شاید نشان‌دهنده تغییر وضعیت هورمونی، نوعی اختلال روان یا عامل دیگری باشد که فیزیولوژی شما را بدون این‌که متوجه شوید، تحت تأثیر قرار می‌دهد. بهترین راهکار در چنین شرایطی مشورت با پزشک و اطمینان از وضعیت سلامت است. در ادامه شش اختلالی را که خود را به شکل اضافه وزن بروز می‌دهند، بررسی می‌کنیم.
کم‌کاری تیروئید
غیر از این که متوجه شده‌اید لباس‌هایتان خیلی جذب بدنتان شده‌است با تغییرات بدنی دیگری مانند خستگی، خشکی پوست، یا نازک شدن مو‌ها هم روبه‌رو شده‌اید؟ این‌ها همه نشانه‌های کم‌کاری تیروئید است. به گفته انجمن تیروئید آمریکا، تیروئید غده اصلی است که بسیاری از عملکرد‌های بدن را کنترل می‌کند؛ بنابراین وقتی به درستی کار نکند، علائم آن در سراسر بدن قابل مشاهده خواهدبود. عملکرد اصلی تیروئید تنظیم سوخت و ساز بدن است. اگر به اندازه کافی هورمون تیروئید تولید نکنید، سوخت‌و ساز و مصرف انرژی بدنتان کاهش می‌یابد. اگر پزشک کم‌کاری تیروئید را تشخیص دهد، احتمالا داروی جایگزین هورمون تیروئید را برای‌تان تجویز می‌کند که می‌تواند علائم را ظرف چند هفته کاهش دهد.
سندرم تخمدان پلی‌کیستیک (PCOS)
این سندرم یکی دیگر از بیماری‌های ناشی از به هم خوردن تعادل هورمونی است. این اختلال غدد درون‌ریز با نبود تعادل در هورمون‌های جنسی استروژن و تستوسترون مشخص می‌شود. این به هم خوردن تعادل به عادت ماهانه نامنظم، آکنه و حتی رشد مو‌های زائد صورت منجر می‌شود. این اختلال که از هر ۱۰زن در سنین باروری یک نفر را مبتلا می‌کند، بهره‌برداری بدن از انسولین را نیز مختل می‌کند - هورمونی که مسئول تبدیل کربوهیدرات‌ها به انرژی است. بله، درست حدس زدید، این به معنای افزایش وزن است. وقتی بدن شما به انسولین مقاوم می‌شود، قند‌ها و نشاسته‌هایی که مصرف می‌کنید به جای تبدیل شدن به سوخت، به عنوان چربی ذخیره می‌شود.
افسردگی و اضطراب
مقابله با احساسات پر اضطراب یا غمگین، وضعیتی است که همه ما گاهی با آن روبه‌رو می‌شویم. هر یک از این اختلالات خلقی می‌تواند پرخوری را به مکانیسم مقابله‌ای تبدیل کند. خوردن یک پاکت چیپس را در نظر بگیرید؛ بعد از سه، چهار و سپس پنج مشت، دیگر حتی چیپس را مزه نمی‌کنید، جوانه‌های چشایی کاملا از طعم آن اشباع شده‌است، اما شما هنوز در حال غذا خوردن هستید و به این فکر می‌کنید چرا هنوز دارم می‌خورم؟ افسردگی و اضطراب هر دو می‌تواند باعث خستگی، تحریک‌پذیری و از بین رفتن تمرکز شود و شما را از ورزش و یا رفتن به باشگاه دلسرد کنند. بهتر است با متخصص سلامت روان مشورت داشته‌باشید.
افزایش وزن قبل از یائسگی و یائسگی
کاهش سطح استروژن در طول یائسگی و پیش از یائسگی (سال‌های منتهی به یائسگی) باعث افزایش وزن می‌شود. دکتر ناسبائوم می‌گوید: «کاهش سریع مقدار هورمون‌های موجود در بدن تأثیرات زیادی به همراه دارد.» اضافه وزن مرتبط با یائسگی معمولا بیشتر تمایل به تجمع در ناحیه شکم دارد، به همین دلیل خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی عروقی و فشار خون را افزایش می‌دهد. داشتن یک رژیم غذایی سالم و ورزش منظم به جلوگیری از افزایش وزن کمک می‌کند.
علل دارویی
قبل از شروع هر داروی جدید بدون نسخه یا نسخه‌ای، از دکتر تجویزکننده دارو بپرسید آیا افزایش وزن از عوارض جانبی دارو هست یا نه. دارو‌های روانپزشکی، به ویژه برای افسردگی و اختلال دوقطبی، معمولا باعث افزایش وزن می‌شود. این دارو‌ها به طور مرکزی روی مغز عمل می‌کند و در حالی که افسردگی شما را کاهش می‌دهد، به طور ناخواسته موجب افزایش میل شما به خوردن می‌شود.
سوزان بیسر، پزشک خانواده در مریلند، می‌گوید: «دارو‌های کنترل کننده فشار خون بالا نیز می‌تواند باعث افزایش وزن شود. یکی دیگر از دارو‌های اثرگذار، مصرف انسولین برای دیابت است.»
بی‌خوابی
اگر سعی می‌کنید تمام روز را فقط با چهار ساعت خواب کار کنید، احتمالا به خوردن کربوهیدرات‌های ساده مانند چیپس، کوکی‌ها، آب‌نبات‌ها روی می‌آورید تا به شما برای گذراندن روز سریع انرژی بدهد. چرا خستگی باعث ایجاد چنین هوس‌هایی می‌شود؟ دکتر بیسر می‌گوید: «کمبود خواب، هورمون‌های تنظیم‌کننده گرسنگی را مختل می‌کند. سطح گرلین، هورمونی که به بدن شما می‌گوید زمان غذا خوردن است، پس از یک شب نا‌آرام افزایش می‌یابد. در همان زمان، لپتین، هورمونی که نشان‌دهنده سیری است، احتمال دارد کاهشی چشمگیر داشته‌باشد. اگرچه چنین موردی با یک شب بدخوابی اتفاق نمی‌افتد، بی‌خوابی مداوم می‌تواند باعث افزایش وزن شود.»
منبع: جام جم