سایر زبان ها

صفحه نخست

سیاسی

بین‌الملل

ورزشی

اجتماعی

اقتصادی

فرهنگی هنری

علمی پزشکی

فیلم و صوت

عکس

استان ها

شهروند خبرنگار

وب‌گردی

سایر بخش‌ها

دره‌ای که نخستین سکونتگاه بشر شد/ از «خرم‌آباد» چه می‌دانید؟

دره خرم‌آباد را از نخستین سکونتگاه‌های بشر می‌دانند، جایی که انبوهی از آثار باستانی از فلک الافلاک زیبا تا سنگ نوشته را در خود جای داده است.

شهری که امروزه از آن به نام خرم‌آباد نام برده می‌شود از نخستین سکونتگاه‌های مردم ایران به شمار می‌رود، آبشار‌های زیبا، سراب‌ها، دریاچه کیو، پارک‌های جنگلی، آبسرده، بیدهل، گلستان، رباط، زاغه، آبشار بیشه و … از جمله جاذبه‌های و منظر طبیعی این شهرستان محسوب می‌شود.

رودخانه‌های کشکان و خرم آباد از این شهر عبور می‌کند و ارتفاعات «مخمل کوه»، «یافته»، «سفید کوه»، «هشتاد پهلو»، «کوکلا»، «تاف» و … از مهم‌ترین کوه‌های آن به شمار می‌رود.

اهمیت این شهرستان علاوه بر موقعیت استراتژیک آن به عنوان پل ارتباطی شمال به جنوب به آثار تاریخی و ما قبل تاریخ موجود در این شهرستان بازمی گردد.

غار‌های پیش از تاریخ «کنجی»، «یافته»، «پاسنگر»، «گر ارجنه»، «قمری»، پل «شاپوری»، قلعه «فلک الافلاک»، آسیاب «گبری»، «گرداب سنگی»، «مناره آجری»، مقبره «بابا طاهر»، «سنگ نوشته»، پل «صفوی»، حمام «گپ» و … از جمله آثار تاریخی موجود در این شهرستان است.

باستان‌شناسان جهان به دنبال کشف نخستین سکونتگاه بشر

عطا حسن پور کارشناس میراث فرهنگی لرستان اظهار داشت: سالانه به هر کشور یک سهمیه برای ثبت جهانی آثار تاریخی تعلق می‌گیرد، این امر از سوی یونسکو انجام می‌گیرد.

او با بیان اینکه تا کنون حدود ۲۸ اثر از کشور ایران ثبت جهانی شده است، عنوان کرد: برای ثبت جهانی آثار تاریخی کشور آن طور که باید توازن و پراکنش در استان‌ها به یک میزان دیده نشده است، به طور مثال خوزستان بین سه تا چهار اثر، فارس بین سه تا چهار مورد، کرمان چهار تا پنج مورد و… اثر تاریخی دارند که ثبت جهانی شده است، اما لرستان که بیش از پنج هزار اثر تاریخی و دو هزار و ۶۰۰ اثر تاریخی ثبت ملی دارد، در زمینه تعدد آثار رتبه اول و در زمینه ثبت ملی آثار تاریخی رتبه دوم کشور را دارد، هنوز یک اثر تاریخی که ثبت جهانی شده باشد را ندارد.

مدیرکل میراث فرهنگی لرستان افزود: بنا بر این ثبت جهانی آثار تاریخی لرستان را یکی از اولویت‌های خود در اداره کل میراث فرهنگی استان قرار دادم.

سفر به تجلی‌گاه «خرمی» و «آبادی»/ به دیدار شاهکار معماری جهان برویم

عطا حسن پور با بیان اینکه سال‌های سال توجه خود را بر روی ثبت جهانی قلعه فلک الافلاک قرار داده بودیم، گفت: این امر نیز به بهانه ساماندهی حریم آن سال‌های سال به عقب افتاد و عملیاتی نشد.

او با تاکید بر اینکه در این راستا با توجه به مطالعاتی که از قبل انجام داده بودم، موضوع ثبت جهانی «دره خرم آباد» را در دستور کار قرار دادیم، بیان داشت: منظر این دره به دوران پیش از تاریخ آنقدر اهمیت داشته که سه دانشگاه بزرگ جهان به نام‌های «میشیگان»، «ییل» و «رایس» آن را محل مطالعات باستان شناسی خاورمیانه می‌کنند و آنقدر اهمیت دارد که وقتی دنبال پیشینه بشر و کشف نخستین سکونتگاه‌های بشر می‌گردند، این دانشگاه‌ها دو نفر از انسان شناسان و باستان شناسان برجسته و بزرگ خود را به این دره اعزام می‌کنند.

