ارسلان مالکی رئیس سازمان ملی زمین و مسکن در برنامه صف اول به سوالات زیر پاسخ داد:
تصمیمات جلسه اخیر شورای عالی مسکن برای تامین زمین نهضت ملی چه بود؟
مالکی: در جلسه شورای عالی مسکن ارزیابی عملکرد استان ها در بخش مسکن بررسی شد؛ عملکرد دستگاه ها از بحث تامین زمین تا اجرا و پیشرفت نهضت ملی، مسکن روستایی، بافت فرسوده و الحاق اراضی مورد بررسی قرار گرفت.
رئیس جمهور دستور داد وزارتخانه های راه و شهرسازی و کشور، استان هایی که عقب ماندگی در این حوزه دارند را بازرسی کنند و با افرادی که کوتاهی کردند برخورد کنند. بررسی می شود تا مشخص شود که عقب ماندگی ها به دلیل اهمال بوده یا خیر.
زمان مشخصی برای این بازرسی ها تعیین شده است؟
مالکی: تلاش شده نتایج این بازرسی ها به جلسه بعدی شورای عالی مسکن برسد که طبق خواسته رئیس جمهور کمتر از یک ماه دیگر جلسه بعدی برگزار می شود.
در مجموع چالش تامین زمین داریم؟
مالکی: در برخی استان ها تامین زمین خوب پیش رفته است. تاکنون توانسته ایم بیش از ۲۹ هزار هکتار زمین را برای نهضت ملی مسکن تامین کنیم. روند تامین زمین به نسبت قبل بهتر شده و سرعت گرفته است.
نیاز طرح نهضت ملی مسکن به زمین چقدر است؟
مالکی: سهم سازمان زمین و مسکن در سال اول تامین زمین برای ۳۰۰ هزار نفر بوده که طی این دو سال باید ۶۰۰ هزار نفر تامین زمین شده باشد و ما بیش از تکلیف خود عمل کرده ایم.
به غیر از ۲۹ هزار هکتاری که تامین شده، ۱۹ هزار هکتار زمین در حال الحاق داریم.
ما بیش از سهمیه خود تامین زمین کرده ایم اما شاخصی به نام شاخص متقاضی وجود دارد یعنی در جاهایی زمین بیش از متقاضی داریم اما در جاهایی به تعداد متقاضی نتوانسته ایم زمین تامین کنیم.
کدام شهرها چالش زمین دارند؟
مالکی: بیشترین تامین زمین به ترتیب در استان های فارس، سیستان و بلوچستان، کرمان، هرمزگان، خوزستان، خراسان جنوبی بوده و استان های کرمان، همدان و کهگیلویه و بویراحمد و کردستان در آخر فهرست تامین زمین قرار دارند.
در فهرست استان هایی که کمبود زمین دارند هم باز فارس باوجود تامین زمین بالا در اول لیست است چون تعداد متقاضی زیادی دارد. استان های کردستان، همدان، کهگیلویه و بویراحمد در تامین زمین عقب هستند.
اهمال در تامین زمین صورت گرفته است؟
مالکی: نمی‌توانیم اهمال بگوییم در برخی جاها محدودیت وجود داشته است. به طور مثال به دلیل توپوگرافی زمین منطقه، جنگل و کشاورزی بودن اراضی کردستان ما محدودیت تامین زمین دولتی در این استان داریم.
چه میزان زمین شناسایی شده و فرایند الحاق چگونه است؟
مالکی: در وزارت راه و شهرسازی مقدمات الحاق اراضی را فراهم کردیم. تاکنون ۵۶ هزار و ۷۱۲ هکتار زمین شناسایی و برای الحاق به کارگروه های امور زیربنایی معرفی شده است.
تا الان در ۱۳ هزار و ۹۰۰ هکتار از این زمین ها مراحل تصویب و الحاق تمام شده است. با الحاق ۲۳ هزار و ۳۳۰ هکتار مخالفت شده و ۱۹ هزار و ۴۸۳ هکتار در مراحل الحاق قرار دارد.
