کردستان به واسطه مرزی بودن، ظرفیت فعالیت‌های تجاری و اقتصادی بالایی دارد و همین موضوع باعث شده است افرادی از سایر استان‌های دیگر در کردستان فعالیت‌های تجاری انجام دهند.
ورود سرمایه گذاران و فعالان اقتصادی برای انجام فعالیت‌های تجاری در کردستان امر ارزشمندی است که مسئولان و مردم خواهان آن بوده و از آن حمایت می‌کنند، ولی نکته مهم اینجاست که این افراد هم ملزم به پرداخت مالیات شوند تا از این محل مبالغی دریافت و صرف زیرساخت‌های استان شود، اما براساس اظهارات مدیرکل امور مالیاتی استان کردستان، حدود ۴۰ درصد فرار مالیاتی استان مربوط به مودیان برون استانی است.
حال به منظور تشریح بیشتر این مساله و در مجموع وضعیت پرداخت مالیات در استان با «مصطفی فعله‌گری» مدیرکل امور مالیاتی استان گفت و گویی انجام دادیم که شرح آن در ذیل می‌آید.
فرار مالیاتی در استان‌های مرزی، همچون کردستان فقط مختص به اقشاری هم، چون پزشکان نیست عده‌ای هم فعالیت تجاری می‌کنند، ولی در مقابل مالیاتشان را پرداخت نمی‌کنند؛ برای شناسایی و دریافت مالیات از این افراد چه اقداماتی انجام داده اید؟
فعله‌گری: با توجه به مرزی بودن استان و انجام مبادلات تجاری در آن، عده‌ای سودجو اقدام به اجاره کارت و حساب‌های بانکی می‌کنند تا بدین گونه مالیات خود را پرداخت نکنند که با کمک نیرو‌های انتظامی و دستگاه‌های امنیتی بسیاری از این افراد شناسایی و بازداشت شدند.
۳۰ تا ۴۰ درصد افرادی که اقدام به فرار مالیاتی در استان کرده اند برون استانی و از مودیان سایر استان‌ها هستند. برای نمونه یک مودی برون استانی داشتیم که سال‌ها بود در کردستان فعالیت تجاری می‌کرد و سال گذشته گردش مالی هشت هزار میلیارد تومانی هم داشت که از او حدود ۲۰۰ میلیارد تومان مالیات مطالبه کردیم.
بعد از شناسایی این افراد اجازه نمی‌دهیم وقفه‌ای ایجاد شود تا مشمول مرور زمان نشود؛ بنابراین بلافاصله اقلام عمده‌ای که وارد مرز‌های استان می‌شود را دنبال و سپس مالیات آنها را مطالبه می‌کنیم.
در شهر‌های مرزی استان افراد زیادی دارای کارت مرزنشینان هستند، ولی خود به طور مستقیم کالا وارد نمی‌کنند، ولی بخشی از سود و بهره ناشی از فعالیت تجاری که با کارت آنها می‌شود به آنها تعلق می‌گیرد، آیا مالیاتی هم از این افراد دریافت می‌شود؟
فعله‌گری: حجم معاملات با کارت‌های مرزنشینان شعاع ۲۰ کیلومتری که در اصطلاح به آن کارت «پیله وری» گفته می‌شود محدود و اقلام مشخصی هم با این کارت‌ها وارد کشور می‌شود و با توجه به اینکه این کارت‌ها به کارگزاران سپرده شده برای دریافت مالیات، دیگر فرد صاحب کارت ملاک ما نیست بلکه مالیات برای کارگزار تعیین و از او دریافت خواهد شد.
در ارتباط با مالیات بر خانه‌های خالی و خودرو‌های لوکس، تاکنون چه اقداماتی در این زمینه انجام داده اید؟
فعله‌گری: واقعیت این است وقتی موضوعی فراسازمانی می‌شود اجرای آن هم سخت‌تر خواهد شد، در ارتباط با مالیات خانه‌های خالی، اداره کل مالیات فقط متولی وصول مالیات است و شناسایی بر عهده ما نیست؛ اداره کل راه و شهرسازی هم براساس شاخص‌های خود آمار و اطلاعات مربوطه را به سازمان امور مالیاتی اعلام می‌کند و سپس پیامک به صاحب ملک ارسال می‌شود با این حال مبلغ مالیات خانه‌های خالی زیاد نیست در حد سالانه ۲ تا سه میلیون است.
آماری از تعداد خانه‌های خالی استان در اختیار دارید؟
فعله‌گری: آمار استانی در این رابطه نداریم و به طور کشوری اعلام می‌شود؛ ولی در ارتباط با خودرو‌های لوکس با توجه به پلاک گذاری آنها آمار دقیقی در اختیار داریم و تاکنون افزون بر ۶۰ تا ۷۰ درصد مالیات تعیین شده این خودرو‌ها در استان وصول شده و میزان وصولی هم در حدود چهار میلیارد تومان بوده است.
با افزایش قیمت خودرو‌ها در بازار، بسیاری از خودرو میلیاردی شدند آیا همه آنها مشمول مالیات می‌شوند؟
فعله‌گری: مبنای ارزش گذاری برای مالیات، قیمت خودرو‌ها در بازار نیست بلکه برای خودرو‌های داخلی قیمت کارخانه و برای خودرو‌های خارجی ورودی گمرک مدنظر است؛ ناگفته نماند خودرو‌های لوکس که ارزش آنها بیش از سه میلیارد تومان باشد و ساختمان‌های مسکونی لوکس هم که ارزش آنها ۲۰ میلیارد تومان باشد، مشمول پرداخت مالیات می‌شوند.
