هنگام مشاجره با همسر چطور رفتار کنیم که رابطه‌مان خراب نشود؟

پس از گذشت ۱۰ سال از زندگی مشترک کارشان به طلاق عاطفی کشیده بود، وقتی مشاور او صحبت می‌کرد، آه سردی از نهاد سینه بیرون می‌داد و می‌گفت که خیلی دوستش داشته، اما نمی‌داند چطور شده که کار به اینجا رسیده است. بعد از گذشت جلسات متعدد روانشناسی هر دو متوجه شده بودند که جر و بحث‌های زیاد در زندگی شان، کوتاه نیامدن‌ها و حل نشدن انباری از اختلافات باعث شده که از هم سرد شوند و کار به جایی برسد که احساس کنند اصلا از روز اول همدیگر را اشتباه انتخاب کردند.

این سرنوشت برخی از زندگی‌هایی است که اختلافات در زمان مناسب حل نمی‌شود، زمانی که افراد با هم بحث و جدل می‌کنند، با حرف‌ها و رفتارهایشان طوری رفتار می‌کنند که انگار دیگر قرار نیست آینده‌ای با هم داشته باشند و فردا که به صورت هم نگاه می‌کنند، خجالت می‌کشند از حرف‌ها و رفتارشان!

چیزی درباره پل‌های پشت سر شنیده اید، اینکه در مثل‌هایمان می‌گوییم هیچوقت پل پشت سرت را خراب نکن! حال این می‌تواند در مسائل مختلفی از جمله زندگی زناشویی مصداق داشته باشد. پل پشت سر به این معنا نیست که آدم‌ها در زندگی نگاهشان به گذشته باشد، بلکه به این معناست که در نوع روابطشان طوری رفتار نکنند که وقتی اختلافی، مشکلی پیش می‌آید، دیگر همه چیز تمام شده و می‌توانند هر طور که دلشان می‌خواهد رفتار کنند یا صحبت کنند. اما این به چه معناست؟ شاید کمی گیج کننده به نظر برسد. بگذارید اینطور بگویم چطور هنگام مشاجره با همسرمان رفتار کنیم که رابطه مان خراب نشود؟

بنا به فرموده اسلام پیوند ازدواج، ارزشمندترین پیوند در نزد خداست. رسول خدا (ص) می‌فرمایند: «مَا بُنِیَ بِنَاءٌ فِی الْإِسْلَامِ أَحَبُّ إِلَى اللَّهِ تَعَالَى مِنَ التَّزْوِیج‏؛ در اسلام، بنایی که در نزد خدا محبوب‌تر از ازدواج باشد بنا نشده است.» پس این بنا نباید به راحتی نابود شود. 

از بحث طفره نروید!

دکتر سارا هاشمی، روانشناس خانواده می‌گوید: «اختلاف و مشاجره در بین هر زوجی با نگاه متفاوت به زندگی و فرهنگ‌های مختلف دیده می‌شود و کاملا طبیعی است، بخش مهارتی این است که بدانیم در هنگام بحث و مشاجره و پس از آن چطور باید رفتار کنیم، چه چیز‌هایی جزو حرف‌ها و رفتار‌های ممنوعه است و چه چیز‌هایی می‌تواند اختلافات را حل کند.

برخی از زوجین هنگامی که مشکلی برایشان پیش می‌آید، سعی می‌کنند از بحث کردن فرار کنند و خود را در موقعیت پاسخگویی یا حل مسئله قرار نگیرند، خیلی از این افراد حل مسئله را به عنوان یک مهارت در زندگی فرا نگرفته اند به همین دلیل تا مشکلی پیش می‌آید یا سکوت می‌کنند که بسیار اشتباه است یا اینکه از بحث فرار می‌کنند و سعی می‌کنند فراموشش کنند و این خیلی مهم است که بدانید اختلاف اگر اساسی باشد، هیچگاه با سکوت یا طفره رفتن حل نمی‌شود و هر بار که مشکل دیگری پیش بیاید، همه آن مشکلات مثل یک کوه آتشفشان فوران می‌کند و رو می‌آید.

پس طفره رفتن از حل مشکل، مثل این است که یک تپه را به کوهی از مشکلات تبدیل کنیم، چون پس از آن هر چیزی به یک دعوای دیگری مبدل می‌شود.»

