آسیابهای شوشتر یک مجموعه بی نظیر در شهر شوشتر که نشان از نبوغ سازندگانش داره. پلها، بندها، سیابها، آبشارها، کانالها و تونلهای بزرگ به منظور هدایت آب، بخشهای اصلی این سازهها هستند.
تمامی قسمتهای این مجموعه در ارتباط با یکدیگر کار میکنند. از اوایل دوران هخامنشی تا پایان سلسلهی ساسانی، بهرهگیری مفید از آب با کمک این سازهها انجام میشد.
عنوان بزرگترین مجموعه صنعتی پیش از انقلاب صنعتی، وصفی است که مادام دیولافوا از سازههای حیرتانگیز و اعجابآوری که در شوشتر دیده است در سفرنامه خود آورده است. اغراق آمیز نخواهد بود اگر سازههای آبی شوشتر را یکی از عجایب جهان باستان بدانیم. این مجموعه از چنان عظمت و شگفتی برخوردار است که با دیدن آن، پی به نبوغ سازندگان آن خواهید برد.
مجموعه آبشارها و آسیابهای آبی بزرگترین و پربازدیدترین بخش سیستم آبی تاریخی شوشتر (سازههای آبی تاریخی شوشتر) است. در این مجموعه باستانی تعداد قابل توجهی آسیاب آبی وجود دارد و نمونه کامل و بزرگی از بهکارگیری نیروی آب برای چرخاندن آسیابها را میتوان در آن مشاهده نمود. این مجموعه از بیمانندترین نمونههایی است که جهت استفاده بهینه از آب در ادوار کهن مورد بهرهبرداری قرار گرفتهاست.
اگرچه احتمال میرود سنگ بنای سازههای آبی شوشتر در زمان هخامنشیان گذاشته شده باشد، قدمت این مجموعه شگفتانگیز به عصر ساسانی برمیگردد و ساختوساز آن را به پادشاهانی، چون اردشیر اول و شاپور نسبت میدهند؛ اما بهطور کلی این مجموعه در طی زمان و در دورههای مختلف کاملتر شده و بخشهایی به آن اضافه شده است. بر اساس اسناد و مدارک در عهد قاجار نیز مرمت و بازسازی در این اثر صورت گرفته است.
از این سازهی عظیم به عنوان بزرگترین مجموعهی صنعتی پیش از انقلاب صنعتی یاد شدهاست.