چشم‌ها به عنوان یکی از حیاتی‌ترین اعضای بدن علاوه بر این که در بینایی نقش دارند، می‌توانند نسبت به بروز برخی بیماری‌ها از یک بی‌حالی یا سرماخوردگی ساده تا سایر بیماری‌های پیچیده هشدار دهند.
معاینات مکرر چشم می‌تواند در واقع نجات دهنده زندگی باشد. انواع خاصی از خونریزی در شبکیه چشم می‌تواند نشان دهنده ابتلاء به سرطان خون باشد. ملانوم بدخیم نیز می‌تواند در پشت چشم علائم خود رانشان دهد. چشم پزشکان بر اساس تغییرات چشمی ایجاد شده در بیمار، می‌توانند انواع مختلف سرطان‌ها را تشخیص دهند.
یکی از اولین سرنخ‌های نشان دهنده ابتلاء به دیابت نوع ۲، مقدار کمی خونریزی در شبکیه چشم است که نشان می‌دهد بیمار به رتینوپاتی دیابتی مبتلا شده است. در صورت عدم درمان، این بیماری می‌تواند منجر به کوری شود، اما مدیریت آن، این خطر را به نصف کاهش می‌دهد. تغییرات شیوه زندگی مانند غذا خوردن سالم و از دست دادن وزن، منجر به جلوگیری از آسیب‌های بیشتر ناشی از رتینوپاتی دیابتی می‌شود.
بیرون زدگی کره چشم از حدقه چشم یکی از بیماری‌های چشمی است که اغلب در بیماری گریوز یا نوعی پرکاری تیروئید دیده می‌شود. میزان بیرون زدگی چشم با وسیله‌ای بنام "اگزوفتالومتر" سنجیده می‌شود. از دیگر علائم بیماری گریوز نبض سریع و نامنظم، کاهش وزن، عصبانیت، چشم‌های متورم و پف کرده است.
نوریت اپتیک یا التهاب عصب بینایی می‌تواند نشانه‌ای از ابتلاء به ام اس باشد که یک بیماری دژنراتیو سیستم عصبی است. نوریت اپتیک در ۷۵ درصد از بیماران مبتلا به ام اس رخ می‌دهد و اولین علامت این بیماری در ۲۵ درصد موارد است. بیماران مبتلا به نوریت اپتیک، اغلب دید مبهم دارند.
خشکی چشم شایع‌ترین علامت چشمی در ۲۵ درصد از مبتلایان به آرتریت روماتوئید است. در واقع هر بیماری التهابی که بر کلاژن (جزء اصلی بافت همبند بدن) مانند بیماری‌های آرتریت روماتوئید و التهاب مفاصل تاثیر بگذارد، به صلبیه یا سفیدی چشم و قرنیه نیز می‌تواند آسیب برساند.