تفاوت هایمان را بپذیریم

دکتر هاشمی می‌گوید: «خیلی از مسائل در زندگی مشترک حل شدنی نیستند، مثل تفاوت‌های فرهنگی یا علایق افراد که قطعا با هم تفاوت‌هایی دارد، این تضاد‌ها می‌تواند با یک نگاه درست به زندگی دوست داشتنی باشد و نباید منبع اختلاف شوند، بنابراین شما هیچگاه نمیتوانید فرهنگ یک قوم و قبیله را به خاطر اینکه با آن مشکل دارید، تغییر دهید، گرچه که شما دیدگاه متفاوت و متضادی داشته باشید. بخشی از این مسائل پیش از ازدواج می‌بایست تفکر شود که مثلا شما می‌توانید با این فرهنگ کنار بیایید یا خیر، اما اگر آن را انتخاب کرده اید، در طول زندگی مشترک بهتر است که نگاه و فرهنگ همسرتان برایتان ارزشمند باشد و به آن توجه کنید

اینکه می‌شنویم برخی زوجین از ابتدای زندگی تا لحظه‌ای که می‌توانند پای این اختلافات با هم مشاجره می‌کنند و زندگی شان زهر می‌شود، کاملا اشتباه است و تنها باعث آسیب در روابط می‌شود.

واکنشتان را کنترل کنید

هنگامی که اختلاف بین زوجین پیش می‌آید، افراد در یک مرحله خشم قرار می‌گیرند که نمی‌توانند احساسات منفی خود را کنترل کنند، در آن شرایط ممکن است هر حرفی بزنند، هر رفتاری بکنند و بعد از آن پشیمان شوند. اینکه مهارتی کسب کنیم که در آن شرایط آرامش خود را بتوانیم حفظ کنیم کار ساده‌ای نیست، اما با یک سری تکنیک شدنی است.

مثلا اینکه همان لحظه که احساسات منفی سراغمان می‌آید، سکوت کنیم، اتاقمان را عوض کنیم، یک لیوان آب بخوریم یا اینکه بگوییم در اوج عصبانیت حرف نزنیم، نیم ساعت تنها باشیم و پس از آن درباره مشکل صحبت کنیم چرا که در غیر این صورت چیزی جز دلخوری و ناراحتی و اختلافات بیشتر به بار نمی‌آید.

اگر در محل کار هستید و مشکلی با همسرتان پیش آمده، از او بخواهید که تمرکز بر کارتان داشته باشید، پس از آن زمانی که در کنار هم قرار می‌گیرید به گفتگو بپردازید، وگرنه حل مشکلات از راه دور، تلفنی و پیامکی و اینترنتی شدنی نیست چرا که همه این فضا‌ها احساساتی ندارند و نمی‌توانند به حل مشکل کمک کنند.

حفظ رابطه گرم مشترک پس از اختلافات

اختلاف در زندگی مشترک خود به خود باعث سردی روابط می‌شود، اینکه افراد چطور پس از آن رابطه را مدیریت کنند، دست خودشان است. هر زوجی باید این را در نظر بگیرد که قبل از اختلاف و مشاجره رابطه خوب و عاشقانه‌ای داشته، حتی پس از سال‌ها اگر به این نتیجه رسیده که به درد هم نمی‌خورند، قطعا از آن ابتدا اینگونه نبوده و مشکلات و اختلافات باعث این سردی و سکوت در روابط شده است.

تحقیقات نشان داده سکوت بزرگترین اشتباه زوجین برای حل اختلافات است. هر زوجی پس از مشاجره باید با هم صحبت کنند، نباید دعوا‌ها و اختلاف‌ها فراموش شود و روابط به سردی بگراید، قهر‌ها و اختلافات طولانی شود و زمان زیادی از آن بگذرد تا حل شود.

هاشمی در این باره می‌گوید: «خیلی آدم‌ها هستند به دلیل اینکه می‌ترسند دو مرتبه بینشان بهم بخورد، از صحبت کردن با هم پرهیز می‌کنند، به جای این کار باید تکنیک‌های حل مشکلات را یاد بگیریم تا با آزار کلامی هم را اذیت نکنیم و راه حل برای مشکلات پیدا کنیم، به جای اینکه مسائل گذشته را مدام به میان بکشیم، به دنبال مقصر بگردیم، پای خانواده‌ها را وسط بکشیم یا اینکه سعی کنیم هم را سرزنش کنیم، این‌ها راه حل اختلاف نیست.

