انجمن دیابت آمریکا تخمین می‌زند که ۵۰ درصد از کسانی که مبتلا به این عارضه هستند و یا در مرحله پیش دیابت قرار دارند، در صورت عدم تغییر در شیوه زندگی، به دیابت نوع ۲ مبتلا می‌شوند.
انسولین هورمونی است که به گلوکز موجود در گردش خون (قند خون) کمک می‌کند تا به بافت‌های بدن وارد شده و در آن جا برای تبدیل شدن به انرژی ذخیره شود. انسولین در واکنش مستقیم به افزایش میزان گلوکز در خون و از غده پانکراس ترشح می‌شود. اگر میزان طبیعی انسولین نتواند سطح گلوکز خون را کاهش دهد و آن را در بافت‌ها ذخیره کند تا بعد‌ها به صورت انرژی در بدن آزاد شود، غده پانکراس انسولین بیشتری ترشح می‌کند.
اگر چه در برخی از افراد این ترفند کارآیی دارد، اما در برخی دیگر این میزان اضافی انسولین باز هم قادر نیست گلوکز را به بافت‌ها وارد کرده و برای تبدیل شدن به شکل انرژی در آن‌ها ذخیره کند. به این ترتیب این افراد همزمان هم گلوکز و هم انسولین بالایی در خونشان دارند.
هنگامی که برای ذخیره گلوکز خون در بافت‌ها مقادیر بالایی از انسولین لازم است، حالتی به نام مقاومت به انسولین ایجاد می‌شود و نشانه‌های زیر را به همراه دارد:
چاقی شکمی: چاقی و به طور خاص چاقی شکمی، یکی از علائم زمینه‌ای مقاومت به انسولین است. در واقع چربی شکمی منجر به اختلال در تحمل گلوکز می‌شود. یک رژیم غذایی سالم در کنار ورزش که به کاهش چاقی شکمی کمک می‌کند، خود راهی برای مبارزه با سندرم مقاومت به انسولین است.
ابتلا به آکنه: در مبتلایان به سندرم مقاومت به انسولین، سبوم و چربی پوست بیش از حد تولید می‌شود و به صورت آکنه خود را نشان می‌دهد. این در حالی است که رژیم غذایی سرشار از کربوهیدرات منجر به وخیم‌تر شدن این وضعیت خواهد شد. رژیم غذایی سرشار از سبزیجات تازه و گوشت بدون چربی در کنار مصرف کمتر قند می‌تواند یک راه مبارزه با این علامت سندرم مقاومت به انسولین باشد.
سندرم تخمدان پلی کیستیک: بسیاری از زنانی که از سندرم تخمدان پلی کیستیک رنج می‌برند، سطوح بالای انسولین در خونشان وجود دارد و باعث شده تخمدان آن‌ها تستوسترون و دیگر هورمون‌ها را بیش از حد تولید کند. دوره‌های نامنظم قاعدگی و رشد کیست‌های دردناک در تخمدان از نشانه‌های سندرم تخمدان پلی کیستیک است. کنترل سطح انسولین می‌تواند به کنترل علائم سندرم تخمدان پلی کیستیک و جلوگیری از مشکلات باروری کمک کند.
ریزش مو در زنان: علاوه بر ذخیره سازی چربی و تنظیم سطح قند، انسولین به تنظیم رشد مو نیز کمک می‌کند. زنانی که مبتلا به مقاومت به انسولین هستند، در معرض ابتلا به ریزش مو نیز قرار دارند و حتی طاسی با الگوی زنانه را نیز تجربه می‌کنند. زنانی که روزانه بیش از ۲۵۰ رشته مو از دست می‌دهند، باید از نظر ابتلا به سندرم مقاومت به انسولین تحت بررسی قرار گیرند.
وجود لکه‌های سیاه روی پوست: یک بیماری پوستی به نام acanthosis nigricans، شامل لکه‌های سیاه بر روی پوست می‌تواند نشان دهد مقاومت به انسولین وجود دارد.
بالا بودن قندخون: هنگامی که پانکراس برای مدت طولانی دیگر نمی‌تواند انسولین کافی تولید کند، قند خون افزایش می‌یابد. قند خون بالا با علائمی مانند تشنگی بیش از حد، بی‌حالی، تکرر ادرار و علائم جدی تری مانند صدمه به کلیه‌ها، خود را نشان می‌دهد. افراد مبتلا به سندرم مقاومت به انسولین نیاز به کنترل مداوم قند خون و حفظ یک رژیم غذایی سالم دارند.