دره‌ای که همیشه تاریخ مردم در آن سکونت داشته‌اند

این کارشناس میراث فرهنگی لرستان در ادامه سخنان خود با بیان اینکه این باستان شناسان بعد از بررسی‌هایی که انجام می‌دهند به این نتیجه می‌رسند که آن چیزی که به دنبال آن می‌گشتند، در «دره خرم آباد» است، گفت: سکونت در این دره از قدیمی‌ترین ادوار تاریخ تا امروز هیچ گاه قطع نشده است، سکونت در این دره دامنه دار بوده، سکونت در جا‌هایی مانند شهر «سوخته» که قدیمی‌ترین تمدن‌های ایران و بلکه جهان را دارد، در مقطعی به دلایلی مثل سیلاب رودخانه هیرمند، قطع شده است، زندگی و سکونت در مناطق مختلفی به دلایلی مانند جنگ، آتش سوزی، بلا‌های طبیعی، زلزله، آتشفشان، سیلاب و… قطع می‌شود، اما سکونت در این دره تاریخی هیچ گاه قطع نشده است.

عطا حسن پور تاکید کرد: «دره خرم آباد، از «حجر» تا «قجر» به قول باستان شناسان، از دوران پارینه سنگی، در کاوش از غارها، از دوران نوسنگی، از زمانی که بشر وارد عصر کشاورزی می‌شود، وقتی که بشر وارد عصر فرا نوسنگی می‌شود، وقتی که بشر سفال را کشف می‌کند، وقتی که بشر وارد فاز تکنولوژی می‌شود و می‌تواند مس را با قلع قاطی کند، وقتی که بشر آهن را کشف می‌کند، وقتی که بشر چرخ را کشف می‌کند، وقتی که بشر وارد تمدن و تاریخ می‌شود، وقتی که بشر وارد فاز شهرنشینی می‌شود، وقتی که بشر وارد فاز تاریخ، نوشتار و خط می‌شود، وقتی که بشر وارد فاز هنر می‌شود، وقتی که بشر وارد فاز اسلام می‌شود و… دارای اثر تاریخی است.

او ادامه داد: مساجد، کاروانسرا، «مناره»، «گرداب»، پل، بنا‌های عام المنفعه و… از جمله این آثار است، از همه مهم‌تر ما مردمانی در این دره داریم که باعث شکل گیری این تمدن بوده‌اند و باعث شده‌اند که این تمدن نسل به نسل منتقل شود.

ساکنان دره همیشه بومی بوده‌اند

این کارشناس حوزه میراث فرهنگی لرستان با تاکید بر اینکه حضور همواره مردم در این دره، یک مسئله برای ما است و یکی از مؤلفه‌های مدنظر ما را تشکیل می‌دهد، تصریح کرد: در این دره، عرب، مغول، ترک و … هیچ وقت حضور نداشته است، آنچه که بوده، سکونت انسان‌های بومی بوده است، از قدیم تا الان تنها ساکنان بومی در این دره زندگی می‌کرده‌اند، مهاجری به این دره نیامده، اگر هجومی به آن شده، تأثیری روی آن نداشته، همان مردم هستند با همان کیش، آئین، خلق و خو و «دی ان ای» خاص خودشان که در این دره زندگی می‌کرده‌اند.

حسن پور با در ادامه با اشاره به شهرنشینی در این دره و روند شکل گیری شهر در این دره گفت: بر اساس مطالعات، این شهر در منطقه «ماسور» امروزی و با نام قدیمی «سی مشک چی»، در دوره هزار سوم قبل از میلاد، در هزاره اول قبل از میلاد یعنی سه هزار سال پیش، دوران تاریخی و نام گذاری خرم آباد امروز به نام «شاپورخواست»، در دوره اسلام و وجود نام «شاپور خواست» روی «سنگ نوشته»، بعد از حمله تیمور، در دوره «صفویه»، در دامنه قلعه «فلک الافلاک»، دامنه «سفید کوه» و «مخملکوه»، و… همواره وجود داشته است.

او با بیان اینکه وجود چشمه‌ها و سراب‌ها یکی از بزرگترین مؤلفه‌ای زیستی این دره بوده است، گفت: آب، سوخت کافی، پروتئین بسیار زیاد مانند کل و بزکوهی، پناهگاه‌هایی مانند غار «کمری»، غار «یافته»، «پاسنگر»، «ارجنه»، «کلدر»، «گیلوران» و… همه مؤلفه‌های زیستی در «دره خرم آباد» بوده است.

