثال در حوزه اولیاء و مربیان، آموزش‌های حضوری و مجازی در حال انجام هستند. بنابراین امسال را سال تقویت اولیاء در حوزه پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی در نظر گرفته ایم. حتی در دانشگاه فرهنگیان نیز این فرصت به معاونت پرورشی و فرهنگی وزارت آموزش و پرورش داده شده است تا دو واحد شناخت آسیب‌های اجتماعی طراحی شود و پس از آن به مرحله اجرا برود.
معاون وزیر آموزش و پرورش در خصوص فرهنگ‌سازی مقابله با آسیب اجتماعی در مدارس نیز یادآور شد: از ۲۲ تا ۲۸ آبان امسال برنامه‌های ترویجی و تبلیغی در این باره انجام خواهند شد. کانون یاریگران نیز به مدارس خواهند رفت. هدف ما این است که اعضای ۳۲ خانه یاریگران زندگی که در سراسر کشور حضور دارند، امسال تحت عنوان پویش «مراقب خودت باش» به ۸۰ هزار مدرسه کشور بروند.
باقرزاده با اشاره به اقدامات تکمیلی و رویکردی معاونت پرورشی در حوزه پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی پرداخت و اظهار کرد: اولین اقدام «نماد» یا نظام مراقبت از دانش‌آموزان بود. سال گذشته نهایتا یک میلیون غربالگری انجام شد، اما امسال نزدیک به سه میلیون دانش‌آموز از خدمات غربالگری بهره‌مند شدند. این غربالگری‌ها نشان می‌دهند که سطح درگیری دانش‌آموزان با آسیب‌های اجتماعی تا چه اندازه است.
وی افزود: رویکرد دوم ایجاد موقعیت‌های متنوع تربیتی است. از تمامی شرکاء و فعالان تربیتی و پرورشی دعوت شده است تا در سامانه پایگاه‌های اوقات فراغت ثبت‌نام کنند. باید آگاه بود که عمده مشکلات دانش‌آموزان عدم تخیله هیجانات و کمبود فرصت‌های متنوع موقعیتی است. خوشبختانه امسال ۲۰ هزار مدرسه به این موضوع اختصاص داده شده اند و از باقی شرکاء نیز دعوت می‌شود که پایگاه‌های خود را ثبت کنند.
تاثیر ارتباط با خدا و برپایی نماز در تقویت ایمان، امید و هویت
معاون پرورشی و فرهنگی تاکید کرد: باید دید چه‌کاری می‌توان انجام داد تا ایمان، امید و هویت ابتدا در خودمان و پس از آن در بین کودکان تقویت شود. راه ساده، ارتباط با خداوند متعال و برپا کردن نماز است. همچنین همیاری و مشارکت، راهکار دیگری است که باید مد نظر باشد. موضوعات بعدی نیز برگزاری پویش‌ها و پاسخ به شبهات و سوالات دانش‌آموزان است. در همین باره، معاونت پرورشی و فرهنگی وزارت آموزش و پرورش در حوزه پاسخ به سوالات و شبهات پیش‌قدم بوده و در شبکه شاد تا این لحظه به ۱۰ هزار سوال پاسخ داده است و انتطار می‌رود تعداد این سوالات به ۳۰ هزار نیز برسد.
وی توجه ویژه به دانشگاه فرهنگیان را نیز یکی دیگر از عوامل تقویت ایمان، امید و هویت دانست و ابراز کرد: این دانشگاه باید محل و مبدا تربیت و آموزش معلمان و مربیان درجه یک باشد؛ در نتیجه باید به آن توجه کرد تا این افراد با ابعاد مختلف آسیب‌های اجتماعی آشنا شوند.
باقرزاده خاطرنشان کرد: معاونت پرورشی و فرهنگی در این زمینه پایش‌هایی را انجام داده است. یکی از این پایش‌ها در مشهد و بین ۲۰ هزار نفر دانش‌آموز کلاس دهم انجام شد و نتیجه این بود که مطالعه زیاد محتوای نامناسب باعث رشد آسیب‌های اجتماعی خواهد شد. ما به شدت احتیاج به شناخت نسل جدید داریم و پس از آن باید برای آن‌ها برنامه‌ریزی کنیم.