در مواردی بازپرس میتواند قبل از احضار متهم دستور جلب وی را بدهد که به آن جلب بدون احضار میگویند.
مطابق ماده ۱۸۰ قانون آیین دادرسی کیفری، در موارد زیر بازپرس میتواند بدون آنکه ابتداء احضاریه فرستاده باشد، دستور جلب متهم را صادر کند:
الف- در مورد جرایمی که مجازات قانونی آنها سلب حیات، قطع عضو و یا حبس ابد است.
ب- هرگاه محل اقامت، محل کسب و یا شغل متهم معین نباشد و اقدامات بازپرس برای شناسایی نشانی وی به نتیجه نرسد.
پ- در مورد جرایم تعزیری درجه پنج و بالاتر در صورتیکه از اوضاع و احوال و قرائن موجود، بیم تبانی یا فرار یا مخفی شدن متهم برود.
ت- در مورد اشخاصی که به جرایم سازمانیافته و جرایم علیه امنیت داخلی و خارجی متهم باشند.
به عبارت دیگر جرایم با مجازات سلب حیات و قطع عضو اعم از اینکه به دلیل قصاص یا حد باشند مشمول ماده هستند. حبس ابد اعم از آنکه به دلیل حد یا تعزیر باشد، مشمول ماده است.
وجود شرط بیم تبانی یا فرار یا مخفی شدن متهم صرفاً در جرایم تعزیری درجه ۵ و بالاتر لازم است و در سایر مصادیق مذکور در ماده نیاز به وجود این شرط نیست.
منبع: میزان