«دره خرم‌آباد» در مسیر ثبت جهانی

مدیرکل میراث فرهنگی لرستان با اشاره به «منظر فرهنگی» «دره خرم آباد» با محوریت قلعه «فلک الافلاک» تصریح کرد: الان یونسکو به دنبال «منظر‌های فرهنگی» است، منتظر هستیم که ارزیابان یونسکو به لرستان بیایند و منظر‌های فرهنگی که ما برای ثبت جهانی «دره خرم آباد» تعریف کرده‌ایم را ببینند و متقاعد شوند که همه شاخص‌ها و مؤلفه‌ها را برای رأی دادن دارد.

حسن پور با تاکید بر اینکه ثبت جهانی این دره خواه ناخواه انجام می‌گیرد، چون گفتمانی که در این رابطه داریم، می‌تواند عملیاتی شود، گفت: با تحقق این امر لرستان از رتبه ۲۷ ثبت جهانی آثار به رتبه اول می‌آید.

او با اشاره به پیگیری مدیران ارشد و همچنین نمایندگان مجلس برای ثبت جهانی «دره خرم آباد» گفت: وزیر میراث فرهنگی و معاون وزیر در این رابطه نیز به طور جدی پای کار آمده‌اند و می‌گویند که چرا لرستان با این قدمت نباید آثار ثبت شده جهانی داشته باشد؟ لرستان و «دره خرم آباد» قدمت، تاریخ و پشتوانه تاریخی دارد، در این راستا این امر موجب شد که ثبت جهانی «دره خرم آباد» به عنوان اولین پرونده برای ثبت جهانی در دستور کار قرار گیرد.

این کارشناس حوزه میراث فرهنگی لرستان با تاکید بر اینکه تا به ثبت جهانی «دره خرم آباد» برسیم، مسیر طولانی در پیش داریم، یک روزه و یک ساله نیست، گفت: تمام هم و غم و تلاش خود را برای تحقق این امر گذاشته‌ام، همزمان تیم کاوش، در شهر «شاپورخواست» بعد از ۷۳۰ سال کاوش می‌کند، همزمان روی «سنگ نوشته» سایه بان ایجاد می‌کنیم، همزمان ثبت جهانی را پیش می‌بریم، همزمان حریم قلعه «فلک الافلاک» را ساماندهی می‌کنیم و…، این‌ها به صورت زنجیره‌ای به هم وصل هستند، اگر یکی از این‌ها ناقص بماند ثبت جهانی «دره خرم آباد» صورت نمی‌گیرد.

حسن پور با تاکید بر اینکه اگر یک اثر ثبت جهانی در لرستان داشته باشیم، قطعاً حوزه جذب توریسم، رونق اقتصادی، زیرساخت‌ها و… هم در مرکز استان و هم در سایر شهرستان‌ها ارتقا پیدا می‌کند، افزود: اگر هدف گذاری‌ها با مشکلی برنخورد، سال آینده می‌توانیم ارزیابان یونسکو را به خرم آباد آوریم.

