از گزارش‌های تاریخی و آیات قرآن می‌توان برداشت کرد که نذر منحصر در دین اسلام نیست؛ بلکه در ادیان گذشته نیز وجود داشت که در ادامه به بیان مواردی از آن خواهیم پرداخت:
نذر همسر عمران و مادر حضرت مریم (س): «إِذْ قالَتِ امْرَأَتُ عِمْرانَ رَبِّ إِنِّی نَذَرْتُ لَک ما فِی بَطْنِی مُحَرَّراً فَتَقَبَّلْ مِنِّی إِنَّک أَنْتَ السَّمِیعُ الْعَلِیمُ»؛ (به یاد آورید) هنگامی را که همسر عمران گفت: خدایا آنچه را در رحم دارم، برای تو نذر کردم، که محرر (و آزاد، برای خدمت خانه تو) باشد. از من بپذیر، که تو شنوا و دانایی.
در بیان این آیه گزارش شده است که «حنه» همسر عمران صاحب فرزند نمی‌شد. روزی زیر درختی نشسته بود و پرندهای را دید که به جوجههای خود غذا می‌دهد، مشاهده این محبت مادرانه آتش عشق فرزند را در دل او شعلهور ساخت و از صمیم دل از درگاه خدا تقاضای فرزند کرد و چیزی نگذشت که این دعای خالصانه به هدف اجابت رسید و باردار شد. هنگامی که او باردار شد تصور کرد فرزند مزبور همان است که در رحم دارد، بی‌خبر از این‌که کسی که در رحم او است مادر آن فرزند (مریم) می‌باشد و به همین دلیل نذر کرد که پسر را خدمت‌گزار بیت المقدس نماید. نذر خود حضرت مریم (س): «فَکلی وَ اشْرَبی وَ قَرِّی عَیناً فَإِمَّا تَرَینَّ مِنَ الْبَشَرِ أَحَداً فَقُولی إِنِّی نَذَرْتُ لِلرَّحْمنِ صَوْماً فَلَنْ أُکلِّمَ الْیوْمَ إِنْسِیا»؛ (از این غذای لذیذ) بخور و (از آن آب گوارا) بنوش و چشمت را (به این نوزاد) روشن دار و هرگاه کسی از انسان‌ها را دیدی، (با اشاره) بگو: من برای خداوند رحمان روزهای نذر کردم. بنابر این امروز با هیچ انسانی سخن نخواهم گفت! (و بدان که این نوزاد، خودش از تو دفاع خواهد کرد!)
ظاهر آیه یاد شده نشانگر آن است که حضرت مریم بنا به مصلحتی مأمور به سکوت بود و به فرمان خدا از سخن‌گفتن در این مدت خاص خودداری می‌کرد تا نوزادش حضرت عیسی (ع)، لب به سخن بگشاید و از پاکی او دفاع کند که این از هر جهت مؤثرتر بود. اما از تعبیر آیه چنین برمی‌آید که نذر سکوت برای آن قوم و جمعیت، کار شناخته شدهای بود، به همین دلیل این کار را بر او ایراد نگرفتند. نذر یفتاح بن جلعاد: بر اساس کتاب مقدس، با شروع جنگ میان بنی اسرائیل و بنی عمون، برخی از بنی‌اسرائیل گرد یفتاح بن جلعاد جمع شده و از وی خواستند که رهبری آن‌ها را بپذیرد. یفتاح نذر کرد که اگر بر دشمن پیروز شود، هنگام بازگشت، نخستین فرد از خویشاوندانش را که ببیند، او را در راه خدا قربانی کند. نذر حضرت یعقوب (ع): یعقوب (ع) نیز برای رسیدن به خواسته‌های خود نذر کرد.بر اساس برخی از گزارش‌ها یعقوب (ع) دچار بیماری شد و نذر کرد هرگاه شفا پیدا کند، غذا و نوشیدنی‌هایی که بیشتر دوست دارد را بر خود حرام نماید. مردم شبه جزیره عربستان پیش از ظهور اسلام نیز با نذر آشنا بودند و ماجرای در معرض قربانی قرار گرفتن پدر پیامبر اسلام (ص) نیز در همین راستا بوده است.
بیشتربخوانید
حضرت آیت الله العظمی سیستانی به پرسشی درباره نذر پاسخ گفته است.
متن پرسش وپاسخ مطرح شده بدین شرح است:
پرسش: پولی که به صورت نذر به هیئت‌های عزاداری می‌دهند در صورتیکه حسینیه به آن نیاز نداشته باشد آیا میشود از آن برای رفع نیاز مستمندان شیعه استفاده کرد؟
پاسخ: باید در عزاداری صرف شود.
پرسش: کفاره شکستن نذر چیست؟
پاسخ: کافی است ۱۰ مسکین را اطعام کند هر مسکین ۷۵۰ گرم گندم یا نان یا آرد بدهد.
پرسش: ۱ـ اگر انسان نذری بکند، ولی از سختی های آن نذراطلاع کافی نداشته باشد بعد از نذر کردن به سختی‌های آن کار پی ببرد آیا انجام آن نذر واجب است یاخیر؟ ۲- اگر انسان مطمئن با شد که زمانی نذری کرد ه است، ولی هر چه فکر کند یادش نیاید آن نذر چه بوده حکم آن چیست؟
پاسخ: ۱ـ اگر قادر باشد و نذر با صیغه صحیح شرعی باشد باید انجام داد.
۲-اگر متعلق نذر مردد بین چند چیز معین باشد باید همه آن‌ها را انجام دهد و اگر مردد بین چیز‌های نامحدودی باشد به مقداری انجام دهد که یقین به اشتغال ذمه باقی نباشد.
پرسش: آیا می‌توان کفاره عهد و قسم و یمین و نذر را بغیر مساکین داد؟
پاسخ: خیر مصرف کفاره آن‌ها فقراء و مساکین اند.
پرسش: اگر کسی هدیه‌ای بدهد و شرطی در ضمن آن بکند مثلاً بگوید این پول را بگیر و با آن فلان چیز را بخر آیا میشود از این شرط تخلف کرد و در جای دیگر آن پول را خرج نمود با توجه به این مطلب که آن پول فقط هدیه است نه کفاره و نذر واگر شک داشته باشم که هدیه است یا کفاره و… حکم چیست؟
پاسخ: در هر دو فرض نمی‌شود تخلف کرد.
منبع: شفقنا
به خدایی که جانم در دست او است قسم ،
نوکرتان هستم .
شفا دهنده و راهنما و گره گشای مشکلات فقط خداست ولاغیر