چندی پیش یکی از روزنامههای داخلی کشور در طی مرگ ناگهانی یکی از هنرمندان باسابقه کشورمان، عنوان مرگ این فرد را در صفحه اول روزنامه خود با تیتر مرگ خود خواسته منتشر کرد.
سپس استفاده این روزنامه از واژه مرگ خود خواسته واکنشهای بسیاری در فضای مجازی به همراه داشت که در ادامه به گفتوگو با یکی از تحلیلگران سیاسی فرهنگی کشورمان پرداختهایم.
میکائیل دیانی تحلیلگر سیاسی فرهنگی و کارگردان مستند فراموش شدهها در واکنش به نوع اطلاع رسانی مرگ یک فرد چهره بیان کرد: اساسا فضای رسانهای حرفهای دنیا و بین الملل با پروتکلهایی همراه است که رسانههای حرفهای بر آن اساس درباره مسائل مختلف صحبت میکنند.
وی ادامه داد: اتفاقات و آسیبهای اجتماعی هم پروتکلهای خاص خود را دارد. یکی از چیزهایی که خط قرمز همه رسانههای حرفهای دنیا است، این است که وقتی رسانهای درباره یک آسیب اجتماعی مثل خودکشی قرار است واکنشی به همراه داشته باشد؛ ابتدا مهمترین وجه کار رسانهای آن است که بار منفی اتفاق خودکشی را کم نکند، به هیچ وجه خودکشی را تلطیف نکند و از کسی که خودکشی کرده است، قهرمان نسازد که این امر یک اصل مهمی است که رسانههای های دنیا آن را رعایت میکنند.
این تحلیلگر سیاسی فرهنگی گفت: اگر بخواهیم این ماجرا را با تیترهایی تقلیل بدهیم این لطمهای است که به کل جامعه وارد میکنیم. همه رسانههای دنیا در این حوزه، اهمیت این موضوع را لحاظ میکنند که نبایستی خودکشی به عنوان یک انتخاب برای افراد جامعه گزینه شود.اساسا میگویند اعتراض زمانی اثرگذار میشود که به بهتر شدن زندگی کمک کند اما خودکشی علیه زندگی و ادامه مسیر جامعه است.
دیانی در ادامه گفت: از این جهت هنگامی که یک رسانه در داخل کشور مسئله خودکشی را تلطیف کند، اتفاق نادرستی است. همچنین در این راستا واکنش اصحاب رسانه، روانشناسان جامعه انسانی و مددکاران اجتماعی نسبت به این اتفاق رفتار دقیق و درستی بود.
وی به بیانه انجمن روانپزشکی و مصاحبههای جامعه شناسان اشاره کرد که میگویند از خود کشی عمل قهرمانانه نسازید که این امر با فرایند منطقی جامعه سازگار نیست.
دیانی در پاسخ به اینکه اولین باری نیست که این عمل برای یک فرد مشهور اتفاق میافتد، درنتیجه راه مقابل با انتشار این قبیل اتفاقها چیست؟ بیان کرد: هنگامی که از این دست اتفاقها میافتد و یک چهره مشهور خودکشی میکند، فضاهای رسانهای حرفهای در دو الی سه وجه آن مسئله کار میکند؛ برای مثال یکی از این موارد اهمیت به خود چهره فرد و مسائل پیرامون چهره شدن وی، مورد بعدی شرح وضعیت و شرایط زندگی آن شخص است؛ در نتیجه از نحوه مرگ و چگونگی آن صحبت نمیشود و درست آن است که در فضای رسانهای درباره خود آن فرد صحبت شود.
وی در پایان گفت: البته ریشه شناسی و جامعه شناسی خودکشی آن فرد باید بررسی شود اما فضای رسانهای حق ندارد خودکشی آن فرد را پررنگ کند، زیرا خط قرمز بزرگ تری به نام حفظ سلامت جامعه برایش اولویت دارد.