منبع:مهر

تبادل نظر
آدرس ایمیل خود را با فرمت مناسب وارد نمایید.
نظرات کاربران
انتشار یافته: ۳۳
در انتظار بررسی: ۰
هدایت
۱۴:۵۴ ۲۸ ارديبهشت ۱۴۰۲
با سلام
لرستان چهارفصله و سرشار از مواهب طبیعی. با مردمانی پاک و اصیل و با قدمتی به وسعت تاریخ. خرم‌آباد عشق است.
ناشناس
۱۱:۳۹ ۲۸ ارديبهشت ۱۴۰۲
علیرضا بیرانوند هم واقعا نخستین هستش ها‌‌...
محسن
۲۲:۴۵ ۲۷ ارديبهشت ۱۴۰۲
به عنوان یک لور میگم همه جای ایران سرای من است ایران با تمام اقوام و فرهنگ هاش زیبا هست، من به تمام هموطنانم عشق می ورزم امیدوارم اون تعدادی هم که با کینه و نفرت صحبت میکنن و فحش میدن هم به راه راست هدایت بشن و بدانند ما همه با هم یک ملت هستیم با آداب رسوم و زبان متفاوت پیروز باد ایران و ایرانی ❤️❤️❤️
ناشناس
۱۷:۱۷ ۲۷ ارديبهشت ۱۴۰۲
پس عکس تنگه رویایی شیرز و کاکیزه تنگ گرمه کوهدشت کجاست
ناشناس
۱۷:۰۶ ۲۷ ارديبهشت ۱۴۰۲
مگر اولین سکونتگاه بشر همون آبادی آدم و حوا نبوده؟؟؟؟که اتفاقا جای خرمی هم بوده.پس همین دره خرم آبادی بوده اعتقاد کن.
پبدنی
۱۵:۰۶ ۲۷ ارديبهشت ۱۴۰۲
بنازم خاک پاک میهنم را که گوشه گوشه اش پر است از تمدن و فرهنگ و اقوام گوناگون و رنگارنگ
این یکرنگی و همدلی است که کشورمان را زیبا و یکدست میسازد
جانم فدای ایران
۱۴:۴۷ ۲۷ ارديبهشت ۱۴۰۲
زاگرس و حاشیه زاگرس پر است از آثار پیشینیان و تمدنهایی بیش از ده هزار سال و همچنین شهرها و تمدنهایی که وجود و حیاتشان وابسته به زاگرس و فرهنگ زاگرس نشینان بوده
یقینا جای جای ایران عزیز ما از جمله لورستان بزرگ با تمدن و باستانیند
ناشناس
۱۴:۲۶ ۲۷ ارديبهشت ۱۴۰۲
شهر خرم آباد یک شهر طولی زیبا و خرم و شیک است
مسولان شهرسازی فرصت زیباسازی هر چه بیشتر این شهر جهانی را بدانند
ناشناس
۱۳:۴۲ ۲۷ ارديبهشت ۱۴۰۲
فعلا که مسئولین عزیز به فکر اشتغال مردم لرستان هستند چون هرسال 40 نفر در آموزش و پرورش شهرستان کبودراهنگ استخدام می کنند و جای جوانان تحصیل کرده این منطقه را می گیرند
ناشناس
۱۱:۲۰ ۲۷ ارديبهشت ۱۴۰۲
در مقایسه با کشورهای امریکایی و اروپایی
ایران زمین
زیباترین نقاشی خداست .تنوع فرهنگ .اب و هوا .دین .زبان ووووو
بازفتی
۰۹:۳۳ ۲۷ ارديبهشت ۱۴۰۲
گوشه گوشه میهنمان پر است از تمدن‌های چندین هزارساله اما لرستان بزرگ چیز دیگری است از کتیبه های انشان و آیاپیر تا خرم آباد و اندیکا و دنا شوش ،هگمتانه و..و..
ناشناس
۱۲:۵۶ ۲۷ ارديبهشت ۱۴۰۲
لطفا جو گیر نشین. اینکه شما به سرزمینی که در اون متولد شدین عشق بورزین قابل احترامه اما اینکه خودتون رو تافته جدابافته ببینید خنده داره و کودکانه
ناشناس
۱۴:۳۰ ۲۷ ارديبهشت ۱۴۰۲
این یک واقعیته و نه افکاری کودکانه
Andikai
۰۸:۵۲ ۲۷ ارديبهشت ۱۴۰۲
همه خوزستان را به زرخیزی میشناسند در صورتیکه در اصل این لرستان است که زرخیز است زیرا که از همه مواهب خدادادی از آب و برق و نفت و گاز و فرهنگی و تمدنی و انرژی و کوه و رود و دشت و دریاچه ها و آبشارها و جنگل و نخبگان و دانشمندان ملی و فراملی و همه و همه برخوردار است و همیشه مورد حسادت و کینه ورزی بدخواهانش بوده
درود بر مردمان رشته کوه زاگرس و کوهپایه ها و دشتهای با تمدن اطرافش
ناشناس
۰۹:۳۹ ۲۷ ارديبهشت ۱۴۰۲
چون شوش و تخت جمشید و انشان و پارسوماش و..و..و..و..
ناشناس
۰۸:۴۹ ۲۷ ارديبهشت ۱۴۰۲
جالبه
Bakhtiyarivand
۰۸:۴۰ ۲۷ ارديبهشت ۱۴۰۲
تمدن فقط تمدن لورستان بزرگ از زاگرس شمالی تا زاگرس میانی و جنوبی و همسایگان سواحل
کتیبه ها و سنگ نوشته ها و آثار بجای مانده گواه است که لورستان بر پیشانی تمدن ایران جای دارد
ناشناس
۱۲:۵۴ ۲۷ ارديبهشت ۱۴۰۲
لطفا بحث رو به سمت برتری اقوام و واژه های شبهه برانگیز نبرید. قرار نیست هرقومی یک طرف کشور رو برای خودش یدک بکشه. لرستان بزرگ و کردستان بزرگ و بلوچستان بزرگ و .... فقط طراحی بیگانگان برای از هم پاشیدن ایرانه
ناشناس
۱۷:۱۵ ۲۷ ارديبهشت ۱۴۰۲
ایرانیم و ایرانم آرزوست من لک هستم ولی تمامی اقوم ایرانی را هموطن و دوست خود میدانم

