امروز در برنامه میز اقتصاد ابعاد اقتصادی سفر رئیس جمهور ایران به کشور سوریه با حضور سلاح ورزی نایب رییس اتاق بازرگانی ایران و پیل تن مدیر کل دفتر سازمان توسعه تجارت بحث و بررسی شد.
این چهارده تفاهم‌نامه امضا شده با کشور سوریه در چه حوزه هایی است؟
سلاح‌ورزی: در حوزه های اقتصادی و در بحث های ریلی، هوایی، نفتی، زیارتی و مناطق آزاد تفاهم نامه هایی بین دو کشور منعقد شده است و می‌تواند تاثیرات مهمی برای ما داشته باشد.
بعد از شروع شدن جنگ سوریه به دلیل اینکه کشور درگیر جنگ بود باعث شد صادرات به مقدار زیادی کاهش پیدا کند. مسائل منطقه اجازه نمی‌داد که ما روند رو به رشدی داشته باشیم اما اکنون صادرات تجهیزات پزشکی، محصولات فولادی و قطعاتی در حوزه خدمات مهندسی مواد غذایی و...انجام می‌شود. اگر تفاهمات اجرایی شود ما می‌توانیم به مبلغ یک میلیارد دلار مبادلات تجاری هم برسیم.
در حالت عادی و همچنین از لحاظ شرایط شاید با کشور ترکیه برابری کند اما از مزیت های بیشتری در حوزه صادرات برخوردار است هم از لحاظ مسافت و از لحاظ و هزینه ها لجستیکی که کمتر است.
ما همچنان از نظر تعاملات بانکی محدودیت داریم. ما هنوز موضوع تضامین را برای شرکت های ایرانی نتوانستیم به طور کامل حل کنیم. درباره ارائه تضامین به شرکت ها اقدامات خوبی صورت گرفته است. درباره احداث دو نیروگاه و سد و جاده در سوریه توسط ایران تفاهم نامه امضا شده است. برخی از صادر کنندگان ما از عراق به سمت سوریه رفته اند که در آمار دیده نشده است.
چه اقداماتی برای تجار صورت گرفته است؟
سلاح‌ورزی: ما یک قرارداد تجارت آزاد با طرف سوری داشتیم اما هر چه تلاش می‌شد به دلیل موانع در سوریه این امکان به وجود نمی آمد که تجار ایرانی در جاهایی که به سود آنها بود حضور موثری داشته باشند. دولت باید مشارکت بخش خصوصی را در این سفر ها بیشتر کند. یک فرصت بسیار مناسبی برای سوریه داشت که به آن توجه نکردند.
مشکلات گمرکی چه بوده است؟
سلاح‌ورزی: مجموعه ای از مقررات دست و پا گیر بود که اجازه فراهم شدن قرارداد تجارت آزاد داده نمی‌شد. کالاهای ترک به صورت قاچاق و غیر رسمی به سوریه می‌رفت و به فروش می‌رسید. در یکی دو سال اخیر سازمان توسعه تجارت خیلی تخصصی تر با مسائل مواجه می‌شود و تعامل را با بخش خصوصی بیشتر کرده است. تجار هر جای دنیا فرصت تجاری برای آنها فراهم شود تلاش خواهند کرد. ما موضوع مسیر دسترسی به سوریه که موضوع جدی بود را در حال بررسی داریم.
به طور کلی پیمان پولی چقدر می‌تواند موثر باشد؟
سلاح‌ورزی: در کنار دیپلماسی اقتصادی پیمان های پولی دو جانبه یا چند جانبه می‌تواند در تسهیل امور خیلی موثر باشد. باید یک تعاملی بین معادلات دو کشور وجود داشته باشد. ما به دنبال نوآوری و روش های جدید هستیم و من معتقدم که این کار غیر ممکن نیست چون در کشور های دیگر انجام شده است.
از جزئیات تفاهم نامه‌ها بفرمایید؟
پیل تن: یک سند در حوزه همکاری های صنعتی با طرف سوری امضا شد که ما بتوانیم در حوزه بنگاه های کوچک مان زمینه تولید مشترک را فراهم کنیم و توسعه همکاری های نمایشگاهی را در اولویت قرار دهیم. طبق یک تفاهم‌نامه تعرفه کالا های تجاری بین دو کشور قرار است از چهار به صفر تقلیل پیدا کند.
توافقات خیلی خوب دیگری در حوزه های دریایی، راه آهن مناطق آزاد و... به امضای سران دو کشور رسید. در صورت نهایی شدن توافق ما در مدت بین سه الی شش ماه با تصویب در دولت دو کشور کاهش تعرفه ها را به مرحله اجرا می رسانیم. توافق شد که ما در زمینه حمل و نقل هوایی برای تردد زوار زیر ساخت های خوبی را فراهم کنیم. برای حمل و نقل دریایی هم قرار است که از خطوط کشتی رانی بین دو کشور که امکان راه اندازی دارد حمایت کنیم.
در مرحله بعدی توافق بین راه آهن ما و کشور سوریه اتفاق افتاد. توسعه حمل و نقل زمینی کالا از ماه های گذشته در دستور کار قرار گرفته است و ما باید در زمینه توافق حقوقی سه کشور گام برداریم که این کریدور به بهره برداری برسد. مرحله دوم همکاری به تلاش به کشور برای ایجاد زیر ساخت های جاده ای برمی‌گردد. هنوز در برخی از مناطق امنیت کامل و مطمئنی که تجار ما انتظار دارند فراهم نشده است.
انشالله شاهد شکل گیری این کریدور به سمت بازار سوریه و کشور های همسایه دیگر باشیم. خط ایران لاذقیه احتیاج دارد که به صورت برنامه ریزی شده اتفاق بیفتد که تجار ما بتوانند از فرصت های لازم استفاده کنند.
نظر شما چیست؟
سلاح‌ورزی: تجارت با سوریه کمی با سایر کشور ها متفاوت است و به دلیل تحریم ها مشکلات تجارت بین دو کشور مضاعف است. در سال های گذشته یکی از شرکت های داروسازی دارو به سوریه صادر کرد و منابع آن به دلیل مشکلات بازنگشت و وزارت اقتصاد آن را در لیست کسانی گذاشت که تعهداتشان را انجام ندادند. ما در دمشق یک مرکز تجاری ایران را راه اندازی کردیم و در آنجا بسیاری از بنگاه ها و اتاق مشترک‌های ما مستقر شده‌اند.