۳۰ اردیبهشت نخستین پذیره‌نویسی الکترونیکی حق تقدم برای افزایش سرمایه یک شرکت بورسی انجام شد.
شرکت‌های فعال در بازار سرمایه در بازه‌های زمانی از فعالیت خود، به دلایل مختلفی از جمله تامین منابع مالی، حفظ یا افزایش قدرت رقابت‌پذیری، بهبود ساختار مالی شرکت و دلایلی از این دست اقدام به افزایش سرمایه میکنند.
افزایش سرمایه شرکت‌ها به چند روش صورت می‌گیرد که هر کدام از این روش‌ها ویژگی‌های خاص خود را داشته و در شرایط مختلف از آن‌ها استفاده می‌شود. یکی از روش‌ها، افزایش سرمایه از محل مطالبات و آورده نقدی است. ماده ۶۸ قانون برنامه ۵ ساله ششم این اجازه را به سازمان بورس داده بود که دستورالعملی در این زمینه تدوین و فرآیند را به صورت الکترونیکی طراحی کند که در نهایت سال گذشته این دستورالعمل تدوین و در دی به تصویب هیئت مدیره سازمان بورس رسید.
الزامی شدن گواهینامه الکترونیکی حق تقدم از ابتدای ۱۴۰۲
اقدامی که آقای وحید روشن قلب مدیر نظارت بر بازار اولیه سازمان بورس و اوراق بهادار با اشاره به آن مطرح کرد: سال گذشته هیئت مدیره سازمان بورس در راستای ماده ۶۸ برنامه ششم توسعه، دستورالعمل نحوه استفاده از حق تقدم به صورت الکترونیک را صادر کرد. مطابق این دستورالعمل، تمامی شرکت‌هایی که قصد افزایش سرمایه از محل آورده نقدی و مطالبات را داشته باشند، از ابتدای سال ۱۴۰۲ موظف شدند که فرآیند استفاده از حق تقدم را از طریق سامانه پیش‌بینی شده توسط شرکت سپرده گذاری به انجام برسانند.
الکترونیکی شدن فرآیندی که آقای حسنلو مدیر فناوری شرکت سپرده‌گذاری مرکزی در گفت و گو با باشگاه خبرنگاران جوان در خصوص آن گفت: بر اساس این دستورالعمل، ارسال پستی برگه‌های حق تقدم توسط شرکت به سهامداران و ارسال پستی مدارک توسط سهامداران برای شرکت حذف شد و تمامی فرآیند‌ها به همراه واریز وجوه مورد نیاز برای افزایش سرمایه و تایدیه های استفاده از مطالبات توسط سهامداران با استفاده درگاه ایجاد شده انجام می‌شود.
او افزود: بر این اساس سهامدار می‌تواند وارد سامانه درگاه یکپارچه ذی‌نفعان بازار سرمایه (ddn) شوند موارد را کامل مشاهده و اقدامات لازم را انجام دهند.
البته استفاده از این خدمت پیش نیازی هم دارد، موضوعی که آقای حسنلو در رابطه با آن مطرح کرد: تنها پیش نیازی که جهت استفاده از این خدمت وجود دارد سجامی بودن سهامداران است که طبق بررسی‌ها حدود ۹۵ تا ۹۷ درصد سهامداران حقیقی و ناشران سجامی شده‌اند، پس این موضوع چالش محسوب نمی‌شود.
کاهش هزینه و صرفه جویی در زمان از جمله مزیت های صدور الکترونیکی گواهی حق تقدم است
اما صدور الکترونیکی گواهی حق تقدم برای سهامداران و شرکت‌ها مزیت هایی دارد که پیش از این آقای روشن قلب به باشگاه خبرنگاران جوان گفته بود: در هزینه‌های انجام افزایش سرمایه برای شرکت با حذف ارسال پستی صرفه‌جویی می‌شود که البته برای سهامدار نیز این موضوع صدق می‌کند و دیگر سهامدار بدون نیاز به مراجعه حضوری به بانک و پست می‌تواند در فرآیند افزایش سرمایه شرکت کند.
آقای نیما قجری مدیر سامانه‌های ارزش افزوده شرکت سپرده‌گذاری مرکزی هم اعلام کرد: با صدور الکترونیکی گواهی حق تقدم، تامین مالی خرد در بازار سرمایه برای بخش حق تقدم آسان‌تر و مشارکت در آن افزایش پیدا می‌کند.
رشد مشارکت سهامداران در افزایش سرمایه با امکان استفاده الکترونیکی از حق‌تقدم‌ها
در ادامه نیز آقای محمد خبری زاده کارشناس بازار سرمایه در زمینه سایر مزیت‌های این اقدام به باشگاه خبرنگاران جوان گفت: کاهش مدت زمان تجمیع اطلاعات سهامداران، تسریع در روند افزایش سرمایه، افزایش امنیت اطلاعات، صرفه‌جویی در زمان و هزینه‌ها با این اقدام عملیاتی می‌شود. همچنین می‌تواند میزان مشارکت سهامداران در افزایش سرمایه‌ها را هم افزایش دهد.
به گفته بسیاری از سهامداران یکی دیگر از مشکلات افزایش سرمایه اطلاع‌رسانی به موقع بود، نکته‌ای که آقای حسنلو مدیر فناوری شرکت سپرده‌گذاری مرکزی در راستای آن گفت: مشکلاتی در این زمینه وجود داشت که با این فرآیند الکترونیکی شدن مرتفع می‌شود و خدمت پیام رسانی را هم به ناشران ارائه می‌کنیم.
بنابر اعلام مسئولان، شرکت معدنی و صنعتی گل گهر نخستین شرکتی است که از این زیرساخت الکترونیکی استفاده کرده و این خدمت برای شرکت پخش البرز هم فعال شده است؛ اقدامی که با توجه به مزیت‌های مطرح شده لزوم سرعت بخشی به آن از سوی ناشران بسیار به چشم می‌خورد.