مسئولیت‌پذیری یکی از ارکان مهم زندگی مشترک است. در صورتی که هریک از زوج‌ها به هردلیلی از زیر بار وظایف‌شان شانه خالی کنند، آن زندگی دچار مشکل خواهد شد. بی‌مسئولیتی یکی از خصلت‌های ناپسندی است که زن و مرد نمی‌شناسد و هر فردی ممکن است به آن مبتلا شود. بی‌مسئولیتی می‌تواند شامل موضوعات متفاوتی باشد؛ مردی که برای زندگی تلاش نمی‌کند یا زنی که برای تربیت فرزندان خود وقت نمی‌گذارد. هر فردی باید به وظایف و مسئولیت‌های خود آگاهی داشته باشد. به طور قطع زندگی با همسری که مسئولیت‌پذیر نیست، دشوار است. به‌تازگی دکتر «مهری امیری»، رئیس گروه مطالعات خانواده سازمان بهزیستی درباره مشاوره‌های اجباری قبل از طلاق گفته است: «بر اساس داده‌های این سامانه، بالاترین علل طلاق، نداشتن مسئولیت‌پذیری در رتبه اول، نداشتن تسلط بر مهارت‌های زندگی در رتبه دوم و بی‌توجهی در رتبه سوم است.
آسیب‌های عادت به زندگی با همسر بی‌مسئولیت
بدون شک زندگی مشترک زمانی لذت‌بخش و موفق خواهد بود که هر دو طرف با مشارکت و همکاری یکدیگر این مسیر را طی کنند و به کمک هم با مشکلات زندگی رو‌به رو شوند. حس بی‌مسئولیتی در زندگی مشترک اساس بنیاد خانواده را سست و ضعیف خواهد کرد و رابطه عاطفی را در زوج‌ها به خطر می‌اندازد. البته باید بگوییم که در اغلب موارد اطرافیان و خانواده به بی‌مسئولیتی فرد عادت و گاه با رفتار‌های اشتباه او را حمایت و تقویت می‌کنند و از فرد هیچ‌گونه توقعی ندارند. همین موضوع باعث ایجاد برخی خصلت‌ها همچون پرتوقعی، لجبازی، بی‌تفاوتی و در نهایت راحت‌طلبی در فرد خواهد شد.
با همسر بی‌مسئولیت چه کنیم؟
اولین قدم، تلاش موثر و آگاهانه برای اصلاح همسر بی مسئولیت است. در ادامه راهکار‌هایی را ارائه می‌کنیم.
لجبازی و قطع رابطه نکنید
برای آموزش مسئولیت‌پذیری به همسرتان هرگز وظایف او را انجام ندهید. اگر می‌خواهید به همسر خود یاد بدهید که مسئولیت‌پذیر باشد ابتدا رفتار خود را در مقابل او تغییر دهید تا شاهد تغییرات دو سویه باشید. به طور قطع تغییر رفتار در شما واکنش اساسی در رفتار همسرتان دارد. در ضمن، لجبازی و قطع رابطه با همسر بی‌مسئولیت بی‌شک شما را در زمینه اصلاح رفتار او، ناتوان‌تر می‌کند؛ بنابراین بهتر است ابتدا رابطه خود را با او درست کنید و از در صلح و آشتی وارد شوید تا نتیجه بهتری بگیرید. دقت داشته باشید رفتار نادرست همسرتان را تلافی نکنید و لجبازی او را با لجبازی پاسخ ندهید.
او را سر دو راهی قرار دهید
کاری را به همسر خود محول کنید و به او زمان دهید تا آن را انجام دهد. در این راه صبورانه رفتار کنید و هرگز در انجام آن دست به کار نشوید. مطمئن باشید همسرتان سرانجام در موقعیت دوراهی قرار می‌گیرد و مجبور می‌شود آن کار را انجام دهد و چاره‌ای جز پذیرش مسئولیت ندارد.
ادعای توانایی بالا نکنید
زمانی که همه مسئولیت‌های زندگی مشترک را به‌تن‌هایی به‌دوش می‌کشید و ادعای توانایی بالا می‌کنید، بی‌شک همسرتان عادت می‌کند و با خیالی آسوده تمام شرایط را به خود شما می‌سپارد و از زیر بار مسئولیت‌های مربوط به خودش شانه خالی می‌کند. بهتر است در بعضی شرایط وارد عمل نشوید و اجازه دهید مسئولیت‌های مربوط به خودش را انجام دهد.
از توانایی‌های او هرچند کوچک، قدردانی کنید
به‌جای تمرکز بر ناتوانی همسرتان، هنگامی که او وظایفش هرچند کوچک را انجام می‌دهد با قدردانی از او به تقویت رفتارش بپردازید. هنگامی که همسرتان احساس کند، توانسته است به‌خوبی از پس کارها برآید، بیشتر به انجام کاری تمایل نشان می‌دهد.
درباره مسئولیت‌ها، شفاف صحبت کنید
درباره مسئولیت حساب‌ها و نحوه پس‌انداز و هر مسئولیت مالی دیگر به‌طور واضح با همسر خود صحبت کنید. تقسیم وظایف در خانه فقط مربوط به کار‌های روزمره نیست. درباره این مسئله تا حد امکان به صورت صادقانه صحبت کنید.
انتظارات غیرمنطقی را کنار بگذارید
بهتر است خواسته‌های خود را متعادل کنید و به‌دنبال علت اصلی بی‌مسئولیتی و بی‌توجهی همسرتان باشید. شاید آن‌قدر هم که تصور می‌کنید، همسرتان بی‌مسئولیت نیست یا مشکل در جای دیگری است یا شما بیش از حد متوقع هستید. دقت داشته باشید برای حل این مشکل به زمان نیاز دارید و باید صبورانه رفتار کنید. نباید انتظار داشته باشید یک شبه همسر بی‌مسئولیت خود را به فردی مسئولیت‌پذیر تبدیل کنید. به او فرصت دهید، زمان همه شرایط را درست خواهد کرد.
نکته پایانی
زوج‌ها در زندگی‌مشترک باید به گفتگو درباره تقسیم وظایف چه در امور منزل و چه در امور مالی خانواده بپردازند. زن و شوهر باید به هم ثابت کنند که دغدغه مسئولیت‌پذیر بودن را دارند و سعی کنند به این نکته بپردازند که قدردان تلاش‌های هم هستند و بهترین‌ها را برای هم می‌خواهند و این شرایط محقق نمی‌شود؛ جز در مسیر تلاش و تقسیم وظایف.
منبع: روزنامه خراسان