علت مخالفت با الحاق اراضی به دلیل شرایط کالبد زمین، مسائل زیست محیطی و تامین نشدن تاسیسات زیربنایی بوده است.
الحاق اراضی بخش خصوصی به چه صورت است؟
مالکی: برای الحاق اراضی بخش خصوصی آمادگی مشارکت داریم البته محدودیت هایی از جمله محدودیت مکان یابی وجود دارد. همچنین اراضی خصوصی برای الحاق باید دو شرط داشته باشند نخست اینکه معیار حقوقی مالکیت یعنی مالک قطعی زمین مشخص باشد. دوم اینکه اراضی درجه یک و دو کشاورزی نباشند چون طبق قانون نمی توانیم این اراضی را در بخش مسکن استفاده کنیم. این دو شرط را بررسی می کنیم بعد با مالک توافق می کنیم.
در حوزه ویلایی سازی چه اقدامی شده است؟
مالکی: در ویلایی سازی بیشتر سعی داریم زمین به خود متقاضیان واگذار شود و ساخت خانه بر عهده آنها باشد اما در برخی شهرها دهک های اول و دوم قادر به ساخت نیستند. آنهایی که تمایل به ساخت داشته باشند با رعایت این نکته که به تعداد متقاضیان شهر زمین تک واحدی ویلایی سازی داشته باشیم، این واگذاری اتفاق می افتد.
تاکنون بیش از ۱۳۶ هزار قطعه زمین برای ویلایی سازی واگذار شده است البته همه جا به دلیل شاخص متقاضی این امکان وجود ندارد، در بعضی شهرها به ناچار باید به سمت ساخت طبقات بیشتر برویم تا تعداد بیشتری متقاضی را پاسخ دهیم.
چرا واگذاری زمین کم بوده است؟
مالکی: بسیاری از زمین هایی که الحاق شده نیاز به آماده سازی دارد و بعد به بخش خصوصی واگذار شود. بسیاری از زمین ها هم در حال الحاق هستند.
وضعیت واگذاری زمین های دولتی به چه صورت است؟
مالکی: واگذاری اراضی مازاد دولتی بعد از دستور رئیس جمهور رشد چشمگیری داشته است. تاکنون ۱۰ هزار هکتار از اراضی مازاد سایر دستگاه های دولتی شناسایی شده که ۴ هزار و ۶۹۵ هکتار اخذ سند شده، ۲ هزار و ۵۰۰ هکتار از دستور کار خارج شده است و ۲ هزار و ۸۰۰ هکتار در مراحل اخذ سند قرار دارد.
همکاری دستگاه ها در واگذاری اراضی چطور بوده است؟
مالکی: بیشترین همکاری و شناسایی اراضی و اخذ سند مربوط به وزارت جهاد کشاورزی بوده و وزارت راه و شهرسازی و وزارت علوم در رده های بعدی هستند. بیشترین باقی مانده اراضی هم مربوط به وزارت علوم است چراکه اراضی زیادی در دانشگاه ها وجود دارد. در مورد نیروهای مسلح هم با توافق پیش می رویم.
به سامانه سادا دسترسی پیدا کردید؟
مالکی: هنوز نه. مذاکراتی شده تا این اتفاق بیفتد بیشتر موارد نرم افزاری و سامانه ای است که باید برای ایجاد دسترسی ما فراهم شود.
علت مقاومت دستگاه ها برای واگذاری اراضی چیست؟
مالکی: مهمترین دلیل مقاومت دستگاه ها در واگذاری این است که می خواهند برای طرح های آینده با مشکل مواجه نشوند. ما این اطمینان را می دهیم هر زمانی که دستگاهی نیاز به زمین داشته باشد از اراضی حریم نیاز آن دستگاه را تامین کنیم.