باقر ساروخانی با اشاره به اینکه نمایشگاه کتاب نقش بسیار موثری در معرفی فرهنگ معاصر ایران دارد، بیان کرد: امروزه ما در دنیایی زندگی میکنیم که وسایل سمعی بصری و شبکههای اجتماعی رشد پیدا کردهاند و پرداختن به مقوله کتاب و کتابخوانی در این میان دور افتاده و در حاشیه قرار گرفته است. مردم دیگر حوصله نمیکنند زمانی را به مطالعه اختصاص دهند. یقین دارم که متوسط زمان مطالعه در ایران ناچیز است. البته تحقیق و آمار دقیقی نداریم.
پدر جامعهشناسی ارتباطات بیان کرد: فقدان کتاب باعث میشود که انسانها بیسواد به دنیا بیایند، بیسواد زندگی کنند و بیسواد بمیرند و این مصیبتی بزرگ است؛ بنابراین کاری که در نمایشگاه کتاب در زمینه تبادل اندیشه و فکر با محوریت کتاب انجام میشود، کاری بسیار بزرگ و قابل تحسین است. نمایشگاه کتاب باعث میشود یک عده کتاب را به اعماق خانهها برده در اعماق قلب خود جای دهند. اگر میان کتابدوستان و کتاب آشتی برقرار شود، بهطور قطع فرهنگ کشورها شکوفا میشود.
وی نقش کتاب و صنعت نشر در دیپلماسی فرهنگی نقش بیبدیل و تاثیرگذار دانست و افزود: هنگامی که میخواهید دیپلماسی را آغاز کنید اگر الفبای دموکراسی را یاد نداشته باشید، یک دموکراسی ساده، لوث و بیمعنا خواهد بود و به نتیجه مثبت هم نخواهد رسید. یک دیپلماسی ضعیف نیزحتما کارایی ندارد، اما زمانی که شما با کتاب آشنا میشوید، دیپلماسی فرهنگی را آغاز میکنید؛ بنابراین دیپلماسی فرهنگی شما آنجاست که میتواند هم شما را مفتخر کند و هم نتیجه مطلوب فرآوردهای دموکراسی، گفتگوهای دموکراسی و بینالملل ایجاد کند.
باقر ساروخانی در پاسخ به این سوال که آیا نمایشگاه کتاب توانسته برای همه سلایق فکری و فرهنگی و قومیتی در ایران خوراک فکری تولید کند، گفت: امروز ما در دنیای بزرگی زندگی میکنیم که از دلش صدها و بلکه هزاران کتاب منتشر میشود. هر کسی سلیقه اندیشهای خود را دارد، بنابراین ما نمیتوانیم بگوییم که به همه سلیقهها پاسخ دادیم و نیاز آنها را تامین کردهایم؛ بنابراین باید تلاش کنیم و تا رسیدن به قله رضایت برای مخاطبان راه بسیار درازی داریم.