منطقه سبزوار دارای ۱۷۸ معدن در حال بهره برداری است که به لحاظ کمیت و تنوع مواد معدنی یکی از قطب‌های معدنی مطرح در کشور است و مواد معدنی شناسایی شده در این منطقه شامل کرومیت، منگنز، مس، کانسنگ طلادار، آهن تیتانیوم‌دار، گرانیت، مرمریت، تراورتن، مرمر، بنتونیت، سنگ گچ، گچ خاکی، سنگ آهک، سنگ لاشه و مالون، شن و ماسه، فلدسپات، کائولن، خاک صنعتی و تالک سرپانتین است.
بهره مندی مطلوب از این پهنه‌های معدنی بی نظیر در منطقه غرب خراسان رضوی در محدوده شهرستان‌های سبزوار، جوین، جغتای، خوشاب، داورزن و ششتمد هر چند بستری برای شتاب اقتصادی و توسعه منطقه است، اما چالش خام فروشی مانعی جدی در این مسیر محسوب می‌شود.
سبزوار از دیرباز به عنوان شهر تجاری معروف بوده است، اما در دهه‌های اخیر به حوزه صنعت و به ویژه معادن آن با شناسایی پهنه‌های معدنی توجه ویژه‌ای شده و سرمایه گذارانی در این حوزه‌ها ورود یافته اند.
حسین شریعتمدار رئیس اداره صنعت، معدن و تجارت سبزوار گفت: این شهرستان یکی از قطب‌های مهم معدنی خراسان رضوی به شمار می‌رود، چنانکه وجود انواع کانی‌های فلزی و غیرفلزی به ویژه کرومیت و منگنز از مهمترین قابلیت‌های معدنی آن است، که ظرفیت بالایی در ایجاد اشتغال دارد.
او افزود: رشد تولید در بخش معدن و صنعت در این منطقه با بهره گیری از ظرفیت شرکتهای دانش بنیان، استفاده از ظرفیت بخش خصوصی، مشارکت با انجمن تخصصی معادن و صنایع معدنی و پیگیری درخواست ایجاد واحد‌های دانشگاهی در حوزه معدن در سبزوار مورد توجه قرار گرفته است.
سرمایه‌گذاری ۱۱۲ هزار میلیارد ریالی در حوزه معادن سبزوار
رئیس اداره صنعت، معدن و تجارت سبزوار ادامه داد: با هدف افزایش تولید در دهه‌های گذشته ۱۱۲ هزار میلیارد ریال در حوزه معدنی این منطقه سرمایه‌گذاری شده است.
شریعتمدار بیان کرد: از این میزان سرمایه گذاری، هزار و ۶۱۰ میلیارد ریال طی یک سال گذشته صورت گرفته و ۱۰ پروانه بهره برداری در حوزه معدن با میزان اشتغال ۱۳۷ نفری صادر شده است.
او تصریح کرد: در مجموع هزار و ۳۱۵ فرصت شغلی مستقیم در بخش معدن و صنایع معدنی سبزوار ایجاد شده، که با توسعه واحد‌های فرآوری این میزان اشتغال افرایش می‌یابد.
رئیس اداره صنعت، معدن و تجارت سبزوار تاکید کرد: طی سال گذشته پروانه اکتشاف ۹ معدن جدید نیز در این شهرستان صادر، سه هزار و ۵۰۰ مورد بارنامه سازمانی در این بخش تحویل و توزیع شده و ۲۰ فقره نیز اخطاریه پیگیری برای فعال سازی معادن صادر شده است.
شریعتمدار اظهار کرد: همچنین در این مدت یک ساله ۴۵ مورد بازدید از بخش معادن و صنایع منطقه صورت گرفته و در راستای برخورد با متخلفان در حوزه برداشت غیرمجاز ماده معدنی، ۱۵ فقره پرونده تشکیل و به مرجع قضایی ارسال شده است.
معادن غرب خراسان رضوی ۱۹۷ میلیارد ریال حقوق دولتی پرداختند
او افزود: پارسال ۱۹۷ میلیارد ریال از محل حقوق دولتی ۱۷۵ معدن در حال بهره‌برداری غرب استان خراسان رضوی دریافت و به خزانه عمومی دولت واریز شده است.
رئیس اداره صنعت، معدن و تجارت سبزوار ادامه داد: یکی از تکالیف دولت به سازمان صنعت، معدن و تجارت، پیگیری دریافت حقوق دولتی معادن در راستای تامین درآمد‌های غیرنفتی پایدار و مولد جایگزین درآمد‌های نفتی است.
خام‌فروشی بلای جان معادن غرب خراسان رضوی
خام فروشی مواد معدنی یکی از مهمترین مشکلات معادن منطقه غرب خراسان رضوی است که به سبب نبود سرمایه‌گذار و صنایع تبدیلی، سالانه بیش از ۲ میلیون تن مواد معدنی از این شهرستان‌ها خارج می‌شود.
شریعتمدار بیان کرد: با هدف جلوگیری از خام فروشی، افزایش بهره وری و پرعیارسازی، توسعه واحد‌های فرآوری معدنی منطقه مورد توجه قرار گرفته است.