زوجین باید این را بدانند که پس از هر مشاجره و بحث از هم دلجویی کنند تا رابطه شان ترمیم شود، لجبازی کردن و کنایه یا سکوت سرد فقط همه چیز را بدتر می‌کند. اینکه فکرکنیم من نباید جلو بروم، چون طرف مقابلم بدعادت می‌شود! تفکر مخربی است.»

روانشناسان معتقد هستند که پس از مشاجره روی علت دعوا تمرکز نکنند، بلکه به فکر حل مسئله باشند. اگر تصور می‌کنید مقصر بحث شما بودید، گاهی تنها گفتن یک متاسفم یا ببخشید کافی نیست، توضیح درباره چند و، چون مسئله و اینکه چه کنید که مشکل حل شود، خیلی مهمتر است.

هاشمی همچنین تأکید می‌کند: «که صحبت کردن از جدایی هنگام مشکلات فقط رابطه را سرد می‌کند، چرا که هنگام عصبانیت زمان مناسب صحبت از این مسائل نیست. افراد باید تمرکز خود را بر حل اختلاف بگذارند نه اینکه با یک مشکل بزرگتر اسیب جدی تری به رابطه وارد کنند؛ و در نهایت نکته مخرب دیگر بعد از هر اختلاف با همسر این است که آن را با دوست و آشنای خود در میان بگذارید و روابط را سردتر کنید، اگر گاهی احساس می‌کنید خودتان نمی‌توانید مشکلی را حل کنید با یک متخصص روانشناسی خانواده در میان بگذارید و یا یک بزرگتر دانای فامیل و خانواده، چرا که صحبت کردن از مسائل داخلی خانواده با افراد دوست و فامیل یا هر فردی خود چالش‌های بزرگ بعدی را در بر خواهد داشت که در یک گزارش دیگر جای بحث دارد.»

در خانه هایتان قرآن بخوانید

اگر به دین مبین خودمان اسلام مراجعه کنیم، راهکار‌های زیادی برای رفع اختلافات به ما داده است که اتفاقا خیلی ساده و خیلی اثرگذار است مثلا تلاوت قرآن با صدای رسا در خانه باعث می‌شود که تاریکی و اختلافات کم شود. علی (ع) دراین باره می‌فرمایند: «نُوراً لَیْسَ مَعَهُ ظُلْمَة؛ نوری است که هیچ تاریکی‌ای با آن نیست.» وقتی پای کلام خدا به میان می‌آید و سخن خدا به گوش در و دیوار خانه می‌رسد اشعه‌های نور الهی، پرده‌های ظلمتِ نفرت و اختلاف را می‌دَرد و صفا و مهربانی میهمان خانه می‌شود.

پیامبر (ص) نیز می‌فرمایند: «فَإِنَّ الْبَیْتَ إِذَا کَثُرَ فِیهِ تِلَاوَةُ الْقُرْآنِ کَثُرَ خَیْرُهُ وَ اتَّسَعَ أَهْلُهُ وَ أَضَاءَ لِأَهْلِ السَّمَاءِ کَمَا تُضِی‏ءُ نُجُومُ السَّمَاءِ لِأَهْلِ الدُّنْیَا؛ خانه ‏اى که در آن قرآن زیاد تلاوت شود، خیرش زیاد مى‏ گردد و آن خانواده گشایش می‌یابند و براى اهل آسمان نور مى‏ دهد همچنان که ستارگان آسمان براى اهل زمین، نور افشانى مى‏ کنند.»

همچنین ذکر گفتن در خانه، محیط خانه و افراد آن را نورانی می‌کند، چنان که امیرالمؤمنین (ع) می‌فرمایند: «الذِّکْرُ نُورٌ وَ رُشْد؛ ذکر، نور و رشد است.» یکی از راهکار‌های زدودن اختلافات در خانواده، پناه بردن به ذکر خداست.

منبع: فارس