انتظارمی رود مردم هم با ما در شناسایی افرادی که اقدام به فرار مالیاتی می‌کنند همکاری داشته باشند و در این راستا شهروندان می‌توانند به شیوه‌های مختلف از جمله تماس با شماره گویای مرکز ارتباط مردمی ۱۵۲۶ و یا بخش سوت زنی در سامانه امور مالیاتی نمونه‌های فرار مالیاتی مشاهده شده را اعلام کنند و ما در اسرع وقت آن را پیگیری خواهیم کرد.
براساس آمار اعلام شده سال گذشته درآمد‌های مالیاتی استان رشد و جهش خوبی پیدا کرد، در رابطه با دلایل این مهم توضیح دهید.
فعله‌گری: بزرگترین مودیان مالیاتی در کشور ما را بیمه و بانک‌ها تشکیل می‌دهند که در پایتخت متمرکز هستند در این بین شهروندان کردستانی هم مالیات بر ارزش افزوده بیمه نامه‌ها و فعالیت‌های بانکی را پرداخت می‌کردند، ولی استان ما نفعی از آن نمی‌برد و این مهم در بخش ارزش افزوده سال‌ها مغفول مانده بود تا اسفند سال گذشته که از این محل حدود ۴۰۰ میلیارد تومان به استان پرداخت شد و از این میزان ۱۵۰ میلیارد تومان آن سهم عوارض شهرداری بود و همین منجر شد تا سال گذشته در مجموع حدود ۳۴۰ میلیارد تومان از محل مالیات برارزش افزوده به شهرداری‌های استان پرداخت شود و در مجموع هم افزون بر یک هزار و ۷۰۰ میلیارد تومان مالیات در استان وصول شد.
شایعه شده بود که بخش زیادی از این یک هزار و ۷۰۰ میلیارد تومان وصول مالیات را از بازاریان دریافت کردید پس اینگونه نبوده است؟
فعله‌گری: متاسفانه عده‌ای فضا را ملتهب می‌کنند و می‌گویند این میزان مالیات وصولی از بازار گرفته شده است در حالیکه اینگونه نیست و حدود ۱۴ درصد مالیات وصولی در استان سهم اصناف و بازاریان، اشخاص حقیقی، مشاغل مهندسی و پزشکی و ۱۷ درصد هم کارکنان دولت و مابقی هم ارزش افزوده و مالیات دریافتی از شرکت‌های دولتی است.
۳۱ خرداد آخرین مهلت ارسال و استفاده از تسهیلات تبصره ماده ۱۰۰ قانون مالیت‌های مستقیم است، در رابطه با مزایای این تبصره توضیح دهید.
فعله‌گری: مالیات نقش‌های متعددی از جمله نقش وصول درآمد و ایجاد عدالت اجتماعی باز توزیع ثروت دارد و دولت‌ها بنابر نیاز از این نقش‌ها می‌توانند استفاده کنند که در استان‌های محرومی هم، چون کردستان نقش درآمدی زیادی به چشم نمی‌آید و هدف دولت هم آن نیست.
برای شفافیت مالی و درآمدی از سال گذشته قانون پایانه‌های فروشگاهی به اجرا درآمد و برای رفاه حال مردم هم تسهیلاتی مانند تبصره ماده ۱۰۰ قانون مالیات‌های مستقیم در نظر گرفته شده است که براساس این تبصره قانونی سازمان امور مالیاتی اجازه دارد مالیات بخشی از مودیان خرد با حجم درآمدی پایین را به طور مقطوع تعیین کند به عبارتی متناسب با میزان اطلاعاتی که در پایگاه‌ها و سامانه وجود دارد مودی باید مبلغی را پرداخت کند.
مودیانی که سقف فروش و درآمد ان‌ها در طول سال کمتر از ۶ میلیارد و ۷۲۰ میلیون تومان باشد، می‌توانند از مزایای تبصره ماده ۱۰۰ و مالیات مقطوع استفاده کنند و اگر بالاتر از این مبلغ باشد باید اظهارنامه مالیاتی ارائه دهند و سپس مورد رسیدگی قرار می‌گیرد؛ اگر به طور شراکتی باشد و درآمد یکی از شرکا بیش از این مبلغ باشد باید اظهارنامه تحویل دهد و در صورتی که درآمد مجموع شرکا هم بیش از ۱۵ میلیارد تومان باشد باید اظهارنامه ارائه دهند.
چند درصد مودیان استان سال گذشته مشمول این تبصره شدند؟
فعله‌گری: براساس اطلاعات موجود، از مجموع افرادی که سال گذشته در استان مشمول این تبصره شدند بیش از ۷۵ درصد آنها از مالیات معالف شدند امسال هم برآورد می‌شود این میزان معافیت تکرار شود؛ به دلیل اینکه حجم درآمد کسبه و بازاریان استان پایین است تقریبا ۲۵ تا ۳۰ درصد کسبه استان مشمول مالیات می‌شوند.
خوشبختانه تعداد اظهارنامه‌های مالیاتی در کردستان یک و نیم تا ۲ برابر استان‌های همجوار است که این بیانگر بالابودن سطح فرهنگ و انضباط مالیاتی در استان است و امیدواریم در فرصت باقی مانده مردم استان با بهره مندی از مزایای این تبصره قانونی نسبت به تکمیل فرم‌ها اقدام کنند.
منبع: ایرنا