او تصریح کرد: در راستای جلوگیری از خام فروشی معادن، یک واحد کارخانه فرآوری کنسانتره کرومیت با سرمایه‌گذاری ۲۰۰ میلیارد ریال سال گذشته در شهرستان سبزوار مورد بهره‌برداری قرار گرفت.
رئیس اداره صنعت، معدن و تجارت سبزوار تاکید کرد: همچنین به منظور جلوگیری از خام‌فروشی مواد معدنی، واحد فرآوری کنسانتره کرومیت در این منطقه ایجاد شده و توسعه صنایع فرآوری معدنی دیگر نیز مورد توجه جدی قرار گرفته است.
شریعتمدار اظهار کرد: این منطقه با ۲۵ واحد معدنی منگنز و ۱۴۳ هزار تن ذخیره به لحاظ صادرات ماده معدنی منگنز وضعیت مطلوبی دارد و با تولید و استخراج این ماده معدنی بخشی از نیاز بازار کشور تامین می‌شود.
سهم ناچیز مشارکت معادن در ایفای مسئولیت اجتماعی
محمد قلعه نوی یکی از ساکنان بخش روداب در جنوب غرب سبزوار گفت: این منطقه از ظرفیت‌های معدنی مطلوبی بهره‌مند است، اما سهم مشارکت معادن در توسعه منطقه بسیار اندک است که انتظار می‌رود بخشی از عواید این واحد‌های معدنی، صرف تامین زیرساخت‌های عمرانی و حمایت از برنامه‌های فرهنگی و اجتماعی منطقه شود.
او افزود: واحد‌های معدنی منطقه هر چند فرصت‌های اشتغال خوبی در سطح منطقه ایجاد کرده اند، اما مشکلاتی همچون بروز گرد و خاک نیز ایجاد می‌کنند و در موقع انفجار کوه آهک یا سنگ آهک سبب آسیب و بروز خسارت به برخی منازل مسکونی فرسوده، مزارع کشاورزی، زیرساخت‌ها و جاده می‌شود که باید راهکار مناسبی برای کاهش این تبعات اندیشیده شود.
ساکن بخش روداب در جنوب غرب سبزوار ادامه داد: بر مبنای مقررات، معدن داران در کنار پرداخت عوارض فروش تولیدات معدنی، باید به پرداخت سهم کمک به مناطق روستایی، بهسازی جاده‌ها و ارتقای بهداشت و درمان مناطق محروم توجه کنند.
شناسایی ۱۳ نقطه و لکه معدنی در غرب خراسان رضوی
بهروز محبی نجم‌آبادی نماینده سبزوار و پنج شهرستان دیگر غرب خراسان رضوی در مجلس شورای اسلامی گفت: ۱۳ نقطه و لکه معدنی در غرب خراسان رضوی شناسایی شده که در سه مورد آن اکتشافات پیش رفته و در مرحله تکمیلی و پایانی قرار گرفته است.
او افزود: این منطقه، دارای ذخایر مطلوبی از مواد معدنی کرومیت، منگنز، تیتانیوم، مس و طلا است که در حوزه مس اتفاقات خوبی رخ داده و سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران (ایمیدرو) وارد کار عملیات اکتشافی شده است.
عضو کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات مجلس ادامه داد: در برنامه هفتم توسعه به حوزه معدن توجه ویژه شده است چنانکه مقام معظم رهبری در دیدار اخیر با نمایندگان مجلس تاکید داشتند معادن و نقشه راه بهره گیری از این ظرفیت مغفول کشور در دستور کار قرار گیرد.
محبی بیان کرد: یکی از مشکلات حوزه معدن، به عنوان ثروت بیکران خدادادی، خام فروشی است که توسعه فرآوری این مواد معدنی در راستای ایجاد ارزش افزوده و اشتغالزایی مورد توجه قرار گرفته و اقدامات مثبتی در این زمینه صورت گرفته است.
او با اشاره به افزایش جدی حقوق مالکانه معادن تصریح کرد: همچنین در کمیسیون تلفیق پیشنهاد شده که از ۱۵ درصدی که به عنوان حقوق مالکانه به حساب استان‌ها واریز می‌شود، یک چهارم در حوزه راه‌های نامناسب مناطق معدنی به سبب رفت و آمد ماشین آلات سنگین هزینه شود که پس از تصویب و تایید در بودجه ۱۴۰۲ لحاظ شده است.
مشارکت ۳.۳ هزار میلیارد ریالی ایمیدرو در منطقه معدنی جغتای
عضو کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات مجلس تاکید کرد: شهرستان جغتای از مناطق توانمند معدنی غرب خراسان رضوی در حوزه فروکروم، منگنز، مس و سیلیس است که ایمیدرو برای تسهیل در مسیر حمل مواد معدنی به مناطق صنعتی اقدام به سرمایه گذاری نموده است.
محبی اظهار کرد: این سرمایه گذاری سه هزار و ۳۰۰ میلیارد ریالی ایمیدرو در محور دستوران - منیدر جغتای؛ با هدف اتصال آن به استان سمنان صورت می‌گیرد که زمینه خروج این شهرستان را از بن بست ارتباطی فراهم می‌سازد.
منبع: ایرنا