و ایران را سرای همه ایرانیان از لک ،لر ،کرد ،عرب بلوچ و ترک فارس و ترکمن و خلاصه تمام اقوام شریف ایرانی
ناشناس
۰۸:۲۵ ۲۷ ارديبهشت ۱۴۰۲
تمام ماشین دزدها و خونه رو های تهران همه مال همون دره خراب شده هستن .
ناشناس
۰۸:۵۸ ۲۷ ارديبهشت ۱۴۰۲
اولین خراب شده اون مغزه پوک توئه!!
دوما آماری داری که این رو ثابت کنه ؟ خونه رو ؟!!!! با این اصطلاحی که تو داری میگی معلومه خودت از ارازل و اوباش و دزدای سرگردنه ای شک ندارم
ناشناس
۰۹:۳۷ ۲۷ ارديبهشت ۱۴۰۲
عقده ایی نباش پروفسورها و مغزهای ملی لرستان را هم ببین چند نفر لات که معلوم نیست کجاییند لرستان بزرگ نیست
از جراحان پیوند و مغز و اعصابش گرفته تا پروفسورهای فراوان و بزرگ دیگرش و مردمان وطن پرست و دلیرش
ناشناس
۱۱:۲۲ ۲۷ ارديبهشت ۱۴۰۲
دوست عزیز هر شهری به نوبه خودش بد خوب داره تبریز هم دزد داره مواد فروش داره و همینطور بقیه شهرهای ایران هر جای بد و خوب داره نمیشه همه رو جمع بست
ناشناس
۱۲:۱۰ ۲۷ ارديبهشت ۱۴۰۲
خیلی بی فرهنگ و عقده‌ای هستی، معلومه از لرها عقده‌ی شخصی به دل داری که همچین چرت و پرتی نوشتی.
مردم لرستان خیلی شریف و اصیل و عشقن.
ناشناس
۱۴:۰۲ ۲۷ ارديبهشت ۱۴۰۲
دهنت رو آب بکش وقتی در مورد لرها صحبت میکنی
ناشناس
۱۴:۱۲ ۲۷ ارديبهشت ۱۴۰۲
اشتباه می کنی مردم خرم آباد اصیل وشریف هستند. متاسفانه افراد خلافکار یا بعضا ترسو از بعضی شهرهای دیگر استان گاهی خلافی مرتکب میشن بعد وقتی گیر می افتن خودشونو خرم آبادی معرفی می کنند .
ایرانیومU-238.03
۱۶:۳۷ ۲۷ ارديبهشت ۱۴۰۲
فرمانده شهید محمود عیدی نژاد اعزامی از خرم آباد اجازه نداد که تو و ماشینت و نوامیست و خانمانت و خاندانت دست اجنبی بیفتد. کالیتو بیگی بالا.
بیرانوند
۰۴:۴۳ ۲۸ ارديبهشت ۱۴۰۲
جالب بود
هدایت
۱۴:۵۵ ۲۸ ارديبهشت ۱۴۰۲
هنوز مهمون خرم‌آبادیها نشدی تا فرهنگ و انسانیت رو تجربه کنی.
ناشناس
۲۱:۵۸ ۳۰ ارديبهشت ۱۴۰۲
میدونی حق الناس چیه ؟ میتونی جواب تمام خرم آبادی ها رو برای این تهمت بدی ؟ چرا قبل از باز کردن دهنت یه مقدار از مغزت استفاده نمیکنی ؟
ناشناس
۰۸:۲۴ ۲۷ ارديبهشت ۱۴۰۲
جالب بود ممنون
ناشناس
۲۲:۰۳ ۳۰ ارديبهشت ۱۴۰۲
به عنوان یک خرم آبادی هم به لرستان دوست داشتنی و هم به تمام کشور خوبم ایران عزیز و به تمام هم وطن های خوبم در جای جای کشورمون افتخار میکنم
ناشناس
۰۷:۳۱ ۲۷ ارديبهشت ۱۴۰۲
به بیکاری جوانان خرم آباد هم رسیدگی کنید
کارخانه های بسته شده را دوباره احیا کنید
حداقل کمی مهاجرت اجباری برای شغل کم بشود