پلدختر خروجی تمام رواناب‌های لرستان است و هر ساله در فصل‌های بارش شاهد وقوع سیل‌هایی در این شهرستان و خساراتی به زیرساخت‌ها و مردم هستیم؛ همچنین به‌دلیل عدم وجود آبگیر و سد برای جمع‌آوری این آب‌ها در فصل تابستان با خشکسالی و کمبود آب روبه‌رو هستیم.
خشکسالی در سال گذشته کاهش دبی آب رودخانه کشکان به‌عنوان بزرگ‌ترین رودخانه لرستان و رودخانه‌های چولهول و مادیان در پلدختر را به‌دنبال داشت.
عدم برخورد با کشت محصول آب‌دوست در بالادست پلدختر کشاورزان این شهرستان را با مشکلات زیادی روبه‌رو کرد و باغات مناطق پایین‌دست در آستانه خشک‌شدن قرار گرفت، به‌طوری‌که جهاد سازندگی و سپاه با تانکر‌های آب‌رسان به کمک باغداران آمدند.
باتوجه‌به بارش مطلوب طی امسال، ولی به گفته رئیس امور آب پلدختر سطح آب‌های زیرزمینی این شهرستان کاهش پیدا کرده و علی‌رغم تأکیدات و تجربه سخت سال گذشته کشت محصول آب‌دوست در بالادست پلدختر شروع شده است.
شمس‌الدین جمشیدی مدیر جهاد کشاورزی پلدختر با اشاره به اینکه تغییر مسیر رودخانه کشکان مشکلاتی را برای کشاورزان ایجاد کرده‌است که باید این مشکل برطرف شود، اظهار داشت: کشاورزان علی‌رغم خشک‌سالی‌های پی‌درپی حاضر به کشت گیاهانی که آبدهی کمتری نیاز دارند نیستند و همچنان به کشت سنتی خود پایبندند که این مسئله یکی از بزرگ‌ترین مشکلات حوزه کشاورزی است.
او از افت ۲۰ درصدی برداشت محصول در سطح پلدختر طی سال گذشته خبر داد و افزود: الگوی کشت و نحوه آبیاری باغات باید تغییر پیدا کرده و متناسب با وضعیت این شهرستان و لرستان رعایت شود تا امسال هم با مشکل مواجه نشویم.
لزوم کشت جایگزین محصولات آب‌بر
مدیر جهاد کشاورزی پلدخترعنوان کرد:کشت محصولات آب‌دوست در بالادست این شهرستان از عمده‌ترین چالش‌های کشاورزی پلدختر است که باید با برگزاری جلساتی با حضور مسئولان استانی از این اقدام جلوگیری شود.
او با بیان اینکه جلوگیری از خشک‌نشدن باغات یکی از اولویت‌های جهاد کشاورزی است، بیان کرد: درصورتی‌که میزان برداشت آب در پلدختر و بالادست مدیریت شود و ممنوعیت کشت محصولات آب‌دوست در بالادست اجرایی شود با مشکلاتی کمتری در پایین‌دست روبه‌رو می‌شویم.
اکبر مهری رئیس امور آب پلدختر با بیان اینکه خشکسالی مثل سیل و زلزله نیست که خسارت فوری به‌دنبال داشته باشد، اظهار داشت: آثار خشکسالی به‌مراتب گسترده‌تر و همه‌جانبه‌تر از دیگر بلایای طبیعی است.
او با بیان اینکه در شرایط خشکسالی آب چاه‌ها، چشمه‌ها و رودخانه‌ها به‌طور محسوس کم می‌شود، افزود: در این شرایط گیاهان مقاوم‌تر به خشکسالی مانند زعفران، جو، گندم و آفتابگردان باید جایگزین محصولات آب‌دوستی مثل هندوانه، برنج، سیب‌زمینی، پیاز و چغندرقند شود.
رئیس امور آب پلدختر به ضرورت تغیر نحوه مصرف آب کشاورزی تأکید و عنوان کرد: با روش‌هایی مثل اجرای سیستم‌های نوین آبیاری تحت‌فشار، استفاده از هیدروکلوم در آبیاری، تسطیح اراضی کشاورزی، احداث استخر ذخیره آب، اجرای عملیات زهکشی و یکپارچه‌سازی اراضی کشاورزی برای بهره‌وری آب و مقابله با خشکسالی اقدام شود.
او با اشاره به اینکه از مهرماه سال گذشته تا اردیبهشت سال جاری ۴۸۲ میلی‌متر بارش در شهر پلدختر اتفاق افتاده است، بیان کرد: میزان بارش امسال نسبت به مشابه سال گذشته با ۲۲۰ میلی‌متر بارش ۱۱۹ درصد و نسبت به دراز مدت ۱۸ درصد افزایش یافته‌است.
کاهش منابع آب زیرزمینی
مهری گفت: میزان بارش کل شهرستان پلدختر که شامل چندین ایستگاه می‌شود از اول مهرماه سال جاری تا فروردین‌ماه سال جاری ۵۴۳ میلی‌متر است که نسبت به دور مشابه سال قبل با ۲۷۶ مترمکعب ۹۷ درصد داشتیم.
رئیس امور آب پلدختر بیان کرد: آبدهی رودخانه کشکان در اردیبهشت سال جاری ۲۰/ ۳۶ مترمکعب است که نسبت به سال گذشته حدود ۹۴ درصد افزایش و نسبت به درازمدت ۷۶ درصد کاهش داشته است.
مهری اظهار داشت: دبی رودخانه چولهول در اردیبهشت سال جاری ۱/۳۷ مترمکعب است که نسبت به سال گذشته ۴۴۸ درصد افزایش‌یافته، ولی نسبت به درازمدت ۷۶ درصد کاهش آبدهی داشته‌است.
او افزود: دبی رودخانه مادیان‌رود که یکی از رودخانه‌های بحرانی پلدختر است ۳۳ مترمکعب بوده که نسبت به سال گذشته حدود ۲۳۰ درصد و نسبت به بلندمدت ۷۹ درصد کاهش‌یافته است.
رئیس امور آب پلدختر عنوان کرد: افت سطح آب زیرزمینی محدوده مطالعاتی پلدختر در اردیبهشت‌ماه امسال نسبت به مشابه سال گذشته ۲/. متر بوده که نشان‌دهنده این است که ما در منابع آب زیرزمینی همچنان خشکسالی را داریم.
وی نصب کنتور‌های هوشمند بر روی چاه‌های کشاورزی را یک ضرورت اجتناب‌ناپذیر دانست و بیان کرد: نصب کنتور هوشمند سیاست وزارت نیروست که باید اعمال شود.
مدیریت آب در پلدختر وجود ندارد
مهری با بیان اینکه ما هم‌اکنون بر روی ۱۶ حلقه چاه کشاورزی کنتور هوشمند نصب کردیم و چهار حلقه هم در مرحله قرارداد برای نصب کنتور هوشمند قرار دارد، گفت: هزار و ۴۵۰ موتور تلمبه در این شهرستان وجود دارد که ۷۰۰ مورد مجوز و ۷۵۰ مورد مجوز فعالیت دارد.
علی امرایی دادستان پلدختر نیز با بیان اینکه ممنوعیت کشت محصولات آب‌دوست در بالادست این شهرستان باید از طریق مسئولان عالی دولت در لرستان پیگیری شود، اظهار داشت: ما به‌سبب خشکسالی و مشکلات باغداران پلدختری در سال گذشته درخواست حقوق عامه برای مردم را داشتیم.
او با اشاره به اینکه اولویت اول در حوزه آب، آب شرب، حقابه زیست‌محیطی و بعد کشاورزی است، افزود: حقابه زیست‌محیطی برای پایین‌دست پلدختر رعایت نمی‌شود.
دادستان پلدختر با بیان اینکه شهر پلدختر صنعتی نیست و اکثر زیست اقتصادی مردم از طریق کشاورزی انجام می‌شود، عنوان کرد: مدیریت منابع آب در این شهرستان وجود ندارد؛ چون ما هنوز نتوانستیم باغداران و کشاورزان را برای آبیاری صحیح و درست باغات قانع کنیم؛ یعنی هنوز موفق نبودیم.
او با اشاره به ممنوعیت کشت محصولات آب‌دوست در بالادست پلدختر بیان کرد: ما سال گذشته وارد بحران بی‌آبی شدیم، ولی با کمترین مشکل آن را پشت سر گذاشتیم و البته محیط‌زیست ما در این بحران نابود شد.
امرایی با بیان اینکه سال گذشته پیشنهاد دادیم برای ممنوعیت کشت محصولات آب‌دوست باید مشوق‌هایی برای کشاورزان در نظر گرفته شود، ولی بانک‌ها زیر بار نرفتند گفت: کشاورزان و دولت باید همکاری دوسویه با هم داشته باشند که کمترین خسارت به کشاورزان وارد شود.
ضرورت حقابه زیست‌محیطی برای پلدختر
او تصریح کرد: دستور لایروبی رودخانه در دو حوزه شهری و روستایی داده شده است و قرار شد از بالادست ازجمله مورانی به پایین‌دست بخش مرکزی پلدختر لایروبی انجام بگیرد که این اقدام در حال انجام است و تأکید دارم که با سرعت و جدیت بیشتری انجام شود.
دادستان پلدختر با بیان اینکه در داخل شهر پلدختر قرار است شهرداری لایروبی رودخانه را در نقاطی که مشکلاتی داریم آغاز کند، خاطرنشان کرد: در حوزه آب شرب مشکلاتی وجود دارد و دراین‌رابطه شاهد هستیم در برخی کارواش‌های شهر آب شرب را هدر می‌دهند که باید کارواش‌های سطح ساماندهی شود.
او به‌ضرورت حقابه زیست‌محیطی برای پلدختر تأکید کرد و افزود: علی‌رغم بارش‌های مطلوب امسال را به‌دلیل نداشتن آبگیر در این شهرستان نمی‌توان ذخیره کرد تا در مواقع موردنیاز از آن استفاده کنیم.
امرایی با بیان اینکه در فصل تابستان با مشکلاتی در حوزه آبیاری باغات مواجه می‌شویم، گفت: در بالادست پلدختر باید از کشت محصول آب‌دوست جلوگیری شود تا ما در پایین‌دست با کمترین مشکل روبه‌رو شویم و درصورتی‌که رعایت نشود با قاطعیت اقدام می‌کنیم.
او با اشاره به اینکه دادستانی در زمینه ساماندهی چاه‌های کشاورزی و نصب کنتور‌های هوشمند امور آب را کمک می‌کند، بیان کرد: باید در ساعات اوج مصرف و پیک‌بار از استفاده از وسایل کشاورزی خودداری شود و در این زمینه باید تشویق و تنبیه‌هایی برای کشاورزان در نظر گرفته شود.
منبع:تسنیم